33-мĕш çар (СССР)

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал

33-мĕш çар (СССР) — СССР хĕçпăшаллă вăйĕсен шутĕнчи оперативлă çар пĕрлешĕвĕ (пĕрлехи çар).

Çара Мускав вăрçă тăрăхĕнче 1941 çулхи утă уйăхĕнче йĕркеленĕ[1].

1945 çулхи çурла уйăхĕнче салатнă. Çар тытăмлавне Смулен вăрçă тăрăхĕн тытăмлавне тума хушнă.

Çарăн çарпуçĕсем

  • комбриг Д. П. Онуприенко (утă, — юпа, 25 - 1941)
  • генерал-лейтенант М. Г. Ефремов (юпа, 25 - 1941 — ака -1942)
  • çар генералĕ К. А. Мерецков (çу — çĕртме - 1942)
  • генерал-лейтенант М. С. Хозин (çĕртме — юпа - 1942)
  • генерал-полковник В. Н. Гордов (юпа - 1942 — пуш - 1944)
  • генерал-лейтенант И. Е. Петров (пуш — ака - 1944)
  • генерал-лейтенант В. Д. Крючёнкин (ака — утă - 1944)
  • генерал-лейтенант С. И. Морозов (утă — авăн - 1944)
  • генерал-полковник В. Д. Цветаев (юпа - 1944 — çу -1945)

Çар йышĕ

Малтанхи

  • 1-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
  • 5-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
  • 9-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
  • 17-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
  • 21-мĕш халăх пуçтарăнăв дивизийĕ
  • артиллери тата урăх чаçсем

Раштав, 25 - 1944

  • 16-мĕш стрелок корпусĕ:
    • 89-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 339-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 383-мĕш Шахтёр стрелок дивизийĕ
  • 38-мĕш стрелок корпусĕ:
    • 64-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 95-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 323-мĕш стрелок дивизийĕ
  • 62-мĕш стрелок дивизийĕ:
    • 49-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 222-мĕш стрелок дивизийĕ
    • 362-мĕш стрелок дивизийĕ
  • 115-мĕш ХР
  • 5-мĕш артиллери дивизийĕ
  • 35 мбр
  • 1091 тап
  • 20 табр
  • 25 гмбр
  • 305 гмп
  • 56 гмп
  • 64-мĕш тӳпе дивизийĕ
  • 9-мĕш танк корпусĕ
  • 244 тп
  • 257 тп
  • 360 хап
  • 361 сап
  • 33 хсуз
  • 183 АЗСП

Ирĕке кăларнă хуласем

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 33-мĕш çар çак хуласене тăшманран çĕнтерсе илнĕ[2]:

  • Наро-Фоминск — 26 декабря 1941 года в ходе контрнаступления под Москвой
  • Боровск — кӑрлач, 4 - 1942 çул, Мускав патĕнчи хирĕç тапăнура
  • Верея — Ржев-Вязьма операцинче
  • Вязьма — 5-мĕш çарпа пĕрле)
  • Спас-Деменск — Сăпас-Демен операцинче (49-мĕш çарпа пĕрле)
  • Починок — Смулен-Рославль операцинче
  • Горки — Могилёв операцинче
  • Шклов — ҫӗртме, 27 - 1944 çул, Могилёв операцинче
  • Приенай (халĕ Пренай) — утӑ, 22 - 1944 çул, Каунас тĕлнелле тапăнса пынă чухне
  • Мариямполе — Каунас операцинче
  • Солец-Куявски — Варшава-Познань операцинче
  • Илжа — кӑрлач, 16 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче
  • Радом — кăрлачăн 16-мĕшĕ, 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
  • 8-мĕш гварди, 69-мĕш, 1-мĕш гварди танк çарĕсемпе, 16-мĕш тата 18-мĕш сывлăш çарĕсем пулăшнипе)
  • Калиш — 23 января 1945 года в ходе Варшавско-Познанской операции
  • Швибус (халĕ Свебодзин) — кӑрлач, 31 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
  • Франкфурт-Одер-çинчи, тухăç енĕ (халĕ Слубице) — Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
  • Франкфурт-Одер-çинчи, анăç енĕ — ака, 23 - 1945 çул, Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)

Асăрхавсем

  1. Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия
  2. ^ Освобождение городов. — М.: Воениздат, 1985

Вуламалли

  • Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия
  • И. Жоров В тылу врага под Вязьмой, ВИЖ, 1965, № 6.
  • Владимир Мельников. Трагедия и бессмертие 33-й Армии / Патриот, 2006
  • Свердлов Ф. Д. . — М.: Монолит. — ISBN 5-85868-114-X.

Каçăсем