Хайльбронн

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Disambig gray.svg Ку терминӑн ытти пӗлтерӗшсем те пур, Хайльбронн (пӗлтерӗшсем) пăхăр.
Хайльбронн
ЯлавГерб
Flagge Heilbronn.svgWappen Heilbronn.svg
Почта индексӗ 74072–74081[1]
Туристический центр Q63358557?
Этнохороним Heilbronner, Heilbronnerin тата Heilbronnerinnen
Глава правительства Гарри Мергель[d][2]
Первое письменное упоминание 741
Мужское население 63 756[3]
Архивы хранятся в Heilbronn Municipal Archive[d]
Лаптӑкӗ
  • 99,89 квадратный километр (раштав 31 31(3))[4][5]
Вырнаҫӑвӗн картти
Святой покровитель Килиан[d]
Сӑн
Адрес Marktplatz
Участник организации или коллектива Kommunale Informationsverarbeitung Baden-Franken[d][6], Climate Alliance[d][7], Zweckverband 4IT[d][8], Мэры за мир[d][9] тата Kommunalverband für Jugend und Soziales Baden-Württemberg[d]
Вырӑнти телефон кочӗ 7066 тата 7131
Чикӗленет Хайльбронн
Официаллӑ сайт heilbronn.de(ним.)
Халӑх йышӗ
  • ▼125 613 ҫын (раштав 31 31(3))[10]
Официаллӑ ят ним. Heilbronn
Код автомобильного номера HN
Сехет тӑрӑхӗ UTC+1:00[d] тата UTC+2:00[d]
Кӗске ят Hb[11]
Администраципе территори пайӗ Штутгарт[d]
Патшалӑх
Является административным центром Хайльбронн
Город-побратим Золотурн[13][14], Франкфурт-на-Одере[d][15][16], Безье, Нит-Порт-Толбот[d], Слубице[d] тата Новороссийск[17][18]
Административлӑ пайланать Хайльбронн-Биберах[d], Бёкинген[d], Франкенбах[d], Q1241069?, Q1166851?, Q1973701? тата Q2302420?
Категория для почётных граждан субъекта Категория:Почётные граждане Хайльбронна[d]
Акваторинче е шыв ҫыранӗ хӗрринче вырнаҫнӑ Неккар
Тинӗс шайӗнчи ҫӳллӗш 157 метр
Женское население 62 702[3]
Хайльбронн на карте
Точка
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Хайльбронн (ҫавӑн пекех Хайлбронн, Хейльбронн, Гейльбронн; ним. Heilbronn [haɪlˈbʁɔn], алем. Hailbrunn), маларах Гейльброн[19] — пулӑхлӑ тӳремлӗхре вырнаҫнӑ хула, Неккар юханшыв хӗрринче, Баден-Вюртемберг ҫӗрӗнче (патшалӑхра), Германире (ФРГ) вырнаҫнӑ.

Халӑх йышӗ — 122 567 ҫын (2015 ҫул). Баден-Вюртемберг ҫӗрӗнче 6-мӗш вырӑн йышӑнать. Хулара машина туса кӑларасси (Лэппле, ThyssenKrupp савучӗсем тата ыттисем), хими, хут, апат-ҫимӗҫ (Campina, Knorr савучӗсем) промышленноҫӗ аталаннӑ. Хайльбронн Неккар юханшывӗ ҫинче пысӑк порт шутланать, кунта ҫавӑн пекех тӑвар кӑлараҫҫӗ, эрех тӑвассине аталантарнӑ. Хулара Хайльбронн аслӑ шкулӗ вырнаҫнӑ. Литературӑра Хайльбронн Генрих фон Клейстӑн «Хайльброннри Кэтхен» хайлавне пула паллӑ.

Хула историйӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хайльбронран инҫех мар Неккар айлӑмӗнче ҫын хӑварнӑ малтанхи йӗрсем палеолит тапхӑрне кӗреҫҫӗ. Ӗлӗк-авалчченех Хайльбронн ҫывӑхӗнче авалхи ҫулсем пӗрлешнӗ, вӗсем кунта Неккар урлӑ каҫнӑ.

Пирӗн эрӑри I ӗмӗрте римлянсем каструмсемпе усӑ курса Неккар ҫумӗпе чикӗне ҫирӗплетнӗ, ҫав шутра хальхи вӑхӑтра хулан Бёкинген (ним. Böckingen) районӗнчи вырӑна та, Рим вӑхӑтӗнче унта пӗтӗмӗшле сакӑр ҫул пӗрлешнӗ пулнӑ. Пирӗн эрӑн III ӗмӗр варринчен пуҫласа римлянсем хыҫҫӑн Неккар айлӑмне алеманнсем тытса тӑнӑ, 500 ҫулта вӗсене франксем (тухӑҫри провинцисене патшан тарҫисене пурӑнма куҫарнӑ) хӗссе кӑларнӑ. Хулан хальхи центрӗнче вырнаҫнӑ пӗрремӗш пысӑк пурӑну вырӑнӗ, тен, ҫавнашкал картишсенчен пӗри пулнӑ та пулӗ.

Ҫак вырӑнсем ҫинчен пӗрремӗш хут 741 ҫулта[20] Хелибрунн дачи (villa Helibrunna)[21] ятпа асӑннӑ. 1050 ҫулта кунта пасар, 1140 ҫулта юханшыв порчӗ йӗркеленнӗ. Ҫуммӑн иртсе каякан суту-илӳ ҫулӗсем ӑнӑҫлӑ вырнаҫнине пула Хайльбронн вӑйлӑ аталанма пултарнӑ та пулмалла.

1281 ҫулта I Рудольф патша Хайльбронна хула прависене парать. 1332 ҫулта хулапа Людвига хирӗҫ тӑракан Австри Фридрихӗпе тунӑ килӗшӳ тӑрӑх, хула ҫыннисене еврейсенчен илнӗ тӗрлӗ япаласемшӗн налук тӳлессинчен хӑтарнӑ. 1371 (1360[22]) ҫултан пуҫласа 1803 ҫулччен хулан импери хули (ирӗклӗ импери хули) статусӗ пулнӑ.

Германири хресчен вӑрҫи вӑхӑтӗнче (1524—26), 1525 ҫулхи ҫӑвӑн 13-мӗшӗнче, Вендель Гиплер Франкони дворянинӗпе Фридрих Вейганд Бамберг епископӗн витӗмӗпе кӑнтӑр-анӑҫ Германин инсургенчӗсенчен тӑракан комисси манифест проектне хатӗрленӗ[23], унӑн тӗп шухӑшӗ хресченсене дворянсен влаҫӗнчен аллинчен ирӗке кӑларасси, дворянсене чиркӳри пурлӑхӗнчен парнесем парса ҫырлахтарасси, тата суйлавпа пӗтӗм сословисен кӑмӑлне тивӗҫтерессине тӗпе хурса судсен реформине ирттересси пулнӑ.

30 ҫул тӑсӑлнӑ граждан вӑрҫи вӑхӑтӗнче, 1631 ҫул вӗҫӗнче, Горн фельдмаршал Гейльбронна (700 импери ҫыннине) хупӑрласа илнӗ, 1632 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче хула ӑна парӑннӑ.

XIX ӗмӗрӗн вӗҫӗнче Вюртемберг патшалӑхӗн Гейльбронн хулинче 25 000 яхӑн ҫын пурӑннӑ[24]. Хулара тата унӑн таврашӗнче эрех тӑвасси, йывӑҫпа, кӑмрӑкпа тата вырӑнти фабрикатсемпе суту-илӳ тӑвасси аталаннӑ. Вырӑнти фабрикатсен шутне хут, сӑрӑ тата хими япалисем, стеарин, супӑнь, ҫу, сахӑр, цикори, машинӑсем, музыка инструменчӗсем, хурҫӑран, тимӗртен, ылтӑнран тата кӗмӗлтен тунӑ япаласем кӗнӗ.

1925 ҫул тӗлне Гейльброн хулинче 45 520 ҫын пурӑннӑ. Вӑл Вюртембергӑн промышленноҫпа суту-илӗвӗн пӗлтерӗшлӗ центрӗ шутланнӑ, тата Штутгарт — Дармштат, Мангейм — Нюрнберг ҫулсем ҫинчи чукун ҫулсене ҫыхӑнтаракан пӗлтерӗшлӗ вырӑн пулнӑ[25].

Хулари районсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тӑванлӑ хулисем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Улицы Хайльбронна

Ҫыннисем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Адольф Клусс (1825—1905) — инженер тата архитектор, Германири тата Америкӑри рабочисен юхӑмӗн ӗҫченӗ. Карл Маркс тусӗ, АПШра марксизма чи малтан саракансенчен пӗри.
  • Людвиг Пфау (1821—1894) — лирика сӑвӑҫи, прозаик, тӑлмач тата критик. Революционер. Хайльбронн хулин хисеплӗ гражданинӗ.
  • Теодор Хойс (1884—1963) — либерал политик, ФРГ пӗрремӗш президенчӗ (1949—1959). Хайльбронн хулин хисеплӗ гражданинӗ.

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ https://www.suche-postleitzahl.org/heilbronn-plz-74072-74081.469a
  2. ^ https://www.heilbronn.de/bue_rat/presse/&ID=2083380
  3. ^ 1, 2 https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis — Federal Statistical Office.
  4. ^ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html
  5. ^ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — Federal Statistical Office.
  6. ^ http://www.kivbf.de/site/kivde/node/21213/Lde/index.html
  7. ^ http://www.klimabuendnis.org/nc/kommunen/das-netzwerk.html
  8. ^ https://www.iteos.de/site/DVV-BW-Layout-ITEOS/get/params_E-1178103910/15940826/Mitgliederverzeichnis%204IT.pdf
  9. ^ http://www.mayorsforpeace.org/english/membercity/map/europe.html
  10. ^ Gemeindeverzeichnis (4. Quartal 2022) (нем.) — DESTATIS, 2023.
  11. ^ ISIL- und Sigeladressen mit Koordinaten ausgestattet — Берлинская государственная библиотека, 2016.
  12. ^ archINFORM (нем.) — 1994.
  13. ^ https://www.heilbronn.de/leben/heilbronn-entdecken/partnerstaedte/solothurn.html
  14. ^ https://www.stadt-solothurn.ch/partnerstaedte
  15. ^ https://www.heilbronn.de/leben/heilbronn-entdecken/partnerstaedte/frankfurt-oder.html
  16. ^ https://www.frankfurt-oder.de/Verwaltung-Politik/Verwaltung/Frankfurt-International/Partnerst%C3%A4dte/index.php?La=1&object=tx,2616.5888.1
  17. ^ https://www.heilbronn.de/leben/heilbronn-entdecken/partnerstaedte/novorossijsk.html
  18. ^ https://admnvrsk.ru/o-gorode/goroda-pobratimy/khalbronn-germaniya/
  19. ^ Шаблон:ВТ-ВЭ
  20. ^ Гейльбронн // Ҫар энциклопедийӗ : [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого … [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1911—1915.
  21. ^ Шаблон:ВТ-РСКД
  22. ^ . — СПб.
  23. ^ . — М.: Советская энциклопедия.
  24. ^ Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — 1890—1907.
  25. ^ . — М.: Советская энциклопедия.

Каҫӑсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
WP-TranslationProject TwoFlags.svg Ку статьяна РУВИКИН Вырӑс уйрӑмӗнчи Хайльбронн статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ. '
Çăлкуç — «https://cv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Хайльбронн&oldid=1129563»