Казахстан

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Касакстан Республики
Qazaqstan Respublikasy
Ялав Герб
Ялав Герб
Гимн: [[{{{Родительный падеж}}} гимнӗ|«Менің Қазақстаным / Menıñ Qazaqstanym»
«Манăн Касакстанăм»
]]
Kazakhstan (orthographic projection).svg
Официаллӑ чӗлхесем Касак чĕлхи, вырӑс чӗлхи
Тӗп хула Астана
Чи пысӑк хула Алматы
Территори
 • Всего 2 724 900 км² (тӗнчере 9-мӗш)
 км²
Халӑх йышӗ
 • хаклани 15 658 308 чел. (60-мӗш)
 чел.
 • ҫулхи халӑъх ҫыравӗ  чел.
 • Халăх йышлăхĕ 5,76 чел./км²
ВВП
 • Пурӗ  долл.
 • Пӗр ҫынна тивекен  долл.
ВВП (ППС)
 • Пурӗ  долл.
 • Пӗр ҫынна тивекен  долл.
ВВП (номинал)
 • Пурӗ
 • Пӗр ҫынна тивекен
Валюта тенке
Интернет-домен .kz
ISO кочӗ KZ
Код МОК кочӗ KAZ
Телефон кочӗ +7
Сехет тӑрӑхӗ UTC+5:00[d]
Автомобиль юхӑмӗ справа[d][1]
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Касакстан (каз. Qazaqstan) — Азире вырнаçнă патшалăх. Раççейпе, Китайпа, Кăркăсстанпе, Туркменистанпа, Ӳспекстанпа çуммăн вырнаçнă.

Çĕр пичĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Касакстанăн чылай пайĕ тӳремлĕ вырăн, мальенпе кăнтăр-мальенче çеç сăртсемпе тусем курăнаççĕ. Кăркăсстанпе чикеленнĕ вырăнти сăртсен çӳллĕшĕ тинĕс шайĕнчен 5 000 метра çитет. Касакстанăн çурçĕр пайĕ Анăçри Çĕпĕр тӳремне йышăнать.

Çанталăк[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çанталăкĕ кунта çирĕп континентлă тăрать. Кăрлач уйăхĕнчи вăтам температура — −19 °C пуçласа −4 °C таран, утă уйăхĕнче — +19 °C пуçласа +26 °C таран. Çулла сывлăш +49 °C таран хĕрме, хĕлле −50 °C таран чакма пултарать.

Шыв-шур[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Казахстан шыв-шурĕсем

Тĕп юханшывсем — Уралпа Эмба (Каспи тинĕсне юхса кĕреççĕ), Сырдарья (Арал тинĕсне юхса кĕрет), Или (Балхаша юхса кĕрет), Тобол, Иртыш, Ишим (вĕсем çурçĕрелле юхса Çурçĕр Пăрлă океана юхса кĕреççĕ).

Халăх йышĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1999 çулхи çырав тăрăх Касахстанра 14 953 пин çын, 131 тĕрлĕ халăх пурăннă. Казахсем халăх йышĕнче 53,4% шутланаççĕ, вырăссем — 1/3 пайĕ таран. Çавăн пекех нумайăн украинсем, нимĕçсем, тутарсем, корейсем пурăнаççĕ.

Касахстан облаçĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]