Итальян чĕлхи
Итал чĕлхи | |
---|---|
Тăван ячĕ: | italiano, lingua italiana info) |
Патшалăхсем: | Эритрей, Сомали, Мальта, Албани |
Официаллă статус: | ЕП |
Рейтинг: | 18 |
Классификаци | |
Категори: | Еврази чĕлхисем |
Инди-европа çемьи
| |
Çырулăх: | латиница |
Чĕлхе кочĕсем | |
ISO 639-1: | it |
ISO 639-2: | ita |
ISO 639-3: | ita |
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика |
Итал чĕлхи (lingua italiana) — швейцар ретороман чĕлхисемпе пĕр танах). Хорватипе Словенири чылай итал халăхĕ пурăнакан темиçе тăрăхра иккĕмĕш официалă чĕлхе пулать.
Итал чĕлхи Итали территоринче саралнă халăх латынĕнчен пуçланать. Вăтам ĕмĕрлĕхре, ун чухне Итали политика енчен сапаланнă пулнă, пĕрлĕ литература чĕлхи пулман, çапах та тĕрлĕ диалектлă çыру палăкĕсем сыхланса юлнă. Çĕнетӳ тапхăрĕнчен пуçласа чи хисеплĕ диалект Петрарка тата Боккаччо çырнă. Çапах та, пуян пĕлӳ илнĕ çынсем классик таса латыньпе танлаштарса итал чĕлхине «вульгарлă» — volgare тенĕ. XVIII—XIX ĕмĕрсенчен пуçласа çурçĕрпе кăнтăр галл-роман, кăнтăр итал — итал-роман шутне кĕнĕ. Диалектсемсĕр пуçне, итал литература чĕлхин темиçе тĕслехĕсардинпа фриул) пур.
Кун-çулĕ
Лингвистика пахалăхĕ
Алфавит тата орфографи
Сасă палли | Пуплев | Ячĕ |
---|---|---|
A a | [a] (а) | a |
B b | [b] (б) | bi |
С с | [k], [ʧ] (к, ч) | сі |
D d | [d] (д) | di |
E e | [e], [ɛ] (э) | e |
F f | [f] (ф) | effe |
G g | [g], [ʤ] (г, дж/ж) | gi |
H h | текста пăхăр | acca |
I i | [i], [j] (и, й, ь) текста пăхăр |
i |
L l | [l] (ль) | elle |
M m | [m] (м) | emme |
N n | [n] (н) | enne |
O o | [o], [ɔ] (о) | o |
P p | [p] (п) | pi |
Q q | [k] qu [kw] юнашар кăна |
cu |
R r | [r] (р) | erre |
S s | [s], [z] (с, з) | esse |
T t | [t] (т) | ti |
U u | [u], [w] (у) | u |
V v | [v] (в) | vi, vu |
Z z | [ʦ], [ʣ] (ц, дз/ѕ) | zeta |
Ют çĕр сăмахĕсене çырнă чух кăна | ||
J j | [j] (й) | i lungo |
K k | [k] (к) | cappa |
X x | [ks] (кс) | ics |
W w | [v] (в, у) | vu doppia |
Y y | [i] (и, й) | ipsilon, i greca |
Фонетика тата фонологи
Уçă сасăсем
Литература итал чĕлхинчи уçă монофтонгĕсене таблицăра кăтартнă:
Малти | Вар | Кайри | |
---|---|---|---|
Çӳлти | i | u | |
Вăтам-çӳлти | e | o | |
Вăтам-аялти | ɛ | ɔ | |
Аялти | a |
Грамматика
Ятсем
Итал чĕлхинче:
Икĕ ăрат:аçа (maschile) тата ама (femminile). Ӳкĕмсем çук, предлогсем кăна.
Глаголсем
Антропонимика
Вуламалли
- Berruto, Gaetano. . — Carocci.
- Berloco, Fabrizio. . — Lengu. — ISBN 978-8894034813.
- Serianni, Luca. . — Garzanti.
Ӑнлантарусем
- ^ De Mauro, Tullio. Storia linguistica dell’Italia unita. Bari: Edizioni Laterza, 1963
Каçăсем
- Итало-Акăлчан сăмахсарĕ
- Интернет Полиглот çинчи итал чĕлхин выляв урокĕсем
- iPhone/iPod Touch çинчи итал-вырас сăмахсарĕ тата кашнин хăйĕн вĕренмелли кĕнеке
официаллă чĕлхисем | ||
---|---|---|
Роман чĕлхисем |
||
---|---|---|
Ибер-роман кĕçĕн ушкăнĕ |
астурлеон (астур чĕлхи | галис-астур | кантабр | леон | миранд | эстремадур) • мосараб† • галис-португал (галис | фала де Шалима) • галис | кало | кастрапо | кастуо | ладино | портуньол | чабакано | янито) | |
Окситан-роман кĕçĕн ушкăнĕ |
оверн | гаскон (аран) | лангедок | лимузен | виваральп | провансаль | шуадит†) • каталан (балеар | валенс) | |
Галл-роман кĕçĕн ушкăнĕ |
арпитан • валлон • галло • лотаринг • норманд • пикард • пуатвен-сентонжон (пуатевин, сентонж) | |
Итал-роман кĕçĕн ушкăнĕ |
венет | монегас) | ломбард | пьемонт | эмилиан-романьоль • Вăта ушкăнĕ: рим | тоскан | умбр • Кăнтăр ушкăнĕ: абруц | апули | калабри | неаполитан • сардин • истророман | |
Ретороман кĕçĕн ушкăнĕ |
ладин • Далмац кĕçĕн ушкăнĕ
далмац† | |
Балкан-роман кĕçĕн ушкăнĕ |
Ку — ҫырса пӗтермен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе е хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |