Вильгельм Шотт

Вильгельм Шотт
Wilhelm Schott
Çуралнă вăхăт:	1802, авӑн, 3
Çуралнă вырăн:	Майнц, Германи
Вилнĕ вăхăт:	1889, кӑрлач, 21
Вилнĕ вырăн:	Берлин, Германи
Ăслăх сфери:	филологи, тухăçа тĕпчени
Альма-матер:	Берлин университечĕ

Вильгельм Шотт ((ним. Wilhelm Schott, 1802, авӑн, 3, Майнц — 1889, кӑрлач, 21, Берлин, Гермвни) — нимĕç филологĕ, анăçа тĕпчекен, чăваш чĕлхи тĕпчевçи.

Пурнăçĕ

1802 çулхи авăнăн 3-мĕшĕқнче Майнц хулара çуралнă.

Малтанлăха Вильгельм Шотт ăнăçри ази чĕлхисене Берлин университетĕнче вĕреннĕ. 1833 çулта пуçласа китай чĕлхи çинчен докладсем вулатччĕ. 1838 çултанпа Майнц университетĕнче ятарлă профессорта ĕçлеме пуçланă. Турккăлла, персилле, китайла, манчурла, монголла, тибетле, финнла, венгрла, чакатайла, яппунла вĕрентнĕ.

Ăсчах 1889 çулхи кăрлачăн 21-мĕшĕнче Берлинре вилнĕ.

Ĕçĕсем

"De Lingua tschuwaschorum" (Чăваш чĕлхи), 1842, кĕнеке авторĕ. Ку вăл — пĕрремĕш наука грамматикин (фонетикăпа морфологи) кĕске очеркĕ. Тĕпчевçĕ чăваш чĕлхинчи ротацизмпа ытти тĕрĕк чĕлхисенчи зетацизма (терминĕсене асăнмасăр) пуçласа асăрханă.

Урăх ĕçĕсем:

Werke

• Versuch über die tatarischen Sprachen. Berlin (1836)
• Verzeichnis der chinesischen und mandschu-tschungusischen Bücher und Handschriften der Berliner Bibliothek. Berlin (1840)
• De Lingua Tschuwaschorum: dissertatio. Berolini (1841)
• Über das altaische oder finnisch-tatarische Sprachengeschlecht. Berlin (1847)
• Das Zahlwort in der tschudischen Sprachenklasse. Berlin (1852)
• Entwurf einer Beschreibung der chinesischen Litteratur. Berlin (1854)
• Altaische Studien. Heft 1-5. Berlin (1860-72)
• Zur Beurteilung der Annamitischen Schrift und Sprache. Berlin (1855)
• Über die sogenannten Indochinesischen Sprachen, insonderheit das Siamesische. Berlin (1856)
• Die Cassiasprache. Berlin (1859)
• Chinesische Sprachlehre. Berlin (1857)
• Zur japanischen Dicht- und Verskunst. Berlin (1878)
• Über die Sprache des Volkes Rong auf Sikkim. Berlin (1882)
• Die finnische Sage von Kullerwo. Berlin (1852)
• Über die esthnische Sage von Kalewi-poeg. Berlin (1863)
• Über die (hochasiatische) Sage von Gesser-Chan. Berlin (1851)
• Über den Buddhismus in Hochasien und in China. Berlin (1844)
• Zur Litteratur des chinesischen Buddhismus. Berlin (1873)
• Älteste Nachrichten von Mongolen und Tataren. Berlin (1846)
• Das Reich Karachatei oder Li-Liao. Berlin (1849)
• Über die echten Kirgisen. Berlin (1865)
• Zur Uigurenfrage. 2 Tle. Berlin (1874-75)

Литература

• Сергеева, Л.П. Чăваш чĕлхи, справочник пайĕ.
• Cornelius Hasselblatt: Wilhelm Schott als Wegbereiter der deutschen Finnnougristik. – Finnisch-Ugrische Forschungen 62 (2014), 77-183.