Ковалентла çыхăну
электронла йăвăлăха хĕрлĕ тĕспе палăртнă)
Ковале́нтла çыхăну (йăлхахĕнчи валентлă пĕр мăшăр электрон пĕрлĕхленнипе пулнă электронла мăшăр теççĕ.
Кунсăр пуçне ковалентла çыхăнăвăн хăйĕн айтĕсĕсем пур, вăл шутра σ-çыхăну, π-çыхăну, бананла çыхăну тата икĕ электронлă виçĕ центрлă çыхăну[1][2].
Электронла мăшăрсен тĕртсе яру теорийĕнче геометрилле хапасене тупса палăртнă. Менделеев таблицинчи кашни периодшăн электронла мăшăрăн вăтам радиусĕ пур (Å): неон таранчченхи элементсемшĕн 0,6; аргончченхи элементсемшĕн 0,75; криптончченхи элементсемшĕн 0,75 тата ксенончченхи элементсемшĕн 0,8[3].
Çавăн пекех
- Донорла-акцепторла çыхăну
- Химилле çыхăнăвăн поляризацийĕ
- Ионла çыхăну
- Металла çыхăну
- Рекомбинаци (химия)
Асăрхавсем
- ^ March, Jerry. Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms, and Structure (англ.). — John Wiley & Sons, 1992. — ISBN 0-471-60180-2.
- ^ Gary L. Miessler; Donald Arthur Tarr. Inorganic Chemistry (неопр.). — Prentice Hall, 2004. — ISBN 0-13-035471-6.
- ^ Гиллеспи Р. Геометрия молекул. — М.: "Мир", 1975. — С. 49. — 278 с.
Литература
- «Химический энциклопедический словарь», М., «Советская энциклопедия», 1983, с.264.
Структурăлла хими |
|
|---|---|
| Химилле çыхăну |
Шывамăшла çыхăну • Донорла-акцепторла хире-хирĕç вăйăм • Таутомери • Ван-дер-Ваальс çыхăнăвĕ |
| Структура куçарăвĕ | Функционаллă ушкăн • Шăмшакла формула • Молекула графĕ • SMILES • Лиганд • Координациллĕ геометри • Координациллĕ сфера |
| Электронла палăрăмсем |
Электрон тĕлĕшĕнчи хурăнташлăх • Химилле çыхăнусен полярлăхĕ • Октет йĕркевĕ |
| Стереохими |
Асимметриллĕ атом • Изомери • Конфигураци • Хираллăх • Конформаци |