Боксит кӑларас енӗпе ӗҫлекен ҫӗршывсен списокӗ
Боксит кӑларас енӗпе ӗҫлекен ҫӗршывсен списокӗ — боксит кӑларас енӗпе ӗҫлекен тӗнчери патшалӑхсен йышӗ[1].
Боксит кӑларас енӗпе ӗҫлекен ҫӗршывсен списокне Topic.ru статистика порталӗнче пичетленӗ хаклавсене[2] тата АПШ геологи служби 2022 ҫул валли хатӗрленӗ даннӑйсене[3] тӗпе хурса йӗркеленӗ.
2022 ҫулхи кӑтартусем тӑрӑх, боксит кӑларас тӗлӗшпе малти вырӑна Австрали йышӑнать. Вунӑ ҫӗршыв хушшинче юлашки вырӑнта Ямайка тӑрать[2][3].
Латеритлӑ ҫӗр айӗнчи пуянлӑх вырӑнӗсенче боксит тупса палӑртнӑ тӗнчери пӗтӗм калӑпӑшӑн 90 % тропик климатлӑ ҫӗршывӗсене вырнаҫнӑ. Раҫҫей, Ҫурҫӗр ҫурмачӑмӑрта вырнаҫнине пула, ҫак минерал пуян мар. Раҫҫейри ботсита ытларах пайӗпе «Севуралбокситруд» АО (Уралти тӗрлӗ тӗслӗ металургин алюмини отрасльне чӗртаварпе тивӗҫтерекенни шутланать ) кӑларать, ун тӳпи ҫине 70 % ытла тивет[4].
Боксит кӑларас енӗпе ӗҫлекен ҫӗршывсем
| № йӗркепе |
Ҫӗршыв | Калӑпӑш, пин т |
|---|---|---|
| 1 |  Австрали |
100 000 |
| 2 |  КХР |
90 000 |
| 3 |  Гвиней |
86 000 |
| 4 |  Бразили |
33 000 |
| 5 |  Индонези |
21 000 |
| 6 |  Инди |
17 000 |
| 7 |  Раҫҫей Федерацийӗ |
5 000 |
| 8 |  Сауд Аравийĕ |
5 000 |
| 9 |  Казахстан |
4 400 |
| 10 |  Ямайка |
3 900 |
| 11 |  Вьетнам |
3 800 |
| 12 | Ытти ҫӗршывсем | 8 900 |
| 13 | Тӗнче (АПШ-на шута илмесӗр) | 380 000 |
Тӗнчере боксит кӑларнин динамики
Бокситпа усӑ курнин калӑпӑшӗ ҫулсерен самай ӳссе пырать. 1960 ҫултан пуҫласа 2019 ҫулччен боксит кӑларасси 12,9 хут ӳснӗ.
| 1960–2019 ҫулсенче тӗнчере боксит кӑларни тата халӑх йышӗн динамики[5] | |||
|---|---|---|---|
| Ҫул | Калӑпӑш, пин т | Халӑх йышӗ, млн ҫын | Тӗнчери халӑх йышӗ ӳсни, миҫе хут |
| 1960 | 28 000 | 3 018 | 1,0 |
| 1970 | 58 000 | 3 682 | 1,22 |
| 1980 | 89 000 | 4 439 | 1,47 |
| 1990 | 113 000 | 5 310 | 1,76 |
| 2000 | 136 000 | 6 126 | 2,03 |
| 2010 | 239 000 | 6 930 | 2,30 |
| 2019 | 360 000 | 7 674 | 2,54 |
Ҫавӑн пекех пӑхӑр
- Пьер Бертье
- Черемуховски-Тарӑн
- Русал
- Алюмини тӑприсем
- Алюмини
- Алюмини шӑратас енӗпе йӗркеленӗ ҫӗршывсен списокӗ
Вуламалли
- Горная энциклопедия: в 5 т. / гл. ред. Е. А. Козловский. — Советская энциклопедия, 1984. — Т. 1: Аа-лава — Геосистема. — С. 254–256.
- Кондратьев В. Б. Горная промышленность Австралии: состояние и перспективы // Горная промышленность. — 2022. — № 1. — .
- Кузнецов С. К., Бурцев И. Н., Тимонина Н. Н., Кузнецов Д. С. Минерально-сырьевые ресурсы российского Севера // Известия Коми научного центра УрО РАН. — 2022. — № 2 (54). — .
- Сёмин А. Н., Третьяков А. П., Данилова К. А. О добыче и запасах минеральных ресурсов крупнейших стран мира: рейтинговый анализ // ЭТАП: экономическая теория, анализ, практика. — 2022. — № 1. — . — DOI:10.24412/2071-6435-2022-1-7-27.
- Хардер Е., Аллен В. Т. Происхождение бокситов: сборник / пер. с англ. С. И. Бенеславского. — Изд-во иностранной литературы, 1959. — 167 с.
- Холмский А. В., Фомин С. И. Обоснование применения технологической схемы безвзрывной отработки на удароопасных бокситовых месторождениях с отбойкой гидромолотами // Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал). — 2022. — № 7. — .
Ӑнлантарусем
- ^ Бокситы, 1984, с. 254–256
- ^ 1, 2, 3 Страны-лидеры по добыче бокситов, по годам. Topic.ru (16 Чӳк уйӑхӗн 2023). Пӑхнӑ кун: 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2024.
- ^ 1, 2, 3 Mineral Commodity Summaries: Bauxite and Alumina (англ.) (PDF). USGS. Пӑхнӑ кун: 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2024.
- ^ Добыча бокситов в России и мире. Производитель.рф (6 Юпа уйӑхӗн 2021). Пӑхнӑ кун: 11 Кӑрлач уйӑхӗн 2024.
- ^ Сёмин А. Н., Третьяков А. П., Данилова К. А., 2022, с. 22–23
Каҫӑсем
- Bauxite and Alumina Statistics and Information (акăлч.)
- British Geological Survey (акăлч.)
- Topic.ru (статистика)