Боливи

Uyuni

Боливи (кечуа чĕлхипе Bulibiya, аймара чĕлхипе Wuliwya), — Кӑнтӑр Америка варринче вырнаçнă патшалăх.

Географи

Боливин çурçĕр тата çурçĕр-тухăçĕнче Бразили, кăнтăр-тухăçĕнче — Парагвай, кăнтăрта — Аргентина, кăнтăрта тата кăнтăр-анăçра — Чилипе Перу патшалăхĕсем вырнаçнă.

Истори

• 1532—1538 — хальхи Боливи çĕрĕсене Испани конкистадорĕсем хăйсен аллине ярса илнĕ.
• 1542—1776 — Испанин Перу вице-патшалăхне Туçа Перу ятпа кĕнĕ. Боливи çĕрĕсенче Испани çĕрулпучĕсем хуçăланма тытăннă. Тĕп халăхсене энкомьендсем шутĕнче тытса тăма тытăннă.
• Рио-де-Ла-Плата вице-патшалăхĕ шутĕнче.
• 1825 — Туçа Перу ирĕклĕхе тухнă. Симон Боливара хисеплесе çĕршыва Боливи ятне панă.
• 1879—1883 — Лăпкă океан вăрçи: Чилипе хирĕçнĕ, çĕнтереймен, Лăпкă океан хĕррине тухакан çĕрсене, Атакама пушхирти селитра вырăнĕсене çухатнă.
• Чак вăрçинче Парагвая çĕнтереймен: Чакпа Бореаль çĕрĕсенчи нефть çухатнă.
• 1952 — Боливи революцийĕ пуçланать, олово тупса кăларакан промыçлăна ционализациленĕ.
• Альфредо Овандо Кандиа генерал Боливири влаçа вăйпа туртса илнĕ.
• 1967 — Эрнесто Че Гевара партизансен ушкăнĕ революци пуçланă. Юпа уйăхĕнче АПШан ЦРУ пулăшнипе Боливи çарĕсем Че Гевара ушкăнне çĕмĕрсе тăкнă.
• 2003 — халăх пăлхавĕ пуçланнă.