Заветнӑй районӗ

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Заветнӑй районӗ
Администраципе территори пайӗ Ростов облаçĕ
Патшалӑх
Лаптӑкӗ
  • 3000 квадратный километр
Администраци центрӗ Заветное[d][1]
Никӗсленӗ / йӗркеленӗ вӑхӑт 1926
Вырнаҫӑвӗн картти
Официаллӑ сайт zavetnoe.donland.ru
Халӑх йышӗ
  • ▼15 621 ҫын (2021)[2]
Заветнӑй районӗ на карте
Точка
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Заветнӑй районӗ — Ростов облаҫӗн (РФ) администрациллӗ-территориллӗ пайланӑвӗн виҫи (район) тата муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (муниципаллӑ район).

Район центрӗ — Заветнӑй сали.

Географи

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Заветнӑй районӗ облаҫӗн тухӑҫ енче вырнаҫнӑ. Район лаптӑкӗн ытларах пайӗ — ҫеҫенхир тӑрӑхӗ. Территори лаптӑкӗ 3000 км² танлашать. Волгоград облаҫӗпе тата Калмыкипе чикӗленет.

Истори

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1926 ҫулхи пушӑн 1-мӗшӗнчи ВЦИК Президиумӗн постановленийӗпе килӗшӳллӗн Сальск округӗн лаптӑкӗнче Заветин районне йӗркеленӗ, центрӗ — Заветнӑй салинче. Района Калмӑк автономи облаҫӗн Ремонтнӑй уесӗн территорийӗнчен тата Дубово райононӗн темиҫе ял канашӗсенчен йӗркеленӗ[3]. 1932 ҫулхи пуш уйӑхӗнче Заветнӑй районне пӑрахӑҫланӑ, унӑн ҫӗрӗсене Ремонтнӑй районне куҫарнӑ[4]. Ҫӗнӗрен 1935 ҫулта Азов-Хура тинӗс крайӗн районсене пӗчӗкрен пайланӑ май йӗркеленӗ. 1963 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче каллех пӑрахӑҫланӑ, ҫӗрӗсене ку хутӗнче те Ремонтнӑй район территорине куҫарнӑ. 1965 ҫулта ҫӗнӗрен йӗркеленӗ хыҫҫӑн урӑх пуӑрахӑҫламан[5].

Халӑх йышӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Халӑх йышӗ
1939[6]1959[7]1970[8]1979[9]1989[10]2002[11]
20 322↘16 396↗17 930↗17 988↗18 686↘18 508
2009[12]2010[13]2011[14]2012[15]2013[16]2014[17]
↘17 653↘17 250↘17 183↘16 908↘16 861↘16 844
2015[18]2016[19]2017[20]2018[21]2019[22]2020[23]
↗16 859↘16 806↘16 706↘16 618↘16 565↘16 432
2021[24]
↘15 621
5000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
1979
2011
2016
2021
Наци йышӗ

Пӗтӗм Раҫҫейри 2010 ҫулхи халӑх ҫыравӗпе[25]:

Халӑх Йыш
(ҫын)		 Процентное
пай
Вырӑссем 13 771 79,83%
Чеченсем 2 146 12,44%
Даргинсем 636 3,69%
Украинсем 172 1,00%
Эрменсем 74 0,43%
Аварсем 58 0,34%
Кумыксем 52 0,30%
Ыттисем 215 1,25%
Кӑтартман 126 0,73%
Пурӗ 17 250 100,00%

Муниципаллӑ-территориллӗ тытӑмӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Заветнӑй районӗнче тӑхӑр ял тӑрӑхӗнче 25 ял вырнаҫнӑ:

№Ял тӑрӑхӗсемАдмин.
центр		Ял-хуласен
шучӗ		Халӑх йышӗЛаптӑк,
км²
1Заветнӑй ял тӑрӑхӗЗаветнӑй сала1↘6259[26]551,44[27]
2Киселёвка ял тӑрӑхӗКиселевка сала2↘1653[26]742,04[27]
3Кичкино ял тӑрӑхӗКичкино сала2↘1325[26]525,22[27]
4Никольски ял тӑрӑхӗНикольски хутор4↘954[26]528,22[27]
5Савдя ял тӑрӑхӗСавдя хутор4↘1197[26]391,15[27]
6Тюльпан ял тӑрӑхӗТюльпан сала3↘945[26]534,47[27]
7Федосеевка ял тӑрӑхӗФедосеевка сали3↘1289[26]455,43[27]
8Фомин ял тӑрӑхӗФомин хутор3↗1338[26]508,93[27]
9Шебалин ял тӑрӑхӗШебалин хутор3↘1237[26]457,66[27]


Экономика

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Климат тӗлӗшӗнчен район ҫӗр ӗҫӗпе ӗҫленӗ чухне кӗтмен ҫӗртен йывӑрлӑхсем сиксе тухма пултаракан тӑрӑха кӗрет. Ҫавӑнпа та ял хуҫалӑхӗнче выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетес ӗҫе аталантарасси ҫине тимлӗх уйӑраҫҫӗ. Тӗрлӗ йышши харпӑрлӑхри хуҫалӑхсенче 70 пин ытла сурӑх тата 22 пин ӗне, вӑкӑр тата пӑру пур. Сысна тата чӑх-чӗп ӗрчетекен хушма фермӑсем пур, лаша кӗтӗвӗсем тытаҫҫӗ.

Районта 200 ытла хресчен (фермер) хуҫалӑхӗ тата продукцие тирпейлекен, строительствӑпа, суту-илӳпе ӗҫлекен 230 ытла усламҫӑ пур.

2005 ҫулта районта Киселевкӑри культурӑпа спорт центрне уҫнӑ.

Паллӑ вырӑнсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Заветнӑй районӗн истори музейӗ.

Заветнӑй районӗн археологи палӑкӗсем:

  • «Алексеев I» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (3 улӑп тӑпри), «Алексеев V» улӑп тӑпри, «Ладыгин II» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (6 улӑп тӑпри), «Намвальнӑй I» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (11 улӑп тӑпри), «Чернышев I» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (61 улӑп тӑпри), «Кӑнтӑрти I» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (7 улӑп тӑпри) «Бекшин-Сала-III» улӑп тӑпри ушкӑнӗ (12 улӑп тӑпри) тата ыттисем.

Ытти палӑксем:

  • Николай Чудотворецӑн кӗлӗ ҫурчӗ.
  • В. И. Ленин палӑкӗсене Заветнӑй районӗнче Шебалин хуторӗнче тата Заветнӑй салара вырнаҫтарнӑ. Ленин палӑкӗсене иккӗшне те постамент ҫине вырнаҫтарнӑ. Заветнӑй салинче Ленина костюмпа сӑнарланӑ, сылтӑм аллине вӑл ҫӗкленӗ, сулахай аллине шӑлавар кӗсйине чикнӗ. Палӑка хура сӑрӑпа сӑрланӑ, палӑк таврашӗнче кӗмӗл чӑрӑшсем ӳсеҫҫӗ. Шебалин хуторӗнчи палӑк ҫинчи В. И. Ленина плащпа сӑнарланӑ, пуҫне кепка тӑхӑнтартнӑ. Сылтӑм аллипе вӑл плащне тытса тӑрать. Палӑк кӳлепине шурӑ сӑрӑпа сӑрланӑ.
  • Заветнӑй салинче палӑклӑ тӑванла вил тӑпри–мемориал. Мемориалта юнашар тӑракан икӗ стела вырнаҫтарнӑ, вӗсемпе юнашар автомата алӑра чӑмӑртакан ҫар ҫыннин палӑкне вырнаҫтарнӑ. Стелӑн тепӗр енче ӗлӗкхи вырӑс ҫар ҫыннин кӳлепи тӑрать.
  • Заветнӑй салинчи ирӗке кӑларакан ҫар ҫыннисене халалланӑ мемориал-палӑка постамент ҫине вырнаҫтарнӑ танк евӗр хатӗрленӗ.
  • Заветнӑй (Ломоносов урамӗ, 46б) салинчи Гражданла вӑрҫӑпа Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ салтаксене асӑмра тытма вырнаҫтарнӑ мемориал.

Ҫавӑн пекех пӑхӑр

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ ОКТМО (выр.)
  2. ^ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx
  3. ^ Административно-территориальное деление Ростовской области ч. 2/ Ростов-на-Дону, 1996, с. 21-26
  4. ^ ВСЕРОССИЙСКИЙ ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ИСПОЛНИТЕЛЬНЫЙ КОМИТЕТ ПОСТАНОВЛЕНИЕ от 10 марта 1932 года «О ИЗМЕНЕНИЯХ В АДМИНИСТРАТИВНО-ТерриториАЛЬНОМ ДЕЛЕНИИ СЕВЕРО-КАВКАЗСКОГО КРАЯ» 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
  5. ^ История Донского края — Заветинский район. Пӑхнӑ кун: 7 Нарӑс уйӑхӗн 2009. Архивланӑ 22 Ака уйӑхӗн 2009 ҫул.
  6. ^ https://web.archive.org/web/20131118162613/http://demoscope.ru:80/weekly/ssp/rus_pop_39_2.php.
  7. ^ https://web.archive.org/web/20131019131830/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php.
  8. ^ https://web.archive.org/web/20131019131839/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php.
  9. ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php.
  10. ^ https://web.archive.org/web/20111010033657/http://demoscope.ru:80/weekly/ssp/rus89_reg1.php.
  11. ^ https://web.archive.org/web/20120203125040/http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls.
  12. ^ https://web.archive.org/web/20150518102941/http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls.
  13. ^ http://rostov.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/rostov/resources/1f0ab3804de41dc58578dd440b9ac47d/Том+1.+Численность+и+размещение+населения+Ростовской+области.pdf.
  14. ^ http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst60/DBInet.cgi?pl=8112027.
  15. ^ http://web.archive.org/web/20130516092833/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar.
  16. ^ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar.
  17. ^ https://web.archive.org/web/20140810202114/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar.
  18. ^ https://web.archive.org/web/20150923180801/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar.
  19. ^ http://web.archive.org/web/20210508043701/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar.
  20. ^ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar.
  21. ^ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar.
  22. ^ https://web.archive.org/web/20210502132133/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar.
  23. ^ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar.
  24. ^ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx.
  25. ^ ВПН том 4. Таблица 4. Население городских округов и муниципальных районов Ростовской области по национальности и владению русским языком. Пӑхнӑ кун: 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2014. оригиналтан архивланӑ 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2014 ҫул.
  26. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 27 Ака уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 2 Ҫу уйӑхӗн 2021 ҫул.
  27. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок 60_8006001 не указан текст
  28. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Ростовской области

Каҫӑсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шаблон:Заветнӑй районӗн ял-хулисем Шаблон:Заветнӑй районӗн муниципалитечӗсем Шаблон:Ростов облаҫӗ

Çăлкуç — «https://cv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Заветнӑй_районӗ&oldid=1708616»