Аргон изотопĕсем

Аргон изотопĕсем — тĕшĕнче тĕрлĕ шутлă нейтронлă аргон хими элеменчĕн атомĕсемпе атом тĕшшин варианчĕсемю

Аргонăн Çĕр атмосферинче виçĕ стабилллă изотоп пур: ³⁶Ar (0,337 %), ³⁸Ar (0,063 %), ⁴⁰Ar (99,600 %)^[1]^[2]. Йывăр ⁴⁰Ar изотоп çĕр çинче пĕтĕмпе пекех калин ⁴⁰K арканнипе пулнă. Кали-40 икĕ меслетпе арканма пултарать:

$\mathrm {{}_{19}^{40}K} \rightarrow \mathrm {{}_{20}^{40}Ca} +e^{-}+{\bar {\nu }}_{e},$

$\mathrm {{}_{19}^{40}K} +e^{-}\rightarrow \mathrm {{}_{18}^{40}Ar} +\nu _{e}+\gamma .$

Çутçанталăкри калин 1 грамĕ (⁴⁰K шайĕ 0,012 ат.%) çулталăкра 1,03·10⁷ яхăн ⁴⁰Ar туса кăларать. Çавăн пирки ту породисенче ⁴⁰Ar пуханса пырать. Геологсем ⁴⁰Ar/⁴⁰K тĕпчесе ту породисем хăçан кристал пулнине пелме пултараççĕ. Кали-аргоновый меслечĕ тĕшĕ геохронологин тĕп меслечĕсенчен пĕри^[3].

³⁶Ar тата ³⁸Ar çак реакцисемпе пулма пултараççĕ:

$\mathrm {{}_{17}^{36}Cl} \rightarrow \mathrm {{}_{18}^{36}Ar} +e^{-}+{\bar {\nu }}_{e},$

$\mathrm {{}_{16}^{33}S} +\mathrm {{}_{2}^{4}He} \rightarrow \mathrm {{}_{18}^{36}Ar} +\mathrm {{}_{0}^{1}n} ,$

$\mathrm {{}_{17}^{35}Cl} +\mathrm {{}_{2}^{4}He} \rightarrow \mathrm {{}_{18}^{38}Ar} +\mathrm {{}_{1}^{1}p} .$

Космосри аргон ³⁶Ar тата ³⁸Ar изотопсенчен тăрать.

Аргон изотопсен тапăлĕ

Нуклид символĕ	Z(p)	N(n)	Изотоп масси (u) ^[4]	Ытлашши масса^[4] (кэВ)	çурма аркану тапхăрĕ^[5] (T_1/2	Тĕшĕн çаврăнăвĕ тата мăшарлăхĕ (J^π) ^[5]	Çутçанталăкра сарăлни (моль пайĕсем)^[5]
Нуклид символĕ	хăват				çурма аркану тапхăрĕ^[5] (T_1/2	Тĕшĕн çаврăнăвĕ тата мăшарлăхĕ (J^π) ^[5]	Çутçанталăкра сарăлни (моль пайĕсем)^[5]
³⁰Ar	18	12	30,021560(320)#	20080(300)#	< 20 нç	0⁺
³¹Ar	18	13	31,012120(220)#	11290(210)#	14,4(6) мç	5/2( ⁺#)
³²Ar	18	14	31,9976380(19)	−2200,2(18)	98(2) мç	0⁺
³²Ar^m^[5]	5600(100)#			3400(100)#	?	5⁻
³³Ar	18	15	32,9899257(5)	−9384,1(4)	173,0(20) мç	1/2⁺
³⁴Ar	18	16	33,9802712(4)	−18377,2(4)	845(3) мç	0⁺
³⁵Ar	18	17	34,9752576(8)	−23047,4(7)	1,775(4) ç	3/2⁺
³⁶Ar	18	18	35,967545106(29)	−30231,540(27)	Стабиллă	0⁺	0,3365(30)
³⁷Ar	18	19	36,96677632(22)	−30947,66(21)	35,04(4) дня	3/2⁺
³⁸Ar	18	20	37,9627324(4)	−34714,6(3)	Стабиллă	0⁺	0,0632(5)
³⁹Ar	18	21	38,964313(5)	−33242(5)	269(3) çул	7/2⁻
⁴⁰Ar	18	22	39,9623831225(29)	−35039,8960(27)	Стабиллă	0⁺	99,6003(30)
⁴¹Ar	18	23	40,9645006(4)	−33067,5(3)	109,61(4) мин	7/2⁻
⁴²Ar	18	24	41,963046(6)	−34423(6)	32,9(11) çул	0⁺
⁴³Ar	18	25	42,965636(6)	−32010(5)	5,37(6) мин	(5/2⁻)
⁴⁴Ar	18	26	43,9649240(17)	−32673,1(16)	11,87(5) мин	0⁺
⁴⁵Ar	18	27	44,9680400(6)	−29770,6(5)	21,48(15) ç	(1,3,5)/2⁻
⁴⁶Ar	18	28	45,968090(40)	−29720(40)	8,4(6) ç	0⁺
⁴⁷Ar	18	29	46,972190(110)	−25910(100)	580(120) мç	3/2⁻#
⁴⁸Ar	18	30	47,974540(320)#	−23720(300)#	500# мç	0⁺
⁴⁹Ar	18	31	48,980520(540)#	−18150(500)#	170(50) мç	3/2⁻#
⁵⁰Ar	18	32	49,984430(750)#	−14500(700)#	85(30) мç	0⁺
⁵¹Ar	18	33	50,991630(750)#	−7800(700)#	60(>200 нç)# мç	3/2⁻#
⁵²Ar	18	34	51,996780(970)#	−3000(900)#	10# мç	0⁺
⁵³Ar	18	35	53,004940(1070)#	4600(1000)#	3# мç	5/2⁻#

Тапăла ăнлантарни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Изотоп сарăлни çутçанталăкри объекчĕсече кăтартнă. Ытти çăлкуçсенче урăхла пулма пултараççĕ.
Символпа юнашар вырнаçтарнă 'm', 'n', 'p' индексĕсемпе нуклидăн изомерĕсене кăтартнă.
Чĕнтĕрпе (#) палăртнă пĕлтерĕшсене экспериментсенчен кăна мар, юнашар вырнаçнă нукличĕсен системăллă тренчĕсенчен кăштах та пулин илнĕ. Çаврăну пĕлтерĕшĕсем шанчăклă пулмасан вĕсене хытаркăчсене хупнă.

Вуламалли

Ӑнлантарусем

^ Фастовский В.Г., Ровинский А.Е., Петровский Ю.В. . — Изд. 2-е. — Атомиздат, 1972. — С. 3-13. — 352 с. — 2400 экз.
^ Финкельштейн Д.Н. [1]. — Изд. 2-е. — Наука, 1979. — С. 76-110. — 200 с. — («Наука и технический прогресс»). — 19 000 экз.
^ Пруткина М.И., Шашкин В.Л. Справочник по радиометрической разведке и радиометрическому анализу. М.: Энергоатомиздат, 1984, 167 с. (стр. 9)
^ ¹^,² Данные приведены по G. Audi, A.H. Wapstra, and C. Thibault (2003). «The AME2003 atomic mass evaluation (II). Tables, graphs, and references.». Nuclear Physics A 729: 337—676. DOI:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.003.
^ ¹^,²^,³^,⁴ Данные приведены по G. Audi, O. Bersillon, J. Blachot and A. H. Wapstra (2003). «The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties». Nuclear Physics A 729: 3–128. DOI:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001.

Каçăсем

[fast1-1] Фастовский В.Г., Ровинский А.Е., Петровский Ю.В. . — Изд. 2-е. — Атомиздат, 1972. — С. 3-13. — 352 с. — 2400 экз.

[finkelstein2-2] Финкельштейн Д.Н. [1]. — Изд. 2-е. — Наука, 1979. — С. 76-110. — 200 с. — («Наука и технический прогресс»). — 19 000 экз.

[3] Пруткина М.И., Шашкин В.Л. Справочник по радиометрической разведке и радиометрическому анализу. М.: Энергоатомиздат, 1984, 167 с. (стр. 9)

[AME2003-4] ¹^,² Данные приведены по G. Audi, A.H. Wapstra, and C. Thibault (2003). «The AME2003 atomic mass evaluation (II). Tables, graphs, and references.». Nuclear Physics A 729: 337—676. DOI:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.003.

[Nubase2003-5] ¹^,²^,³^,⁴ Данные приведены по G. Audi, O. Bersillon, J. Blachot and A. H. Wapstra (2003). «The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties». Nuclear Physics A 729: 3–128. DOI:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]