Максим Горький

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Максим Горький
Ӳкерчĕк:Portrait of Maxim Gorky sitting in an armchair wearing a light shirt. (14728267252).jpg
1900 çул патнелле
Çуралнă чухнехи ят: Алексей Максимович Пешков
Суя ятсем: Максим Горький,
Иегудиил Хламида
Çуралнă вăхăт: 1868, пуш, 28
Çуралнă вырăн: Чулхула, Раççей империйĕ
Вилнĕ вăхăт: ҫӗртме, 18, 1936
Вилнĕ вырăн: Горки, Мускав облаçĕ, РСФСР, СССР
Гражданлăх: Раççей империйĕFlag of Russia.svg Раççей империйĕ
СССРFlag of the Soviet Union.svg СССР
Ĕçлев тĕсĕ: XIX, XX ĕмĕрсенчи раççей, совет çыравçи, XX ĕмĕрти раççей драматургĕ, журналист, публицист
Пултарулăх çулĕсем: 1892—1936
Тĕлĕ: Романтизм/Реализм
Ĕçсен чĕлхи: вырăс
Чыславсем: Ленин орденĕ
(Аудио)
Запись голоса М. Горького

Кăтартнă чух пулăшни

Макси́м Го́рький (чăн ячĕ — Алексе́й Макси́мович Пешко́вГоркишухăшлавçисенчен пĕри[5].

Биографи

Ачалăхĕ

Алексей Максимович Пешков 1868 çулта Чулхулара, Ковалиха урамĕнче çуралнă. Унăн кукаçин - Василий Васильевич Каширинăн - сăрă лаçĕ, чул фундаменчĕ çине лартнă пысăк пура çурчĕ пулнă холерăпа чирленĕ, анчах та чĕрĕлнĕ. Ывăлĕнчен холера ерсен, М. С. Пешков 1871 çулта утăн 29-мĕшĕнче Аçтăрханра (унта вăл пăрахут канторине ертсе пынă) вилнĕ. Алёша ашшĕне пачах та астуман, анчах та унăн пирки тăвансем каласа панисем тарăн йĕр хăварнă — «Максим Горький» псевдонимне вăл 1892 çулта Максим Савватьевича хисеплесе йышăннă. Лекçейĕн амăшне Варвара Васильевна тесе чĕннĕ, хĕр чухнехи хушамачĕ - Каширина (1842—1879) — меçчен çемьйинчен тухнăскер; çамрăклах упăшкасăр тăрса юлнăскер, иккĕмĕш хут качча кайнă, 1879 çулта çурлан 5-мĕшĕнче чахоткăпа амакланса çĕре кĕнĕ. Максимăн кукамăшĕ — Акулина Ивановна арçына ачана çитĕнтернĕ.

Яшлăх, литературăри пĕрремĕш утăмĕсем

Литературăри тата пĕрлĕхри ĕç-хĕлĕ

Пултарулăх ĕçĕсем

Романсем

  • «Трое»
  • «Мать» (иккĕмĕш редакцийĕ — 1907)
  • «Дело Артамоновых»
  • «Жизнь Клима Самгина»

Повеçсем

  • 1894 — «Горемыка Павел»
  • «Фома Гордеев»
  • 1900 — «Мужик. Очерки» (вĕçлемен юлнă)
  • 1908 — «Жизнь ненужного человека».
  • 1908 — «Исповедь»
  • 1909 — «Лето»
  • 1909 — «Городок Окуров», «Жизнь Матвея Кожемякина».
  • «Детство»
  • «В людях»
  • «Мои университеты»
  • «На краю Земли»

Калавсем, очерксем

  • «Девушка и Смерть» (поэма-юмах, 1917 çулта утă уйăхĕнче «Новая жизнь» хаçатра пичетленĕ)
  • «Макар Чудра»
  • «Емельян Пиляй»
  • «Дед Архип и Лёнька»
  • «Челкаш», «Старуха Изергиль», «Ошибка», «Песня о Соколе» (поэма в прозе)
  • 1896 — «Тоска», «Разбойники на Кавказе» (очерк)
  • «Бывшие люди», «Супруги Орловы», «Мальва», «Коновалов», «Озорник», «Скуки ради»
  • 1898 — «Варенька Олесова», «Проходимец»
  • «Двадцать шесть и одна»
  • «Песня о Буревестнике» (поэма в прозе)
  • 1903 — «Человек» (прозăлла поэма)
  • «Товарищ!», «Мудрец»
  • «Солдаты»[7]
  • «Сказки об Италии»[8]
  • 1912—1917 — «По Руси» (калавсен циклĕ)
  • 1924 — «Рассказы 1922—1924 годов»
  • 1924 — «Заметки из дневника» (калавсен циклĕ)
  • «Соловки» (очерк)

Пьесăсем

  • «Мещане»
  • «На дне»
  • «Дачники»
  • «Дети солнца»
  • 1905 — «Варвары»
  • «Враги»
  • «Последние»
  • «Чудаки»
  • 1910 — «Дети» («Встреча»)
  • 1910 — «Васса Железнова» (2-мĕш редакцире — 1933; 3-мĕш редакцире — 1935)
  • «Зыковы»
  • 1913 — «Фальшивая монета»
  • «Старик» (поставлена 1 января 1919 г. на сцене Государственного Академического Малого театра; опубл. 1921 в Берлине).
  • —1931 — «Сомов и другие»
  • «Егор Булычов и другие»
  • «Достигаев и другие»

Публицистика

  • 1906 — «Мои интервью», «В Америке» (памфлетсем)
  • 1912 — Фельетон. Начало рассказа // Сибирская торговая газета. № 77. 7 апреля 1912 года. Тюмень (перепечатка с газеты «Мысль» (Киев)).
  • «Новая жизнь» (в 1918 вышел отдельным изданием[9]).
  • «О русском крестьянстве»

Çав. пекех

  • Данко
  • Горький премийĕ
  • Деренкова Мария Степановна

Литература

  • Басинский П. В. . — М.: Молодая гвардия. — 451 [13] с. — (ЖЗЛ). — 5000 экз. — ISBN 5-235-02850-3.

Комментарисем

Асăрхавсем

  1. ^ Сам Горький считал, что его настоящая фамилия Пешков должна произноситься с ударением на О:

    Тогда я счёл возможным пояснить ему:
    — Я не Каширин, а — Пешко́в…
    — Пе́шков? — неверно повторил он. — Хорошее дело.

    Максим Горький. Из автобиографической повести «Детство»

  2. ACT. — С. 367. — 672 с. — ISBN 5-237-04101-9.)
  3. БЭС ([1])
  4. ^ Вайнберг И. И. Горький Максим. // Русские писатели. 1800—1917. Биографический словарь. Т. 1. — М.: Изд-во «Советская Энциклопедия», 1989. — С. 645—657.
  5. ^ Басинский, 2005, с. 440—441, 452
  6. ^ Басинский, 2005, с. 21
  7. М. Горький. Солдаты на Викитеке.
  8. ^ Сказки об Италии 2010 ҫулхи Ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
  9. «Революция и культура» на Викитеке.

Каçăсем

Шаблон:Максим Горький хайлавĕсене экранизациленисем