Ангара (юханшыв)
| |
| Характеристика | |
| Бассейн лаптăкĕ | 1 040 000 км² |
| Шыв тăкакĕ | 4 530[1] м³/ç |
| Шыв юххи | |
| Шыв пуçламăшĕ | Байкал |
| • Координатсем | 51°52′00″ с. ш. 104°49′10″ в. д.GЯO (T) |
| Шыв вăрри | Енисей |
| • Координатсем | 58°06′00″ с. ш. 93°00′00″ в. д.GЯO (T) |
| Вырнаçни | |
| |
| Патшалăх |  Раççей Федерацийĕ
|
| Регион | Иркутск облаçĕ, Красноярск Ен |
| РПШР | 16010100112116200000012[3] |
.svg) Ангара (юханшыв) (Мир (Земля)) | |
 — шыв пуçламăшĕ,  — шыв вăрри
| |
Ангара́ — Хĕвелтухăç Çĕпĕрти юханшыв, Енисей юханшывĕн чи пысăк сылтăм юппи, Байкалтан юхса тухакан пĕртен пĕр юханшыв.
Ячĕ
ячĕ Анкара-Мурэн ятпа асăнаççĕ. Маларах Илим юханшывĕнчен аялларах Çӳлти Тунгуска тесе каланă.
Юпписем
Ангаран чи пысăк юппи - сулахай енчи Тасеева Ытти пысăкрах юпписем: сылтăмра - Илим, Чадобец, Иркинеева, Каменка; сулахайра — Иркут, Белая, Кова, Селенга Ангаран тĕп юппи шутланма пултарать. а
Хуçалăхра усă курни
Ангарах вăрăмах пулмасан та 1 779 км, 380 м таран çӳллĕшне ылмаштарать. Çавăнпа гидроэнергетика валли пысак потенциаллă. Юханшыв çинче виçе ГЭС туса хунă: Иркутск ГЭСĕ, Братск ГЭСĕ тата Усть-Илимск ГЭСĕ. Халь Богучар ГЭСне тăваççĕ. Малалла тата Анатри Ангара ГЭСĕсен каскадне тума планлаççĕ.
Пурăнан вырăнсем
Ангара хĕрринче Ангарск, Усолье-Сибирское, Свирск, Братск, Усть-Илимск тата Кодинск хулисем вырнаçнă. Унсăр пуçне Мегет, Балаганск, Усть-Уда, Осиновка, Железнодорожный, Богучаны, Мотыгино пурăнан вырăнсем юханшыв хĕрринче.
Кĕперсем
1891-мĕш çулта Ангара урлă пĕрремĕш понтон кĕперĕ хывнă. Кĕпер уçнă вăхăтра Иркутск витĕр цесаревич Николай II иртсе кайнă. КУ кĕпер 45 çула яхăн тăнă. Кĕпер витĕр пĕр еннелле кăна кайма май пулнă, пĕр-пĕринчен иртсе кайма пулман[5].
Ангара кĕперĕ хывнă, вăл Иркутскăн сылтăм тата сулахай çыранта вырнаçнă пайĕсене пĕрлештернĕ. 1978-мĕш çулта Ангара урлă иккĕмĕш кĕпер туса пĕтернĕ, вăл Иркутск хули хĕрринчи Пади Топка тата Жилкинона çыхăнтарнă. . Ангара кĕперĕ тума тытăннă. 2002-мĕш çулта ĕçсем чарăннă, 2005-мĕш çулта çĕнĕрен пуçланнă. 2009-мĕш çулта кĕперĕн пĕр енĕпе çӳреме тытăннă, 2010-мĕш çулта икĕ еннелле те çул уçнă.
Галерея
Ангара Байкалран пуçланни
Ангара Байкал патĕнче
Ангара Братскра
- Angara Stones.jpg
Пороги на Ангаре
- Angara-splav.jpg
Ангара тăрăх кимĕпе анни
Тата пăхăр
- Иркутск шывуправĕ
- Çӳлти Ангара
Вуламалли
Асăрхавсем
- ^ Angara At Tatarka, R-Arcticnet V4.0
- ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 16. Ангаро-Енисейский район. Вып. 2. Ангара / под ред. Т. С. Кирилловой, Н. Н. Корчажниковой. — Л.: Гидрометеоиздат, 1965. — 224 с.
- ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 16. Ангаро-Енисейский район. Вып. 2. Ангара / под ред. Т. С. Кирилловой, Н. Н. Корчажниковой. — Л.: Гидрометеоиздат, 1965. — 224 с.
- ^ А. А. Соколов Глава 23. Восточная Сибирь.
- ^ Ангарские мосты — газета «Копейка» 2012 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ.
КАçăсем
- Ангара // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — 1890—1907.
- Ангара (юханшыв) — ПСЭ
- Ангара в «Словаре современных географических названий»( ӗҫлемен каҫӑ)
- Ангара — река с двумя именами 2013 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ., Байкальский край — информационно-краеведческий портал
- АНГАРА, AutorSite
- Пожалейте Ангару! 2011 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
- Зона экологического бедствия
Байкал |
||
|---|---|---|
| Юханшыв юххи |  | |
| Юпăсем | ||
| Утравсем | ||
| Сăмсахсемпе çурутравсем | ||
| Тĕп рельефĕ | ||
| Акваторисем | ||
| Çутçанталăк палăкĕсем | ||
Шаблон:Ангара Шаблон:Енисей
- Юханшывсем, алфавитпа
- Шыв объекчĕсем, алфавитпа
- Юханшыв карточки: Параметрсене пăрахăçла
- Юханшыв карточки: Тултар: Длина
- Юханшыв карточки: Тултар: Бассейн
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Тăршшĕ/Бассейн лаптăкĕ
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Шыв пуçламăшĕ
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Шыв вăрри
- Юханшыв карточки: Тӳрлет: Нацилле ячĕ
- Ангара
- Енисей юпписем
- Иркутск облаçĕн юханшывĕсем
- Красноярск Енĕн юханшывĕсем