33-мĕш çар (СССР)
33-мĕш çар (СССР) — СССР хĕçпăшаллă вăйĕсен шутĕнчи оперативлă çар пĕрлешĕвĕ (пĕрлехи çар).
Çара Мускав вăрçă тăрăхĕнче 1941 çулхи утă уйăхĕнче йĕркеленĕ[1].
1945 çулхи çурла уйăхĕнче салатнă. Çар тытăмлавне Смулен вăрçă тăрăхĕн тытăмлавне тума хушнă.
Çарăн çарпуçĕсем
- комбриг Д. П. Онуприенко (утă, — юпа, 25 - 1941)
- генерал-лейтенант М. Г. Ефремов (юпа, 25 - 1941 — ака -1942)
- çар генералĕ К. А. Мерецков (çу — çĕртме - 1942)
- генерал-лейтенант М. С. Хозин (çĕртме — юпа - 1942)
- генерал-полковник В. Н. Гордов (юпа - 1942 — пуш - 1944)
- генерал-лейтенант И. Е. Петров (пуш — ака - 1944)
- генерал-лейтенант В. Д. Крючёнкин (ака — утă - 1944)
- генерал-лейтенант С. И. Морозов (утă — авăн - 1944)
- генерал-полковник В. Д. Цветаев (юпа - 1944 — çу -1945)
Çар йышĕ
Малтанхи
- 1-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
- 5-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
- 9-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
- 17-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
- 21-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
- артиллери тата урăх чаçсем
Раштав, 25 - 1944
- 16-мĕш стрелок корпусĕ:
- 89-мĕш стрелок дивизийĕ
- 339-мĕш стрелок дивизийĕ
- 383-мĕш Шахтёр стрелок дивизийĕ
- 38-мĕш стрелок корпусĕ:
- 64-мĕш стрелок дивизийĕ
- 95-мĕш стрелок дивизийĕ
- 323-мĕш стрелок дивизийĕ
- 62-мĕш стрелок дивизийĕ:
- 49-мĕш стрелок дивизийĕ
- 222-мĕш стрелок дивизийĕ
- 362-мĕш стрелок дивизийĕ
- 115-мĕш ХР
- 5-мĕш артиллери дивизийĕ
- 35 мбр
- 1091 тап
- 20 табр
- 25 гмбр
- 305 гмп
- 56 гмп
- 64-мĕш тӳпе дивизийĕ
- 9-мĕш танк корпусĕ
- 244 тп
- 257 тп
- 360 хап
- 361 сап
- 33 хсуз
- 183 АЗСП
Ирĕке кăларнă хуласем
Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 33-мĕш çар çак хуласене тăшманран çĕнтерсе илнĕ[2]:
- Наро-Фоминск — 26 декабря 1941 года в ходе контрнаступления под Москвой
- Боровск — кӑрлач, 4 - 1942 çул, Мускав патĕнчи хирĕç тапăнура
- Верея — Ржев-Вязьма операцинче
- Вязьма — 5-мĕш çарпа пĕрле)
- Спас-Деменск — Сăпас-Демен операцинче (49-мĕш çарпа пĕрле)
- Починок — Смулен-Рославль операцинче
- Горки — Могилёв операцинче
- Шклов — ҫӗртме, 27 - 1944 çул, Могилёв операцинче
- Приенай (халĕ Пренай) — утӑ, 22 - 1944 çул, Каунас тĕлнелле тапăнса пынă чухне
- Мариямполе — Каунас операцинче
- Солец-Куявски — Варшава-Познань операцинче
- Илжа — кӑрлач, 16 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче
- Радом — кăрлачăн 16-мĕшĕ, 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
- 8-мĕш гварди, 69-мĕш, 1-мĕш гварди танк çарĕсемпе, 16-мĕш тата 18-мĕш сывлăш çарĕсем пулăшнипе)
- Калиш — 23 января 1945 года в ходе Варшавско-Познанской операции
- Швибус (халĕ Свебодзин) — кӑрлач, 31 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
- Франкфурт-Одер-çинчи, тухăç енĕ (халĕ Слубице) — Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
- Франкфурт-Одер-çинчи, анăç енĕ — ака, 23 - 1945 çул, Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
Асăрхавсем
- Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия
- ^ Освобождение городов. — М.: Воениздат, 1985
Вуламалли
- Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия
- И. Жоров В тылу врага под Вязьмой, ВИЖ, 1965, № 6.
- Владимир Мельников. Трагедия и бессмертие 33-й Армии / Патриот, 2006
- Свердлов Ф. Д. . — М.: Монолит. — ISBN 5-85868-114-X.
Каçăсем
Ку СССР Хĕçпăшаллă вăйĕсем пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |
СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче |
|
---|---|
Фронтсем (çарпуçсем) | Беларуç • 1-мĕш Беларуç • 2-мĕш Беларуç • 3-мĕш Беларуç • Брянск • Волхов • Воронеж • Инçет Тухăç • 1-мĕш Инçет Тухăç • 2-мĕш Инçет Тухăç • Тан • Байкал лешьен • Кавказ лешьен • Анăç • Кавказ • Калинин • Карели • Крым • Курск • Ленинград • Можай хӳтĕлев йĕрĕ • Мускав хӳтĕлев зони • Мускав резерв • Орёл • Балтиçум • 1-мĕш Балтиçум • 2-мĕш Балтиçум • 3-мĕш Балтиçум • Тинĕсçум çар ушкăнĕ • Резерв • Резерв çарĕсен • Çурçĕр • Çурçĕр-Анăç • Çурçĕр-Кавказ • Сталинград • Çеçенхир • 1-мĕш Украина • 2-мĕш Украина • 3-мĕш Украина • 4-мĕш Украина • Вăта • Кăнтăр-Тухăç • Кăнтăр-Анăç • Кăнтăр |
СХВ фрончĕсем | Тухăç • Кавказ лешьен • Анăç • Мускав • Çурçĕр • Вăта • Кăнтăр-Анăç • Кăнтăр |
Флотсем | Балти • Çурçĕр • Лапкă океан • Хура тинĕс • |
Флотилисем | Азов • Амур • Шура тинĕс • Атăл • Тăнăвар • Тăнай • Ильмен • Каçпи • Ладога • Онега • Пинск • Çурçĕр Лăпкă океан • Чудь |
Пĕрлехи | Тинĕсçум • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 21 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 57 • 58 • 59 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 •
|
Танк | 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • |
Сывлăш | 1-мĕш бомба пăрахакан • 1-мĕш истребитель • 2-мĕш истребитель • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • |
СХВ çарĕсем | 1-мĕш истребитель • Баку • Байкал лешьен • Ленинград • Мускав • Амурçум • Тинĕсçум |
Сапёр | 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • |
Стрелок | Пайăр • 1 • 2 • 3 • 4 (1940) • 4 (1942) • 5 • 6 (1922) • 6 (1942) • 6 (1943) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 75 • 56 • 57 • 58 • 59 • 50 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • 71 • 72 • 73 • 74 • 75 • 76 • 77 • 78 • 79 • 80 • 81 • 82 • 83 • 84 • 85 • 86 • 87 • 88 • 89 • 90 • 91 • 92 • 93 • 94 • 95 • 96 • 97 • 98 • 99 • 100 • 101 • 102 • 103 • 104 • 105 • 106 • 107 • 108 • 109 • 110 • 111 • 112 • 113 • 114 • 115 • 116 • 117 • 118 • 119 • 120 • 111 • 112 • 113 • 114 • 115 • 116 • 117 • 118 • 119 • 120 • 121 • 122 • 123 • 124 • 125 • 126 • 127 • 128 • 129 • 130 • 131 • 132 • 133 • 134 • 135 • Гварди: 1 • 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 |
Танк | 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 |
Механизациленĕ | 1 (1940) • 1 (1942) • 2 • 3 (1940) • 3 (1942) • 4 • 5 • 6 (1942) • 6 (1942) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 |
Кавалери | Уйрăм • 1 • 2 (1922) • 2 (1941) • 3 • 4 • 5 (1934) • 5 (1942) • 6 (1934) • 6 (1941) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 |
Артиллери | 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 |
Сывлăш-десант корпусĕсем | 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гварди: 8 |