Иран чĕлхисем

Иран чĕлхисем, — инди-европа чĕлхисен шутне кĕрекен чĕлхесен ушкăнĕ. Ку чĕлхесемпе Малти Тухăçра тата Вăтам Азире калаçаççĕ.

Классификаци

Кăнтăр хĕвеланăç иран ушкăнĕ

Çурçĕр хĕвеланăç иран ушкăнĕ

миди чĕлхи †
пархи чĕлхи †
Курд чĕлхисен пайĕ
- курманджи
- сорани (курди)
Зазаки гурани пайĕ
- зазаки
- гурани
Тат-талыш чĕлхесен пайĕ
- азери † (азербайджан чĕлхипе пăтраштармалла мар)
- талыш
- тати диалекчĕсем (тат чĕлхипе пăтраштармалла мар)
Тĕп иран пайĕ
- Тĕп Иран диалекчĕсем
- сивенди
- таджриши †
Каспиçум чĕлхесен пайĕ
- гилян чĕлхи
- мазандеран чĕлхи
- велатру
- шамерзади
семнан чĕлхи (сангисари, ласгерди, сурхеи)
Белудж чĕлхисен пайĕ
- белудж чĕлхи (2-3 чĕлхе те пулма пултарать)
- башкарди
Омурипе парачи чĕлхисен пайĕ
- ормури
- парачи

Тухăç иран ушкăнĕ

авеста чĕлхи †
Скифпа сармат чĕлхисен пайĕ
- скифпа сармат чĕлхи †
- алан чĕлхи †
  - яс чĕлхи
- осетин чĕлхи
хорезм чĕлхи
Сăкăт чĕлхисен пайĕ
- сăкăт чĕлхи
- ягноб чĕлхи
бактра чĕлхи
сакки чĕлхисен пайĕ
- хотаносак чĕлхи
- тумшукпа сак чĕлхи
- кашгар чĕлхи
пушту (афгансен, пашто)
- ванеци
памир чĕлхисем
- кăнтăр памир чĕлхисен пайĕ
  - мунждан чĕлхи
  - йидга
- саргулям чĕлхи
- ишкашим чĕлхи
  - санглич диалектчĕ
  - зебаки диалекчĕ
- вахан чĕлхи
- çурçĕр памир чĕлхесен пайĕ
  - авал вандж чĕлхи †
  - язгулем чĕлхи
  - шугнанпа рушансен чĕлхе пайĕ
    - шугнан чĕлхи
    - баджув чĕлхи
    - рушан чĕлхи
    - хуф чĕлхи
    - бартанг чĕлхи
    - рошорв чĕлхи
    - сарыколь чĕлхи