Юр
Юр — пăрăн пĕчĕк пĕрчисенчен тăракан тата хăшпĕр атмосфера пулăмĕсен вăхăтĕнче палăракан япалалăх.
Пăр катăкĕсем йĕркеленни
Пĕлĕтсенче питĕ пĕчĕк шыв тумламĕсем тусан пайĕсем çумне çыпçăнса шăнса ларнă хыççăн юр пулать. 0,1 мм калăпăшĕнчен пысăках мар пăр катăкĕсем аяла ӳкме тытăнаççĕ. Ӳкнĕ çемен вĕсем конденсацине пула пысăкланса пыраççĕ, ултă кĕтеслĕ юр пĕрчисем пулса тăраççĕ. Шыв молекулин ятарлă структурине пула 60° тата 120° кĕтессем кăна пулма пултараççĕ.
Юр пĕрчисем
Юр перчин шура тĕсĕ шалта сывлăш пулнипе çыхăннă. Юр пĕрчи 95% сывлăшран тарать, çавăнпа та вăл вăраххăн ӳкет. Чи пысăк юр пĕрчи 12 см пысăкăш пулнă.
Этимологи
"Юр" сăмах - чăваш чĕлхине мари чĕлхинчен кĕнĕ, туримари - "Юр" - "Çумăр" палăртат, хирти мари - "Йӱр" - "Çумăр", çавăнтан тепĕр чăваш сăмахĕ пулат "Йĕрÿ" - "Плакса". Пĕтĕм тĕрĕк чĕлхисенче "Кар" сăмах "Юр" палăртат.
Çавăн пекех пăхар
Каçăсем
Çанталăк |
|||
---|---|---|---|
Çулталăк тапхăрĕсем | |||
Тропик çулталăк тапхăрĕсем | |||
Çанталăк палăрăмĕсем |
Атмосфера çăвăмĕсем
Çанталăк тăрăмĕ тата прогноз |
Шыв | Юр тата пăр |
|||||
---|---|---|---|---|---|
Юр |
Фирн чикки | Юрлăх йĕрĕн депрессийĕ | Ниваль-гляцио хутлăхĕ |
Çутçанталăкри юр кĕлеткесем
Надув | Юр карниз | Юр куçăмĕ
Кӳллĕн юр эффекчĕ | |||
Пăр |
Снежура | Серак | Глетчер пăр | Дегляциаци | Гляциоизостази | Гляциодислокаци | Гляциодиапир | Çутçанталăкри пăрланусем
Шельф пăрлăхĕ | Çĕр айĕнчи пăр | Приппай | Пăрлăх çурăкĕ | Пăр цунами | Пăр витевĕ | Пăр шăнăçтарăш | Чĕмек пăрланчăк | ||||
Пăр витевĕ |
| ||||
Ăслăх дисциплинисем |
Криологи | Палеогляциогидрологи | Палеогляциологи | Юр пĕлĕвĕ |