Андреев Семён Иванович

Андреев Семён Иванович
Çуралнă вăхăт:	1900 ҫулхи ҫӗртмен 4-мӗшӗ
Çуралнă вырăн:	Ҫӗнӗ Кипеҫ, Теччӗ уесӗ
Вилнĕ вăхăт:	1978 ҫулхи юпан 18-мӗшӗ
Патшалăх:	СССР
Ăслăх сфери:	тӑпра тӗпчевӗ
Ăсчах хисепĕ:	профессор
Альма-матер:	М.В. Ломоносов ячӗллӗ Мускав патшалӑх университечӗ
Паллă:	тӑпра тӗпчевҫи

Андреев Семен Иванович (1900 ҫулхи ҫӗртмен 4-мӗшӗ, Ҫӗнӗ Кипеҫ, Теччӗ уесӗ — 1978 ҫулхи юпан 18-мӗшӗ) — тӑпра тӗпчевҫи, геологипе минералоги ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, профессор.

1970 ҫулта Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ ята тивӗҫнӗ.

Пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ

1900 ҫулхи ҫӗртмен 4-мӗшӗнче (кивӗ стильпе: ҫӑвӑн 22-мӗшӗ) Тетӗш уесӗнчи Ҫӗнӗ Кипеҫре (халӗ Чӑваш Республикин Комсомольски районне кӗрет) ҫуралнӑ.

Семён Андреев М.В. Ломоносов ячӗллӗ Мускав патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ.

Мускав облаҫӗнче тата Чӑвашра тӑпра экспедицийӗн отрячӗн ӑслӑлӑх ӗҫтешӗ тата начальникӗ пулнӑ. Тӑпра тӗпчевҫи тата парти начальникӗ пек СССР ӐА экспедицийӗн йышӗнче Монголине кайса килнӗ.

1935 ҫултанпа Чӑваш ял хуҫалӑх институтӗнче тӑрмашнӑ: тӑпра тӗпчевӗсене ертсе пынӑ, 40 ҫул ытла тӑпра тӗпчевӗпе агрохими факультетне ертсе пынӑ.

Сухаламалли сийне тарӑнлатмалли, тӑпрана шывпа юхса каясран хӳтӗлемелли, Чӑваш Енри тӑпран пулӑхлӑхне ӳстерекен мелсемпе ӗҫленӗ. Республикӑри колхозсемпе совхозсен тӑпра карттине хатӗрлес ӗҫе ертсе пынӑ.

Шупашкар хула канашӗн депутатне суйланнӑ, Пӗтӗм Раҫҫейри тӑпра тӗпчевҫисен обществин чӑваш уйрӑмӗн тата Пӗтӗм союзри географи обществин председателӗ пулнӑ.

Ӗҫӗсем

20 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗ пичетленӗ:

• «Почвы Чувашской Республики» (1927, 1935, 1971);
• «Почвы Чувашской Республики и проблема повышения их урожайности» (1932);
• «Борьба с эрозией почв» (1962, 1968);
• «Об известковании почв и углублении пахотного слоя в ЧАССР»;
• тата ыттисем.

Хисепӗсем

• Ленин орденӗ;
• «Хисеп палли» орденӗ;
• Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ (1970).

Ӑнлантарусем

Вуламалли

Чӑвашла

• Адюкова, И. Чӑваш тӑприне тӗпченӗ / И. Адюкова // Eлчӗк ен. — 2000. — 3 ҫӗртме.
• Александров, В. Унпа пӗрле вӗреннӗ / В. Александров // Хыпар. — 1999. — 16 нарӑс.
• Eфейкин, А. Наукӑна юратса / А. Eфейкин // Коммунизм ялавӗ. — 1970. — 5 июнь.
• Кузнецов, А. Андреев Семен Иванович / А. Кузнецов // Тӑван Атӑл. — 1998. — № 1. — С. 16.
• Кузнецов, А. Палллӑ ученӑй, педагог / А Кузнецов // Коммунизм ялавӗ. — 1980. — 5 июнь.
• Петров, В. Асӑну хӑми уҫрӗҫ / В. Петров // Хыпар. — 2000. — 6 ҫӗртме.
• Спиридонов, E. Тивӗҫлипе паллӑ тӑвасчӗ / E. Спиридонов // Каҫал ен (Комсомольски р-нӗ). — 2000. — 24 ҫу.
• Шашкова, М. Ҫеҫпӗл тантӑшӗ Ҫӑлкуҫ / М. Шашкова // Тӑван Атӑл. — 2006. — № 6. — С. 45-49.

Вырӑсла

• Баталов, В. 4 июня исполняется 100 лет со дня рождения С. И. Андреева — выдающегося чувашского ученого-почвоведа / В. Баталов // Кладовая природы. — 2000. — 1-7 июня (№ 22). — С. 3.
• Герасимов, С. Голод на прошлом витке спирали / С. Герасимов // Чебоксарские новости. — 1997. — 10 июня.
• Ксенофонтов, Г. А. Андреев Семен Иванович / Г. А. Ксенофонтов // Энциклопедия Комсомольского района. — Чебоксары, 2009. — С. 41.
• Кузнецов, А. Известный почвовед / А. Кузнецов // Советская Чувашия. — 1990. — 5 июня.
• Кузнецов, А. Он изучал почвы Чувашии / А. Кузнецов // Советская Чувашия. — 2000. — 24 июня.
• Наумова, Т. Потомки почвоведа проросли в Америке / Т. Наумова // Ведомости Чувашской Республики. — 2000. — 20-26 июня (№ 24). — С. 5.
• Новак, Д. Имя на картах Родины / Д. Новак // Моя Империя. — 2017. — № 3/5 (июнь-июль) : Достояние республики. Летопись, ч. 3. — С. 90-92 : фот.
• Симулин, А. М. Андреев Семен Иванович / А. М. Симулин // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2006. — Т. 1 : А-Е. — С. 106.. — См. текст
• Широков, О. Н. История создания Чувашского филиала Географического общества СССР / О. Н. Широков, М. А. Широкова // Вестник Чувашского университета. Гуманитарные науки. — 2018. — № 2. — С. 160-168.

Каҫӑсем

• Памятная дата: 115 лет назад родился почвовед Андреев Семен Иванович (выр.). Комсомольский муниципальный округ (4 Ҫӗртме уйӑхӗн 2015).
• А.М. Симулин. Андреев Семён Иванович (выр.). Чӑваш энциклопедийӗ.