Комплекслă хисеп

Диаграмма: хисепсен иерархийĕ

Тытăмлă хисепсем е Комплекслă хисепсем тесе $x+iy$ евĕрлĕ хисепсене калаççĕ, кунта $x$ тата $y$ — чăн хисепсем, $i$ — сăнарлă пĕрчĕ (ун тĕлĕшпе çакă тĕрĕс: $i^{2}=-1$ ). Арифметикăлла операцисене тивĕçтерекен тытăмлă мĕнпур хисепсен йышĕ уй пулса тăрать тата ăна çакăн пек паллăпа палăртаççĕ: $\mathbb {C}$ ( лат. complex — тачă çыхăннăскер).

Куратпăр ĕнтĕ, "тытăмлă хисепсем" ăнлав тени унашкал хисепсен, пĕтĕмĕшле илсен, чăн ( $x$ ) тата сăнарлă ( $iy$ ) пайĕсем пуррипе çыхăннă.

Малтанлăха чăн хисепсене (ăнлава) сарасси иккĕмĕш тата виççĕмĕш капашлă танлăхсен тупсăмĕсене туллин тупассипе çыхăннă: танлăх тымарĕсен формулисенче, тымар палли айĕнче, минуслă хисеп тăрать^[1]. Каярахпа аталаннă тытăмлă аргументлă функцисен теорийĕ математикăра тата физикăра нумай тĕлте хăйĕн вырăнне тупнă.

Комплекслă хисепсен геометрилле курăмĕ

Геметрилле курăм

Вуламалли

Балк М. Б., Балк Г. Д., Полухин А. А. Реальные применения мнимых чисел. — Киев: Радянська школа, 1988. — 255 с. — ISBN 5-330-00379-2.
Бронштейн И. Н., Семендяев К. А. Справочник по математике для инженеров и учащихся втузов. — изд. 13-е. — М.: Наука, 1985. — 544 с.
Бурбаки, Н. Очерки по истории математики. — М., 1963.
Виленкин Н. Я., Ивашов-Мусатов О. С., Шварцбурд С. И. Алгебра и математический анализ для 11 класса. Учебное пособие. — Изд. 6-е. — М.: Просвещение, 1998. — 288 с. — ISBN 5-09-008036-4.
Выгодский М. Я. Справочник по элементарной математике. — М.: АСТ, 2006. — 509 с. — ISBN 5-17-009554-6.

Ӑнлантарусем

^ Клайн Морис. Математика. Утрата определённости. — М.: Мир, 1984. — С. 138—139.

[1] Клайн Морис. Математика. Утрата определённости. — М.: Мир, 1984. — С. 138—139.

[1]

с • т Хисепсен системисем
Шутлав нумайлăхĕсем	Пурлисемсем ( $\scriptstyle \mathbb {N}$ ) • Туллисем( $\scriptstyle \mathbb {Z}$ ) • Рационаллисем ( $\scriptstyle \mathbb {Q}$ ) • Алгебрăри ( $\scriptstyle {\overline {\mathbb {Q} }}$ ) • Периодсем • Шутлануллисем • Арифметикăри

Чăн хисепсем тата вĕсен сарăмĕсем	Чăннисем ( $\scriptstyle \mathbb {R}$ ) • Комплекслисем ( $\scriptstyle \mathbb {C}$ ) • Кватернионсем ( $\scriptstyle \mathbb {H}$ ) • Кэли хисепĕсем (октавăсем, октонионсем) ( $\scriptstyle \mathbb {O}$ ) • Седенионсем ( $\scriptstyle \mathbb {S}$ ) • Альтернионсем • Дуальные • Гиперкомплекслисем • Супердействительные • Сюрреаллисем

Хисепсен системисене саракан инструментсем	Кэли — Диксон процедури • Фробениус теореми • Гурвиц теореми

Хисепсен урăх системисем	Кардиналлă хисепсем • Порядковые числа (трансфинитные, ординалы) • p-адические • Супернатуральные числа • Интервалри хисепсем

Çав. пекех	Гипербола хисепĕсем • Трансцендентлĕ хисепсем • Бикватернион