Алиней Валентин Иванович

	Ҫын пирки
	Алиней Валентин Иванович
Çуралнă вăхăт	1933 ҫулхи авӑнӑн 8-мӗшӗ
Çуралнă вырăн	Чанкасси, Чиршкасинское сельское поселение[d], Шупашкар районĕ, Чăваш Автономиллĕ Социализмлă Совет Республики, Раççей Федерациллĕ Социализмлă Совет Республики, СССР;
Вилнĕ вăхăт	2013 ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗ (79 ҫул)
Вилнĕ вырăн	Чанкасси, Чиршкасинское сельское поселение[d], Шупашкар районĕ, Чӑваш Республики — Чӑваш Ен, Раҫҫей Федерацийӗ;
Гражданлăх	СССР; Раҫҫей Федерацийӗ;
Альма-матер	Чӑваш патшалӑх аграри университечӗ; Московская сельскохозяйственная академия имени К. А. Тимирязева[d];

Тӗрӗслесе тухнӑ статья

Алиней Валентин Иванович (чӑн хушамачӗ Карпов; 1933 ҫулхи авӑнӑн 8-мӗшӗ(19330908), Чанкасси, Шупашкар районӗ — 2013 ҫулхи кӑрлачӑн 31-мӗшӗ(20130131), Чанкасси, Шупашкар районӗ) — чӑваш зоотехникӗ, хисеплӗ таврапӗлӳҫӗ, халӑх академикӗ^[1].

Пурнӑҫӗ

1951 ҫулта Ишекри вӑтам шкулта пӗлӳ илнӗ^[2].

Валентин Иванович 1956 ҫулта Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх институтӗнче (зоотехника факультечӗ) аслӑ пӗлӳ илнӗ^[2]. 1970 ҫулта Тимирязев ячӗллӗ Мускав ял хуҫалӑх академийӗнче пӗлӗвне тарӑнлатнӑ^[3].

1970–1977 ҫулсенче, академинче пӗлӳ илнӗ хыҫҫӑн, Вӑрнарти тата Ҫӗрпӳри ял хуҫалӑх техникумӗсенче студентсене экономика предмечӗсене вӗрентнӗ. 1984 ҫулта ӑна Кострома облаҫӗнчи «Трифоновски» совхозӑн директорне лартнӑ. Ку вырӑнта вӑл 1986 ҫулччен тӑрӑшнӑ. 1986 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен пуҫласа 1992 ҫулччен Улатӑр хулинчи тӗрлӗ предприятисенче ӗҫленӗ^[1].

Ӗҫӗ-хӗлӗ

Шкултан вӗренсе тухсан Папанин ячӗллӗ колхозра тӑрӑшнӑ, колхозник пулнӑ. Кайран института вӗренме кӗнӗ. Институтра пӗлӳ илнӗ хыҫҫӑн, 1956–1961 ҫулсенче, Чита облаҫӗнчи Александрово-Заводской районӗнчи «Пӗрремӗш май» колхозра зоотехник пулса ӗҫленӗ, кайран Бохтино машинӑпа трактор станцинче тӗп зоотехник пулса ӗҫленӗ^[2]. Тӑван республикӑна 1961 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче таврӑннӑ, кунта вӑл Шупашкар районӗнчи Опытлӑ-кӑтартуллӑ хуҫалӑхра тӗп зоотехник пулса ӗҫленӗ^[2]. Каярах ӑна, 1967 ҫулта, Шупашкарти КПСС райкомне оргпайӗн инструкторӗ пулма чӗнсе илнӗ. 1967 ҫулта Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Марпосадски» совхоза аслӑ зоотехник ӗҫ вырӑнне шанса панӑ^[2].

Таврапӗлӳ тата журналистика ӗҫӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хыҫҫӑн тавралӑха тӗпчеме пуҫланӑ, журналистикӑпа ӗҫлеме тытӑннӑ. 2000 ҫултан Чӑваш таврапӗлӳҫисен пӗрлӗхӗн яваплӑ секретарӗ шутланнӑ^[1].

Вӑл хатӗрленӗ статьясем Чӑваш наци музейӗн альманахӗнче тухнӑ, Чӑваш Республикинче тухакан хаҫат-журналсенче пичетленнӗ^[1].

Тӑван кӗтесӗн тавралӑхӗпе ҫыхӑннӑ пичетленнӗ материалсен шучӗ 37 шутланаҫҫӗ^[3].

2005 ҫултанпа Раҫҫей журналисчӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ, 2006 ҫултанпа — Чӑваш ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн пайташӗ^[2].

Кӗнекисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вӑл ҫак кӗнекесене хатӗрелсе кӑларнӑ^[3]:

«Голоса Алинской истории» (2001);
«Населенные пункты Чебоксарского района Чувашской Республики»;
«История селений Причебоксарья».

Хисепӗсем

«Производства малта пыракан ҫамрӑка» ЦК ВЛКСМ палли (1960)^[1],
Чӗмпӗр облаҫӗн таврапӗлӳҫисен К.В. Иванов ячӗллӗ астӑвӑм палли (1960)^[1];
«Вӑрнар ят хуҫалӑх техникумӗн чи лайӑх преподавателӗ» хисеплӗ ят (1977)^[1];
«Коммунистла ӗҫӗн ударникӗ» хисеплӗ ят (1977^[3]);
Чӑаш таврапӗлӳҫисен пӗрлӗхӗн хисеплӗ таврапӗлӳҫи (1988)^[2];
Кузьма Элле ячӗллӗ призӑн дипломанчӗ (2001)^[3];
«М.А. Шолохов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитни» медаль (2005)^[2];
«Присягӑна шанчӑклӑ тытнишӗн» медаль (2008)^[2];
Читари ВЛКСМ обкомӗн Хисеп хучӗ (1958)^[1];
Шупашкар район администрацийӗн Хисеп хучӗ (2002)^[4];
«Ӗҫ ветеранӗ» медаль (2002)^[1].

Астӑвӑм

Валентин Иванович пурӑннӑ ҫурт ҫине астӑвӑм хӑми ҫакнӑ^[4].

Ӑнлантарусем

^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹ Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района(выр.). — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 202. — 505 с.
^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹ http://www.gasi.archives21.ru/lichnie_fondi/Karpov_(Alinej)_Valentin_Ivanovich/
^ ¹^,²^,³^,⁴^,⁵ http://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/2351.html
^ ¹^,² https://tavanen.ru/%d0%b2-%d0%b4-%d1%87%d0%b0%d0%bb%d1%8b%d0%bc%d0%ba%d0%b0%d1%81%d1%8b-%d0%bd%d0%b0-%d0%b4%d0%be%d0%bc%d0%b5-%d0%b2%d0%b0%d0%bb%d0%b5%d0%bd%d1%82%d0%b8%d0%bd%d0%b0-%d0%b0%d0%bb%d0%b8%d0%bd%d0%b5%d1%8f/

Вуламалли

Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района(выр.). — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 202. — 505 с.
Алексеев, В. Тавра пӗлӳҫӗн пӗрремӗш кӗнеки / В. Алексеев // Хыпар. — 2001. — 11 авӑн.
Белкова, М. Хисеплӗ тавра пӗлӳҫӗ асӑмӑртах / М. Белкова // Хыпар. — 2013. — 13 чӳк. — С. 4.
Василий Иванович Карпов // Шупашкар районӗнче ҫуралса ӳснӗ ҫыравҫӑсем : библиогр. справ. / Р. П. Романова хатӗрленӗ. — Кукеҫ, 2002. — C. 25.
Карпов, М. Зоотехник те, ҫыравҫӑ та… : [Шупашкар районӗнчи Валентин Иванович Карпов краевед ҫинчен] / М. Карпов // Тӑван Ен (Шупашкар районӗ). — 2018. — 6-12 сентябрь (№ 35). — С. 4 : сӑн ӳкерчӗк.
Константинов, Ф. Паллӑ ҫыравҫӑ, хастар тӑрӑшуҫӑ / Ф. Константинов // Тӑван Ен (Шупашкар районӗ). — 2014. — 24-30 октябрь (№ 41). — С. 4 : сӑн ӳкерчӗк.
Карпов (Алиней) Валентин Иванович // Населенные пункты Чебоксарского района Чувашской Республики / сост. В. Алиней. — Чебоксары, 2008. — 4 с. обл.
Карпов Валентин Иванович // Энциклопедия чувашской журналистики и печати. — Чебоксары, 2014. — С. 195.
Карпов (Алиней) Валентин Иванович // История селений Причебоксарья / сост. В. И. Карпов. — Чебоксары, 2012. — C. 3-4.
Карпов (Алиней) Валентин Иванович // Чувашские народные академики : биобиблиогр. справ. — Чебоксары, 2005. — Вып. 1. — С. 70-71.
Михайлов, А. Достоин высокого звания коммуниста / А. Михайлов // Чебоксарская правда. — 2008. — 4 сент. (№ 29). — С. 3.

Каҫӑсем

[encbook-1] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹ Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района(выр.). — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 202. — 505 с.

[:0-2] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵^,⁶^,⁷^,⁸^,⁹ http://www.gasi.archives21.ru/lichnie_fondi/Karpov_(Alinej)_Valentin_Ivanovich/

[enclink-3] ¹^,²^,³^,⁴^,⁵ http://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/2351.html

[:1-4] ¹^,² https://tavanen.ru/%d0%b2-%d0%b4-%d1%87%d0%b0%d0%bb%d1%8b%d0%bc%d0%ba%d0%b0%d1%81%d1%8b-%d0%bd%d0%b0-%d0%b4%d0%be%d0%bc%d0%b5-%d0%b2%d0%b0%d0%bb%d0%b5%d0%bd%d1%82%d0%b8%d0%bd%d0%b0-%d0%b0%d0%bb%d0%b8%d0%bd%d0%b5%d1%8f/

[1]

[2]

[3]

[4]