Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунӗ
| Уяв | |
| Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунӗ | |
.jpg) | |
| Тӗсӗ | Официаллӑ мар |
|---|---|
| Официаллӑ | International Chess Day |
| Йӗркеленӗ | ФИДЕ |
| Палӑртаҫҫӗ | кашни ҫул |
| Кун | утӑ, 20 |
| Ҫыхӑннӑ | шахмат |
Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунӗ (акăл. International Chess Day) — шахмата халалланӑ тӗнче шайӗнчи уяв. 1966 ҫултанпа ҫулсерен утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ.
Уяв историйӗ
Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунне Пӗтӗм тӗнчери шахмат федерацине (ФИДЕ) пырса кӗнӗ. Уяв кунӗ федерацине никӗсленӗ кунпа ҫыхӑннӑ, ӑна шӑп та лӑп 1924 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Парижра никӗсленӗ.
Анатолий Карпов Кремльте пӗр вӑхӑтра темиҫе ҫынпа вылянӑ. Ун чухне вӑл ҫавӑн пекех Владимир Жириновский депутатпа та вылянӑ, вӗсен вӑййи никам ҫӗнтермесӗр вӗҫленнӗ. Вылянӑ чухне вӗсем бриллиантран тунӑ илемлӗ фигурӑсемпе усӑ курнӑ, унӑн хакӗ АПШ долларӗпе виҫсен 150 пин долларлӑх пулнӑ.
2019 ҫулхи раштавӑн 12-мӗшӗнче шахмат вӑййине популяризацилессин пӗлтерӗшне Пӗрлешнӗ Нацисен Организацийӗ те палӑртнӑ. Уяв шайне ӳстермелли шухӑша Армени сӗннӗ. Пурӑна киле ытти ҫӗршывсем ҫак шухӑша ырланӑ, ҫапла май вара 2020 ҫултанпа уяв ПНО пулӑшнипе иртет.
Уявлани
Уява 178 ҫӗршывра паллӑ тӑваҫҫӗ. Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче кашни ҫул тӗнче шайӗнчи шахмат турнирӗсем, тематикӑллӑ куравсем иртеҫҫӗ, шкулсенче шахмат пирки каласа параҫҫӗ, паллӑ спортсменсемпе тӗлпулусем йӗркелеҫҫӗ. Уявлас йӗркене ФИДЕ ячӗпе тӗрлӗ тематикӑллӑ мероприятисем, ӑмӑртусем иртеҫҫӗ. Харӑсах темиҫе ҫынпа шахтам вӑййине ирттерессине тӗрмесенче те йӗркелеҫҫӗ.
Ӑнлантарусем
Каҫӑсем
- International Chess Day (акăлч.). internationalchessday.com. çăлкуçран архивланă 8 Утӑ уйӑхӗн 2015. Тĕрĕсленĕ 6 Утӑ уйӑхӗн 2015.
- Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунӗ 2009 (видео)
- Пӗтӗм тӗнчери шахмат кунӗ 2023 ҫулта Брянскра
Шахмат |
|
|---|---|
| Тĕп статьясем |
Истори • Правила • Дебютсем • Стратеги • Тактика • Эндшпиль • Тĕнче чемпионачĕсем • Турниры • Компьютеры • Вариантсем • Заочные шахматы • ФИДЕ • Олимпиадăсем • Композици • Рейтингсем • Турнирсем |
| Правила шахмат |
Рокировка • Шах • Мат • Ничья • Правило 50 ходов • Пат • Взятие на проходе • Превращение пешки • Вăхăта контроллени |
| Терминсен сăмахсарĕ |
Батарея • Зевок • Шахмат нотацийĕ • Portable Game Notation • Фианкеттирование • Пешка (Кая юлнăскер • Пешечная цепь • Изолированная • Уçăмлă лини • Форпост) • Шахмат шкулĕ (Гипермодернизм) • Темп • Промежуточный ход |
| Шахматри тактика |
Комбинаци • Завлечение • Отвлечение • Бешеная фигура • Вскрытое нападение • Двойной шах • Вилка • Перекрытие • Перегрузка • Связка • Жертва • Линейный удар • Мельница • Рентген |
| Шахматри стратеги |
Дебют • Миттельшпиль • Эндшпиль • Искусственная рокировка • Компенсация • Размен • Качество • Инициатива • Пешечный штурм • Пешечная структура |
| Дебютсем |
Уçăмлă дебютсем • Полуоткрытые дебюты • Закрытые дебюты • Полузакрытые дебюты • Фланговые дебюты • Тĕрĕс мар пуçламăш |
| Эндшпиль |
Король тата пешка короле хирĕç • Разноцветные слоны • Ферзь пешкăна хирĕç • Карман • Оппозици • Виçкĕтеслĕх • Шахмат этючĕ • Налимовăн эндшпиль тапăлĕсем |
| Шахмат сайчĕсем |
Chess.com • Шахмат планети • Chessbomb.com • Chess Assistant • Playchess.com • Lichess • Chess24.com |
| Шахмат программисем |
Stockfish • Rybka • AlphaZero • Fritz • Deep Blue • Komodo • Houdini • Schredder • Каисса • Cray Blitz • Chess Titans • Chessmaster • Leela Chess Zero |