Финики çырăвĕ

Финики çырăвĕ
Тĕс:	консонант
Чĕлхесем:	финики
Тапхăр:	пирĕн эрăччен 1050 çул, майĕпен çыру урăх йеркине куçса пынă
Пулса тухни:	Верси 1: библи çырăвĕ Верси 2: протосинай çыравĕ Верси 3: ханааней çырăвĕ
Аталаннă:	{{{несĕлĕсем}}}
Тăванлă:	Кăнтăр Арави çырăвĕ, Угарит çырăвĕ
Юникод диапозонĕ:	U+10900 to U+1091F
ISO 15924:	Phnx
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика

Финики çырулăхĕ — этемлĕх кун-çулĕн фонетика çырăвĕ йеркин тĕслехĕсенчен пĕри. Пирĕн эрăччен XIII ĕмĕр тĕлнелле пулса тухнă, темелле, хальхи çыру йĕркисен чылайăшĕн кăкĕ шутланать.

Консонант çырăвĕпе усă курнă, сăмахсене çырнă чухне хупă сасăсемпе çеç усă курнă. Текста сылтамран сулахаялла çырнă.

Кĕске хыпар

Çуралнă вăхăчĕ	пирĕн эрăччен XIII—XI ĕмĕрсем
Пулса тухнă вăхăчĕ	Пайпăл, Тир
Пулса тухни	Паллă мар протосемит çырăвĕ (гипотезăсем: Протосинай çырулăхĕ, Угарит алфавичĕ, Ханааней çырăвĕ, Пайпăл çырăвĕ)
Система	Фонетика, хупă сасăсене кăна çырнă
Йышĕ	22 сас палли
Вулани	Сылтăмран сулахаялла
Чĕлхесем	Аваллăхра финики çырулăхĕпе Çывăх Тухăçри чĕлхесенче — инди-европа, çаплах семит — çырнă.
Документ	Чи авал паллă документ — Пайпăлри Ахирим патша саркофагĕ, пирĕн эрăччен XIII ĕмĕр.
Усă курни	Пур тенĕ пекех инди-европа тата семит чĕлхисен алфавичĕсен кăкĕ. Халĕ кăштах улăштарнă финики çырăвĕн нĕсĕлĕ — самар çырăвĕ — самарсем уса курнă.
Миф	Грексем алфавита туса хайланине Кадм илсе килнĕ, вăл кунта Тир хулинчен Зевс вăрласа тарнă хăйĕн Европа йăмăкне шыраса килнĕ.

Кун-çулĕ

Алфавит пулса кайни

вак укçинчи финики халăпĕн Пегасĕ, реверс.