VI Георг

	Ҫын пирки
	VI Георг
Çуралнă чухнехи ят	акăл. Prince Albert Frederick Arthur George of York
Чӑн ят	акăл. George VI
Çуралнă вăхăт	1895 ҫулхи раштавӑн 14-мӗшӗ[…]
Çуралнă вырăн	Норфолк[d], Англи, Соединённое королевство Великобритании и Ирландии[d];
Вилнĕ вăхăт	1952 ҫулхи нарӑсӑн 6-мӗшӗ[…] (56 ҫул)
Вилнĕ вырăн	Сандрингемский дворец[d], Сандрингем[d], Кингс-Линн-энд-Уэст-Норфолк[d], Норфолк[d], Англи, Аслă Британи;
Гражданлăх	Аслă Британи;
Альма-матер	Тринити-колледж (Кембридж) (юпа 1920);
Ашшĕ	Георг V[d]
Амăшĕ	Мария Текская[d]
Арăмӗ	Елизавета Боуз-Лайон[d][…]
Ачисем	II Елизавета тата Маргарет, принцесса Великобритании[d]
Премисемпе чысланисем	медаль Альберта[d] (1951)
	РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

VI Георг (акăл. George VI) (1895 ҫулхи раштавӑн 14-мӗшӗ(18951214) — 1952 ҫулхи нарӑсӑн 6-мӗшӗ(19520206), Сандринхэм, Норфолк, Англи) – Виндзор династийӗнчен тухнӑ Аслӑ Британи, Канада, Кӑнтӑр Африка тата Австрали патши (1936 ҫулхи раштавӑн 11-мӗшӗнчен пуҫласа). II Елизавета майра патшан ашшӗ^[5].

Кун-ҫулӗ

Альберт Фредерик Артур Джордж 1895 ҫулхи нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Норфолк графлӑхӗнчи Сандрингемри Йорк-Коттеджра ҫуралнӑ. Унӑн ашшӗ V Георг патша, амӑшӗ Мария патша майри пулнӑ^[5]. Патша кӑшӑлне тӑхӑниччен VI Георг ытларах Альберт ятпа усӑ курнӑ^[6]. Килте арҫын ачана Берти ятпа чӗннӗ^[5].

Мӗн пӗчӗкрен Альберт тытӑнчӑклӑ калаҫнипе нушаланнӑ^[6].

Пулас патша Осборнра вӗреннӗ, Дортмутри патшасен тинӗс ҫар училищинче пӗлӳ илнӗ. 1915 ҫулта «Коллингвуд» карап ҫинче мичман пулса тӑнӑ. 1916 ҫулхи Ютланди тинӗс ҫапӑҫӑвне хутшӑннӑшӑн ӑна кӗҫӗн лейтенант ятпа тивӗҫтернӗ. 1918 ҫулхи ҫуркунне пуҫламӑшӗнче Патшасен сывлӑш ҫар вӑйӗсен тинӗс авиацине хӗсмете тӑнӑ^[5].

1919 ҫулта Альберт принц Тринити-колледжа вӗренме кӗнӗ. Унта вӑл граждан правине, экономикӑна, историе тӗпченӗ^[7].

1920 ҫулхи ҫӗртмен 3-мӗшӗнче Альберта Йорк герцогӗн титулӗпе тивӗҫтернӗ^[5]^[8].

1923 ҫулхи ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче вӑл Елизавета Боуз-Лайон ледипе мӑшӑрланнӑ^[5]. Унӑн мӑшӑрӗ Шотландири аристократсен йӑхӗнчен тухнӑ. Арӑм пулса патша кил-йышне кӗме вӑл тӳрех килӗшмен, качча тухма ыйтсан икӗ хутчен хирӗҫ хуравланӑ^[6].

1926 ҫулта V Георг патша иккӗмӗш ывӑлӗн импери тӑрӑх ҫаврӑнса килме вӑхӑт ҫитнӗ тесе йышӑннӑ. Ҫула тухни халӑх умӗнче тухса калаҫмаллипе ҫыхӑннӑ, Альберт принцӑн вара ку тӗлӗшпе вара йывӑрлӑх сиксе тухнӑ. Ҫапла май вӑл тытӑнчӑклӑ калаҫнинчен сипленме тытӑннӑ, анчах ахаль логопедсен меслечӗсем, Лайонел Логпа паллашиччен ӑна пулӑшайман^[9].

1926 ҫулхи акан 21-мӗшӗнче Йорк герцогӗпе унӑн арӑмӗн пӗрремӗш ача, Елизавета принцесса, ҫуралнӑ. 1930 ҫулхи ҫурлан 21-мӗшӗнче иккӗмӗш хӗрӗ — Маргарет Роз принцесса^[5]. Ҫак тапхӑрта V Георг патша вӗсен аллине Пысӑк Виндзор паркӗнчи Роял-лодж замокпа Шотландири Биркхолл ҫурт-йӗре панӑ.

Йорк герцогӑн аслӑ пиччӗшӗ — VIII Эдуард патша — икӗ хутчен уйрӑлнӑ Уоллис Симпсон^[6] американкӑпа пӗрле пулас килнӗрен престола йышӑнассипе килӗшмен^[5]. Пиччӗшӗ хирӗҫленӗ хыҫҫӑн престол ҫине Йорк герцогӗ ларнӑ, официаллӑ майпа патша ячӗпе ӑна 1936 ҫулхи раштавӑн 11-мӗшӗнче тивӗҫтернӗ^[5].

1937 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче VI Георг ятпа ӑна патша кӑшӑлне тӑхӑнтартнӑ^[6].

1939 ҫулхи ҫу тата ҫӗртме уйӑхӗсенче патша ҫемьи Канадӑпа Америкӑн Пӗрлешӳллӗ Штачӗсене ҫитсе курнӑ^[5].

1939 ҫулта VI Георг раштав уявӗнче сӑмах тухса каланӑ, вӑл 9 минут тӑсӑлнӑ^[10].

VI Георг Ирландин юлашки патши тата Индин юлашки императорӗ пулса тӑнӑ^[5].

Иккӗмӗш Тӗнче вӑрҫи пуҫлансан VI Георг Лондонран эвакуациленмен^[6].

1947 ҫулхи нарӑсӑн 1-мӗшӗнче Георг VI хӑйӗн арӑмӗпе тата ачисемпе пӗрле Кӑнтӑр Африкӑна патшалӑх ятӗнчен тӗнче курмалла ҫула тухнӑ^[5].

1940-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче Австралипе Ҫӗнӗ Зеландине ҫулҫӳреве тухма палӑртнӑ, анчах вӑл пурнӑҫланайман, сӑлтавӗ вара патшан сывлӑхӗ хавшанипе ҫыхӑннӑ пулнӑ. Вӑл ӳпке шыҫҫипе чирлени палӑрнӑ. 1952 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Георг Кение ҫула тухма хатӗрленекен хӑйӗн Елизавета хӗрне ӑсатма пынӑ. Вӑл 1952 ҫулхи нарӑсӑн 6-мӗшӗнче коронари тромбозне пула вилнӗ^[5]. VI Георг вилнӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗ монарх унӑн хӗрӗ, II Елизавета, пулса тӑнӑ^[11].

VI Георг патшан кун-ҫулне тӗпе хурса темиҫе кӗнеке тухнӑ: 1982 ҫулта тухнӑ «King George VI» Д. Джаддӑн кӗнеки, 1987 ҫулта пичетленнӗ «George VI: A New Biography» П. Ховарт кӗнеки. Чи паллӑ кӗнекисенчен пӗри — патшасен кун-ҫулне официаллӑ майпа ҫутатакан Сара Брэдфордӑн «The Reluctant King: The Life and Reign of George VI, 1895-1952» ятлӑ кӗнеке. Ӑна хатӗрленӗ май ҫыравҫӑ VI Георг патшан унччен пичетленмен ҫырӑвӗсемпе усӑ курнӑ^[7].

Кинори сӑнар

VI Георг патша – «Патша сӑмах калать!» фильмри тӗп сӑнар. Ку фильм тӗнчери кинофестивальсенче 20 ытла награда тивӗҫнӗ, ӑна тӑватӑ «Оскарпа» палӑртнӑ. Фильмра каярах VI Георг патша пулса тӑракан Альберт принц пирки каласа кӑтартнӑ, тытӑнчӑклӑ калаҫнипе вӑрах вӑхӑт хушши вӑл мӗнле кӗрешнине кӑтартса панӑ. V Георг король вилсен унӑн ывӑлӗ — VIII Эдуард — Уоллис Симпсона качча илессишӗн престола йышӑнма килӗшмесен, патша пулма Альберт принца шанса панӑ. Халӑх умӗнче тухса калаҫнӑ чухне вӑл хӑйне шиклӗ туйнӑ, тытӑнчӑклӑ калаҫнӑ. Ҫак йывӑрлӑха сирме ӑна Лайонел Лог логопед пулӑшнӑ, хӑй вӑл дипломлӑ тухтӑр пулман пулин те, халӑх умӗнче сӑмах тухса калама хӑйӗн уйрӑм меслетлӗхне хатӗрленӗ. VI Георг сӑнарне Колин Фёрт вылянӑ, Лайонел Лога — Джеффри Раш^[12].

Ӑнлантарусем

^ ¹^,² George VI // Encyclopædia Britannica (англ.)
^ ¹^,² Lundy D. R. George VI Windsor, King of the United Kingdom // The Peerage (англ.)
^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵ Kindred Britain
^ Oxford Dictionary of National Biography (англ.) / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹^,¹⁰^,¹¹^,¹²^,¹³ Георг VI (George VI) (паллӑ мар). Государственный историко-мемориальный музей-заповедник Сталинградская битва. Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.
^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶ Ровно 50 лет назад умер Георг VI и на трон взошло Елизавета II (паллӑ мар). Lenta.ru (6 Нарӑс уйӑхӗн 2022). Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.
^ ¹^,² Осипов, 2019, с. 189
^ George VI (англ.). Britannica.com (4 Авӑн уйӑхӗн 2023). Пӑхнӑ кун: 16 Авӑн уйӑхӗн 2023.
^ Осипов, 2019, с. 190
^ Винздоры: сто лет перемен (паллӑ мар). ТАСС. Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.
^ Осипов, 2019, с. 191
^ Настоящая история героев фильма «Король говорит!» (паллӑ мар) Дом Кино (24 Раштав уйӑхӗн 2020). Пӑхнӑ кун: 16 Авӑн уйӑхӗн 2023.

Вуламалли

Осипов С.В. Формирование исторической памяти: образ короля Георга VI в англо-американском кино и телевидении // Исторический журнал: научные исследования. — 2019. — .
Федорченко В.И. Дом Романовых. Энциклопедия биографий. — Бонус, 2003. — 384 с. — ISBN 5-7867-0096-6.

Каҫӑсем

Ку статьяна РУВИКИН Вырӑс уйрӑмӗнчи Георг VI статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ. '

[_a35b9c5fe2852104-1] ¹^,² George VI // Encyclopædia Britannica (англ.)

[_96c6bf5272ee81a4-2] ¹^,² Lundy D. R. George VI Windsor, King of the United Kingdom // The Peerage (англ.)

[_c7cb427cb362becc-3] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵ Kindred Britain

[_44b368cb51797b97-4] Oxford Dictionary of National Biography (англ.) / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.

[Георг_VI_(George_VI)-5] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹^,¹⁰^,¹¹^,¹²^,¹³ Георг VI (George VI) (паллӑ мар). Государственный историко-мемориальный музей-заповедник Сталинградская битва. Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.

[Ровно_50_лет_назад_умер_Георг_VI_и_на_трон_взошло_Елизавета_II-6] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶ Ровно 50 лет назад умер Георг VI и на трон взошло Елизавета II (паллӑ мар). Lenta.ru (6 Нарӑс уйӑхӗн 2022). Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.

[Осипов—2019——189-7] ¹^,² Осипов, 2019, с. 189

[George_VI-8] George VI (англ.). Britannica.com (4 Авӑн уйӑхӗн 2023). Пӑхнӑ кун: 16 Авӑн уйӑхӗн 2023.

[Осипов—2019——190-9] Осипов, 2019, с. 190

[Винздоры:_сто_лет_перемен-10] Винздоры: сто лет перемен (паллӑ мар). ТАСС. Пӑхнӑ кун: 15 Авӑн уйӑхӗн 2023.

[Осипов—2019——191-11] Осипов, 2019, с. 191

[Настоящая_история_героев_фильма_«Король_говорит!»-12] Настоящая история героев фильма «Король говорит!» (паллӑ мар) Дом Кино (24 Раштав уйӑхӗн 2020). Пӑхнӑ кун: 16 Авӑн уйӑхӗн 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]