Нюксеница районӗ

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Нюксеница районӗ
Ялав[d]
Flag of Nyuksensky rayon (Vologda oblast).pngCoat of Arms of Nyuksensky rayon (Vologda oblast).png
Администраципе территори пайӗ Вологда облаçĕ[1]
Патшалӑх
Лаптӑкӗ
  • 5167,42 квадратный километр
Администраци центрӗ Нюксеница[1]
Никӗсленӗ / йӗркеленӗ вӑхӑт 1924 ҫулхи акан 10-мӗшӗ
Административлӑ пайланать Муниципальное образование Городищенское[d][1], Муниципальное образование Нюксенское[d][1], Сельское поселение Востровское[d][1] тата Сельское поселение Игмасское[d][1]
Вырнаҫӑвӗн картти
Официаллӑ ят выр. Нюксенский район
Сехет тӑрӑхӗ MSD[d]
Халӑх йышӗ
  • ▲8636 ҫын (2021)[2]
Нюксеница районӗ на карте
Точка
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Нюксеница районӗ — Раҫҫей Федерацийӗнчи Вологда облаҫӗн администрациллӗ-территориллӗ виҫи (район). Вырӑнти хӑй тытӑмлӑха йӗркеленнӗ май район чиккисенче Нюксеница муниципаллӑ округӗ (2004 ҫултанпа 2022 ҫулччен — муниципаллӑ район).

Администраци центрӗ Нюксеница ялӗнче вырнаҫнӑ.

Географи

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Район облаҫӗн ҫурҫӗр-тухӑҫ енче вырнаҫнӑ, анӑҫ енче Вологда облаҫӗн Тарнога районӗпе, ҫурҫӗр енчен Архангельск облаҫӗн Устья районӗпе, тухӑҫ енче Аслӑ Устюг тата Кичменьга Хулаш районӗсемпе, кӑнтӑр енче Тотьмапа Бабушкин районӗсемпе чикӗленет. Муниципаллӑ районӑн лаптӑкӗ 5167,42 км2.

Нюксеница районӗн лаптӑкӗ геологи тӗлӗшӗнчен Пермь системи шутне кӗрет. Ҫӗр айӗнчи пурлӑха илес пулсан Мӑн Сельменьга ял патӗнчи кирпӗчпе шакмак тума юрӑхлӑ тӑмсене палӑртма пулать. 1954 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче кунта кирпӗч савучӗ (хальхи вӑхӑтра хупӑннӑ) ӗҫлеме пуҫланӑ. Брусенец ял патӗнче йодпа пуян минераллӑ шыв ҫӑлкуҫне тупса палӑртнӑ. 1960-мӗш ҫулсенче Дунай тата Вострое ялсем ҫывӑхӗнчи промышленность шайӗнче акшар чулӗсене, ҫавӑн пекех Бобровски ял патӗнче калий тӑварӗсене кӑларнӑ.

Районти вӑрмансенче тӗрлӗ тискер кайӑк питӗ нумай. Чи пахисен йышне ҫаксем кӗреҫҫӗ: упа, мулкач, пакша, сӑсар, кашкӑр, юс, ӑтӑр, пӑши. 1966 ҫулта Нюксеницӑна юханшыв хӑнтӑрне илсе килсе янӑ. Сӗм авал районти вӑрмансенче мамонтсем, носорогсем тата ытти чӗрчунсем пурӑннӑ. Районта вӗсен кайӑксен 80 ытла тӗсӗ тӗл пулать. Вӗсен хушшинче сунарҫӑсем ятарласа тытаканнисем: ӑсан, пӑчӑр, хир чӑххисем, хур-кӑвакалсем.

Район историйӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Района 1924 ҫулхи акан 10-мӗшӗнче Ҫурҫӗр Двина кӗпӗрни шутӗнче йӗркеленӗ, вӑл вӑхӑтра район лаптӑкӗ 5574 км² пулнӑ, унта пурӗ 22 156 ҫын пурӑннӑ. Ҫав ҫулхинех ҫӗртмен 10-мӗшӗнче райӗҫтӑвком йӗркеленӗ. Председатель пулма П. В. Виноградова суйланӑ. РКП (б) райкомӗн секретарӗ пулма И. В. Подольские суйланӑ. 1924 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗнче волӗҫтӑвкомсене пӗтернӗ. 1928 ҫулхи нарӑсӑн 27-мӗшӗнче Нюксеница районӗнчен (пӗтӗм лаптӑкӗпе пӗрле) Сухона районӗ туса хунӑ, администраци вырнаҫакан вырӑн пек Городищна салана палӑртнӑ. 1929 ҫулхи нарӑсӑн 9-мӗшӗнче Нюксеница ялӗнчи 23 хресчен хуҫалӑхӗнчен тӑракан «Прожектор» пӗрремӗш коммунӑна йӗркеленӗ. Коммуна председательне И. Я. Юрова суйланӑ. 1929 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Сухона районӗ Ҫурҫӗр Двина округне кӗнӗ. Район ҫумне Тотьма районӗнчи Брусноволовски ял канашне хушнӑ. 1930 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче Нюксеницӑра 2-мӗш ступеньри 7 ҫул вӗренмелли шкула уҫнӑ. 1931 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи ВЦИК тунӑ йышӑнупа килӗшӳллӗн Сухона районне Кокшеньга районӗпе пӗрлештерсе ҫӗнӗ Нюксеница районне туса хунӑ.

Халӑх йышӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Халӑх йышӗ
2002[3]2009[4]2011[5]2012[6]2013[7]2014[8]2015[9]2016[10]2017[11]
11 714↘11 164↘9687↘9445↘9294↘9159↘8944↘8789↘8629
2018[12]2019[13]2020[14]2021[15]
↘8542↘8357↗8372↗8636
2500
5000
7500
10 000
12 500
15 000
2011
2016
2021

2013 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне районта 9,3 пин ҫын пурӑннӑ, вӗсенчен 45 % — район центрӗнче — Нюксеница ялӗнче пурӑнакансем. 2013 ҫул хушшинче ҫулталӑкри вӑтам халӑх йышӗ 0,5 % чакнӑ, 9,2 пин ҫынпа танлашнӑ. Юлашки ҫулсем хушшинче районта ҫулсерен халӑх шучӗ чакса пыни палӑрать. 2013 ҫулта ку кӑтарту 66 ҫынпа танлашнӑ. Ҫав вӑхӑтрах районти халӑх йышӗ чакнин тӗп сӑлтавӗ кунти халӑх урӑх вырӑна пурӑнма куҫса кайни пулса тӑрать. Районтан ытларах ҫамрӑксем тухса каяҫҫӗ — пысӑк хуласене вӗсем вӗренме, ӗҫе вырнаҫма тухса каяҫҫӗ. Ҫавна май районти ӗҫлеме пултаракан халӑх тӳпи пысӑках мар — 57,8 % кӑна.

Территори тытӑмӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕп статья: Нюксеница районӗ администраципе территори тӗлӗшӗнчен пайланни
Администраципе лаптӑк тӗлӗшпе пайланни

Нюксеница районӗ администраципе лаптӑк тӗлӗшӗнчен 11 ял канашӗнчен тӑрать[16]:

№Ял канашӗМуниципалитет
йӗркеленӗвӗ
1БерезовскийНюксеница мун. йӗр.
2БобровскиНюксеница мун. йӗр.[17]
3БрусенецГородищна ЯТ[18]
4БрусноволовоГородищна ЯТ[19]
5ВостроеВострое ЯТ
6ГородищнаГородищна ЯТ
7ДмитриевоНюксеница мун. йӗр.[20]
8ИгмасНюксеница муниципалитет йӗркеленӗвӗн Игмас ЯТ, Рослятино ЯТ Бабушкин МР[21]
9КосмаревоГородищна ЯТ
10НюксеницаНюксеница мун. йӗр.
11УфтюгаНюксеница мун. йӗр.[22]
2009 — 2022 ҫулсенчи муниципалитет йӗркеленӗвӗсем
Муниципалитет йӗркеленӗвӗсем

Вырӑнти хӑй тытӑмлӑха йӗркеленӗ май район чиккисенче Нюксеница муниципаллӑ округа (2004 ҫултан пуҫласа 2022 ҫулччен — муниципаллӑ район) йӗркеленӗ.

Чи малтанах, 2004 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ҫӗнӗ муниципаллӑ района йӗркеленӗ чухне, ун йышӗнче 9 ял тӑрӑхне туса хунӑ. 2009 ҫулхи ака уйӑхӗнче хӑш-пӗр ял тӑрӑхӗсене пӑрахӑҫланӑ: Бобровски, Уфтюга тата Красавино (Нюксеница ял тӑрӑхне кӗртнӗ), Брусенец тата Брусноволово (Городищна ял тӑрӑхне кӗртнӗ)[23].

2009 ҫултанпа 2022 ҫулччен муниципаллӑ район ял тӑрӑхӗ статуслӑ кӗҫӗнрех шайри 4 муниципалитет йӗркеленӗвӗ ҫине пайланнӑ[24].

№Ял
тӑрӑхӗ		Администраци
центрӗ		Ял-хула
шучӗ		Халӑх
йышӗ
(ҫын)		Лаптӑк
(км²)
1ВостроеВострое ял9↘510[25]816,83[26]
2ГородищнаГородищна сала65↘1692[25]1321,09[26]
3ИгмасИгмас посёлок5↘520[25]43,03[26]
4НюксеницаНюксеница сала49↗5785[15]2986,47[26]

2022 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче муниципаллӑ района тата унӑн йышне кӗнӗ мӗнпур ял тӑрӑхне пӑрахӑҫласа Нюксеница муниципаллӑ округа пӗрлештернӗ[27].

Районти ял-хуласем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Нюксеница районӗнче (муниципаллӑ округра) 129 ял-хула (пурте — ялсем) вырнаҫнӑ[16]. Нюксеница муниципаллӑ округа 128 ял хула кӗрет (Нюксеница районӗнчи Илезка посёлоксӑр пуҫне)[27][28][29].

Пӗтнӗ ялсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

2020 ҫулта Запольнӑй, Левково, Ҫӗнӗ Дуброва, Пригорово, Семейные Ложки, Струбиха, Черемисски, ҫавӑн пекех Игмас тата Подол ялӗсене халӑх пурӑнакан вырӑн шутӗнчен пӑрахӑҫланӑ[32][33][34].

2001 ҫулта ҫак ялсене пӗтернӗ[35]: Брызгалово, Пепелье, Тулупово ялсем.

2000 ҫулта пӗтернӗ ялсен шутне кӗнӗ[36]: Быстрӑй, Веселково, Высокӑй, Катково, Кӗҫӗн Мыс, Овинец.

Ҫавӑн пекех маларах ҫак ялсене пӗтернӗ пулнӑ: Александрово ял, Александрово-2 ял, Алёшино ял, Алифино ял, Бильково ял, Мӑн Двор ял, Борушкино хутор, Тури Карпово ял, Тури Стоговка ял, Верховье ял, Гари ял, Глядино ял, Гремячая ял, Григорово ял (Городищна ял канашӗ), Григорово ял (Космарево ял канашӗ), Денисов Лог ял, Доровица ял, Дресвянка ял, Дуброва ял, Дубровка ял, Дунай хутор, Ельник ял, Железняково ял, Жужгово ял, Закокуевка ял, Зарубино ял, Зяблуха ял, Иванково ял, Чул Пар ял, Чуллӑ Угор ял, Климово ялӗ, Ключи ял, Кокино ял, Комарово ял, Коробицыно ял, Косая ял, Красавино ял, Хӗрлӗ Бор ял, Кривошеино ял, Крутая ял, Крутенькӑй хутор, Чӑнкӑ Ҫырма ял, Кузеиха ял, Курилово ял, Лучьяново ял, Люблино ял, Максимовскӑй ял, Медведево ял, Мельница ял, Наволок ял, Непрети ял, Анатри Карпово ял, Анатри Стоговка ял, Николаевски Выставка ял, Ҫӗнӗ Сала ял, Кӳлӗ Борӗ ял, Олятовски ял, Орехово ял, Отраднӑй ял, Охотски ял, Павлово ял, Парки ял, Парыгино ял, Пахомиха ял, Петушиха ял, Пихта Сӑмсахӗ ял, Плесо ял, Погост ял, Подомарски ял, Полетаево ял, Поповски ял, Потеряха ял вырӑнӗ, Провальнӑй Лог ял, Семеново ял, Хыр Починокӗ ял, Кивӗ Дуброва ял, Студенец ял, Студенӑй ял, Сырощапово ял, Тонгуж ял, Тямшево ял, Холмовски ял, Цывелево ял, Чернецово ял, Чернецово-1 ял, Чернино ял, Чурилово ял, Шевелево ял, Шипичиха ял, Шохта ял, Шугински ял, Шулев Монастырёк ял.

Транспорт

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Сухона тӑрӑх карапсем ҫӳреҫҫӗ.

Район урлӑ «Сияние Севера» (чӑв. Ҫӳрҫӗр ялкӑшӑвӗ) газ пӑрӑхӗн трасси, ҫавӑн пекех «Ухта — Ярославль» нефть пӑрӑхӗ иртет.

Ял хуҫалӑхӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хальхи вӑхӑтра районта 7 ял хуҫалӑх предприятийӗ ӗҫлет, тӗпрен илсен сӗтпе аш-какай туса илеҫҫӗ, ку тӗлӗшпе 5 хуҫалӑх тилмӗрет. 2013 ҫулта ӗнесен йышӗ чакнӑ пулин те, 2009 ҫултанпа сӗт туса илессин калӑпӑшӗ районта пӗр шайра тӑрать, 2013 ҫулта вӑл 1813,2 тоннӑпа танлашнӑ. Ку пӗр ӗне пуҫӗнчен сӗт суса илессин виҫи ӳссе пынипе ҫыхӑннӑ. Районӗпе вӑтамран ҫак кӑтарту 2013 ҫулта 3017 кг танлашнӑ. 2013 ҫулта «СП 2-мӗш Нюксеница ҫу савучӗ» ТМЯПа «2013—2020 ҫулсенче Вологда облаҫӗнчи сӗт туса илмелли выльӑх-чӗрлӗхе аталантарасси» патшалӑх программине кӗртнӗ. Хуҫалӑхра пӑру тытмалли витене ҫӗнетсе юсанӑ, унта 300 пуҫ пӑру тытма май пур, вӗсене кӑкармасӑр, хулӑм айсарӑм усрама май пур. Икӗ сӗт-ҫу туса илекен фермӑна юсаса ҫӗнетнӗ, ҫавна май 2014 ҫулта мӑйракаллӑ шултра выльӑх шутне, ҫав шутра ӗнесенне, ӳстерме палӑртнӑ. «Нюксеница сӗт-ҫу савучӗ» ТМЯП продукцийӗ пахалӑх конкурсӗсенче пысӑк хака тивӗҫет. Угличре иртнӗ «Тӗнче шайӗнчи чӑкӑтпа ҫу туса илес эрне» шайӗнче иртнӗ чӑкӑтпа сӗт-ҫу продукцийӗн пахалӑх конкурсӗнче вӗсем туса кӑларнӑ услам ҫу (йӑлана кӗнӗ меслетпе туни) ылтӑн медале, услам ҫу (кӑмӑла каякан меслетпе туни) ылтӑн медалӗ, услам ҫу (хресченсен мелӗпе туни) — кӗмӗл медале тивӗҫнӗ.

Вӑрман хатӗрлесси тата вӑрман тирпейлесси

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Район экономикинче вӑрман отраслӗ питӗ пысӑк вырӑн йышӑнать. 2013 ҫулта пурӗ 418,7 пин м³ е 2012 ҫулхипе танлаштарсан 104 % йывӑҫ хатӗрленӗ, ҫав шутра предприятисем, усламҫӑсем тата районта пурӑнакан халӑх — 261,1 пин м³ е 2012 ҫулхипе танлаштарсан 108,8 % хатӗрленӗ. 2013 ҫулхи пӗтӗмлетӳсем тӑрӑх хӑма ҫурса хатӗрленӗ продукцин калӑпӑшӗ 24,1 пин м³ е 2012 ҫулхипе танлаштарсан 101,3 % танлашнӑ.

Вӗренӳ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Районти шкулчченхи вӗрентӳ системинче шкулчченхи вӗрентӗвӗн пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан тӗп программине пурнӑҫлакан 12 вӗрентӳ учрежденийӗ ӗҫлет. Ку — 7 ача пахчи тата пилӗк тӗп шкулти йӗркеленӗ 9 шкул умӗнхи ушкӑн.

Районти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан тытӑм шутне 11 учреждени кӗрет: 2 вӑтам шкул, 6 тӗп шкул, 2 пуҫламӑш шкул тата юсанма пулӑшакан шкул-интернат. Вӗсенче 1066 ача вӗренет.

2013 ҫулта Озерки пуҫламӑш шкула хупнӑ, «пуҫламӑш шкул-ача пахчи» йышши 3 учреждение ача пахчи шайне антарса реорганизациленӗ, Леваш тӗп шкула ун ҫумне Копылово тӗп шкула, Бобровски тӗп шкула тата Вострое пуҫламӑш шкул-ача пахчине пӗрлештерсе пӗр учреждени утса хунӑ. Шкулсене хупнин е реорганизациленин сӑлтавӗсем — вӗсенче вӗренекенсем сахал пулни. Хысна укҫи-тенкипе нормативпа тивӗҫтернӗ май ҫак вӗрентӳ учрежденийӗсем вӗрентӳ программисене пурнӑҫлама пахалӑхлӑ условисемпе тивӗҫтерме пултараймаҫҫӗ.

Ачасене хушма пӗлӳ паракан икӗ учрежденире 591 ача вӗренет: Ача-пӑча пултарулӑхӗн ҫуртӗнче — 435, Нюксеница ДЮСШ-ӗнче — 156 ача.

Культура

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

2009 ҫулта «Районти Пожарище этнокультура центрӗ» МУКиТ рейтингӗ «Вологда тӑрӑхӗн тӗлӗнтермӗшӗсем» конкурсра ҫӗнтернипе тата Вологда облаҫӗнчи МИХсен реклама кампанине ирттернипе самай ҫӗкленнӗ. Пожарищере ӳкернӗ сюжетсене телеканалсенче кӑтартнӑ. Облась шайӗнче «Традиционный народный костюм через века» (чӑв. Ӗмӗрсем витӗр тухнӑ йӑлари халӑх тумтирӗ) фестиваль ирттернӗ, унта облаҫри тӗрлӗ район ҫыннисем тата Мускавпа Санкт-Петербургран килнӗ хӑнасем хутшӑннӑ.

Культура тата культура эткерлӗхӗн объекчӗсене сыхлакан департамент, ОНМЦ пулӑшнипе Бородинсемпе Семеновсен пултарулӑх коллективӗсем тата Чебыкин йӑмӑкӗсен ансамблӗ Аслӑ Устюг хулинчи Пӗтӗм Раҫҫейри «Раҫҫей ҫемйи» ӳнер пултарулӑх фестивальне хутшӑнма пултарнӑ.

Нюксеницӑри йӑлана кӗнӗ халӑх культурин район центрӗ (ЦТНК) «Раҫҫейри чи лайӑх 100 тавар» конкурсӑн регионти тата федераллӑ тапхӑрне хутшӑннӑ, унта регионти конкурсра ҫӗнтерӳҫе тивӗҫнине палӑртакан диплома тата конкурс финалисчӗн лауреачӗ пулнине палӑртакан диплома тивӗҫнӗ. Учреждени «Вологда облаҫӗнчи Нюксеница районӗн йӑлана кӗнӗ реконструкциленӗ халӑх костюмӗ» продукци пахалӑхӗн Декларацине илнӗ. 1941—1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче Ҫӗнтернӗренпе 65 ҫул ҫитнӗ май юбилее хатӗрленнӗ май район центрӗнче «Астӑвӑм ӑрӑвӗ» спорт уявӗ иртрӗ.

Районӑн культура пурнӑҫӗнчи 2013 ҫулхи тӗп пулӑм — Йӑлана кӗнӗ халӑх культурин центрӗн ҫӗнӗ ҫуртне хута яни.

2013 ҫулхи пуш уйӑхӗнче область кӗпӗрнаттӑрӗ Кувшинников О. А. Нюксеница районне ҫитсе курнӑ май район пуҫлӑхне ЦТНК тӗлӗшӗпе ирттерекен туса пӗтермен строительство ӗҫӗсене пурнӑҫлассине район хыснине кӗртме хушнӑ.

2014 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне районта 39 культура учрежденийӗ (филиалсене шута илсен) ӗҫлет.

Районта культура сферинче «2013—2015 ҫулсенче Нюксеница муниципаллӑ районӗн культура потенциалне упраса хӑварасси тата аталантарасси» тӗллевлӗ программа пурнӑҫланать.

Паллӑ вырӑнсем, туризм

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Нюксеница районӗнче фольклор фестивалӗсемпе уявӗсене ирттересси йӑлана кӗнӗ, ҫав шутра район ярмӑркки шайӗнче ирттерекен «Сухона кӗввисем» уяв та кӗрет. Районта йӑлана кӗнӗ ал ӗҫӗсем ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑраҫҫӗ — чӳлмек тӑвасси, йывӑҫ ҫинче ӳкересси тата касса кӑларасси, пир-авӑр тӗртесси, татӑк-кӗсӗкрен тӗрсе хатӗрлесси, хулӑ авса япаласем тӑвасси, хурӑн хуппинчен япаласем авса хатӗрлесси. Нюксеница районӗнче «Нюксеница — халӑх йӑлисен ҫӳпҫи» туристсене илӗртмелли проект пурнӑҫланать, вӑл культурӑпа анлӑрах паллашма та май паракан этнографи, экологи тата ял туризмне аталантарма пулӑшать.

Ҫитсе курма тивӗҫлӗ Нюксеница районӗн палӑкӗсемпе объекчӗсем:

Историпе культура тӗлӗшпе
  • Ляменскӑй ялӗнчи часовня;
  • Бобровски ялӗнчи Пӗрремӗш Петӗре халлаласа лартнӑ палӑкӑн постаменчӗ;
  • Дмитриево ял — Е. П. Хабаровӑн тӑван кӗтесӗ, унти ҫынсем ӑна халалланӑ асӑну хӑмине вырнаҫтарнӑ;
  • Бобровскинчи Чӗрӗлӳ чиркӗвӗ;
Ҫутҫанталӑк шайӗнчисем

Ҫавӑн пекех пӑхӑр

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Библиографи

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ОКТМО. 185/2016. Северо-Западный ФО
  2. ^ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx
  3. ^ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (выр.). Архивланӑ 3 Нарӑс уйӑхӗн 2012 ҫул.
  4. ^ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 2 Кӑрлач уйӑхӗн 2014. Архивланӑ 18 Ҫу уйӑхӗн 2015 ҫул.
  5. ^ Вологодская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2016 годов
  6. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 31 Ҫу уйӑхӗн 2014. Архивланӑ 16 Ҫу уйӑхӗн 2013 ҫул.
  7. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года (выр.). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат (2013). — Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов. Пӑхнӑ кун: 16 Чӳк уйӑхӗн 2013. оригиналтан архивланӑ 12 Юпа уйӑхӗн 2013 ҫул.
  8. ^ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 2 Ҫурла уйӑхӗн 2014. Архивланӑ 10 Ҫурла уйӑхӗн 2014 ҫул.
  9. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 6 Ҫурла уйӑхӗн 2015. Архивланӑ 23 Авӑн уйӑхӗн 2015 ҫул.
  10. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (выр.) (5 Юпа уйӑхӗн 2018). Пӑхнӑ кун: 15 Ҫу уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 8 Ҫу уйӑхӗн 2021 ҫул.
  11. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (выр.) (31 Утӑ уйӑхӗн 2017). Пӑхнӑ кун: 31 Утӑ уйӑхӗн 2017. Архивланӑ 31 Утӑ уйӑхӗн 2017 ҫул.
  12. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 25 Утӑ уйӑхӗн 2018. Архивланӑ 26 Утӑ уйӑхӗн 2018 ҫул.
  13. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 31 Утӑ уйӑхӗн 2019. Архивланӑ 2 Ҫу уйӑхӗн 2021 ҫул.
  14. ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 17 Юпа уйӑхӗн 2020. Архивланӑ 17 Юпа уйӑхӗн 2020 ҫул.
  15. ^ 1, 2, 3 Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года. На 1 октября 2021 года. Том 1. Численность и размещения населения (выр.) (XLSX). Пӑхнӑ кун: 1 Авӑн уйӑхӗн 2022. Архивланӑ 1 Авӑн уйӑхӗн 2022 ҫул.
  16. ^ 1, 2 Постановление Правительства Вологодской области от 1 марта 2010 года N 178 «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 9 Авӑн уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 31 Юпа уйӑхӗн 2019 ҫул.
  17. ^ 2009 ҫулччен: Бобровски ЯТ
  18. ^ 2009 ҫулччен: Брусенец ЯТ
  19. ^ 2009 ҫулччен: Брусноволово ЯТ
  20. ^ 2009 ҫулччен: Красавино ЯТ
  21. ^ 2009 ҫулччен: Жубрино ЯТ
  22. ^ 2009 ҫулччен: Уфтюга ЯТ
  23. ^ Закон Вологодской области от 08 апреля 2009 года N 1992-ОЗ «О преобразовании некоторых муниципальных образований Нюксенского муниципального района Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 9 Авӑн уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 9 Авӑн уйӑхӗн 2021 ҫул.
  24. ^ Закон Вологодской области от 6 декабря 2004 г. N 1120-ОЗ «Об установлении границ Нюксенского муниципального района, границах и статусе муниципальных образований, входящих в его состав». Пӑхнӑ кун: 9 Авӑн уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 9 Авӑн уйӑхӗн 2021 ҫул.
  25. ^ 1, 2, 3 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 27 Ака уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 2 Ҫу уйӑхӗн 2021 ҫул.
  26. ^ 1, 2, 3, 4 Вологодская область. Общая площадь земель муниципального образования. Пӑхнӑ кун: 9 Авӑн уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 5 Чӳк уйӑхӗн 2018 ҫул.
  27. ^ 1, 2 Закон Вологодской области от 6 мая 2022 года N 5126-ОЗ «О преобразовании всех поселений, входящих в состав Нюксенского муниципального района Вологодской области, путем их объединения, наделении вновь образованного муниципального образования статусом муниципального округа и установлении границ Нюксенского муниципального округа Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 14 Нарӑс уйӑхӗн 2023.
  28. ^ 1, 2, 3 Вырӑнти хӑй тытӑмлӑха йӗркеленӗ май Илезка поселок Бабушкино муниципаллӑ районӗн Рослятино ял тӑрӑхне кӗме пуҫланӑ
  29. ^ Закон Вологодской области от 28 апреля 2022 года N 5111-ОЗ «О преобразовании всех поселений, входящих в состав Бабушкинского муниципального района Вологодской области, путем их объединения, наделении вновь образованного муниципального образования статусом муниципального округа и установлении границ Бабушкинского муниципального округа Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 14 Нарӑс уйӑхӗн 2023.
  30. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124 Всероссийские переписи населения 2002 и 2010 годов
  31. ^ 1, 2, 3, 4 Список населённых пунктов сельского поселения Игмасское на 1 января 2015 года (выр.). Пӑхнӑ кун: 16 Кӑрлач уйӑхӗн 2016. Архивланӑ 30 Утӑ уйӑхӗн 2016 ҫул.
  32. ^ Постановление Правительства Вологодской области от 20.04.2020 № 410 «Об изменении в административно-территориальном устройстве Нюксенского района Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 31 Пуш уйӑхӗн 2022. Архивланӑ 25 Чӳк уйӑхӗн 2020 ҫул.
  33. ^ Постановление Правительства Вологодской области от 21.04.2020 № 412 «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Нюксенского района Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 22 Юпа уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 22 Юпа уйӑхӗн 2021 ҫул.
  34. ^ Постановление Правительства Вологодской области от 27.04.2020 № 463 «Об изменении в административно-территориальном устройстве Нюксенского района Вологодской области». Пӑхнӑ кун: 22 Юпа уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 22 Юпа уйӑхӗн 2021 ҫул.
  35. ^ Область кӗпӗрнаттӑрӗн 2001.08.23-мӗшӗнчи 815№ «Административлӑ-территориллӗ тытӑмри улшӑнусем ҫинчен» постановленийӗ
  36. ^ Постановление Губернатора Вологодской области от 16 ноября 2000 года N 979 «Об исключении из учетных данных населённых пунктов Нюксенского муниципального района». Пӑхнӑ кун: 30 Авӑн уйӑхӗн 2023. Архивланӑ 2 Юпа уйӑхӗн 2023 ҫул.

Каҫӑсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шаблон:Нюксеница районӗнчи муниципалитет йӗркеленӗвӗсем Шаблон:Вологда облаҫӗ

Çăлкуç — «https://cv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Нюксеница_районӗ&oldid=1591492»