Орхус
Ку терминӑн ытти пӗлтерӗшсем те пур, | Орхус | |
|---|---|
| дан. Aarhus | |
| Герб | |
 | |
 | |
| Почта индексӗ | 8000, 8100, 8200, 8210, 8220, 8229, 8230, 8240, 8245, 8250, 8260 тата 8270 |
| Портал открытых данных | city of AArhus Open Data[d] |
| Этнохороним | århusianer |
| Лаптӑкӗ |
|
| Тивӗҫнӗ наградӑсем | |
 | |
 | |
| Находится в пределах природно-географического объекта | East Jutland metropolitan area[d] |
 | |
| Является административным центром | Орхус[d] |
| Официаллӑ сайт | aarhus.dk |
| Город-побратим | Санкт-Петербург, Берген[d], Гётеборг[d][1], Турку, Куяллек[d], Харбин, Росток, Какорток[d] тата Киль[2] |
| Халӑх йышӗ | Ошибка Lua в Модуль:Dates на строке 445: bad argument #3 to 'format' (number expected, got string). |
| Администраципе территори пайӗ | Орхус[d] |
| Патшалӑх | |
| Прозвище | Smilets by |
| Никӗсленӗ / йӗркеленӗ вӑхӑт | VIII век |
| Сехет тӑрӑхӗ | UTC+1:00[d] |
| Вырӑнти телефон кочӗ | 8 |
| Тинӗс шайӗнчи ҫӳллӗш | 6 ± 1 метр тата 105 метр |
| Официаллӑ ят | дан. Aarhus |
 РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем | |
.svg)
Орхус[4] (дан. Aarhus или Århus) — пысӑкӑшӗпе Данири иккӗмӗш хула. Ютланди ҫурутравӗн тухӑҫ енче, Орхус-Бугт кӳлмек хӗрринче вырнаҫнӑ. Орхус коммунӑн администрацийӗ вырнаҫнӑ хула. Пӗлтерӗшӗпе иккӗмӗш вырӑнта тӑракан Дани порчӗ.
Халӑх йышӗ — 282 910 ҫын[5] (2021).
Хула историйӗ
Пӗрремӗш хут 948 ҫулта асӑннӑ. X—XIII ӗмӗрсенче пӗлтерӗшлӗ католицизм вырӑнӗ пулса питӗ хӑвӑрт аталаннӑ, кайран чылай вӑхӑтлӑха аталану чарӑнса ларнӑ. XIV ӗмӗрте чума алхаснӑ.
1849 ҫулхи ҫӑвӑн 31-мӗшӗнче Данипе Прусси хушшинчи вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче кунта Адольф фон Гиршфельд генералӑн нимӗҫ ҫарӗсемпе Данин Рие дивизи хушшинче ҫапӑҫу пулса иртнӗ.
Орхус экономики XIX ӗмӗрте чукун ҫул хывнӑ хыҫҫӑн аталанма тытӑннӑ.
Халӑх йышӗ
Экономика
Хула суту-илӳпе промышленность центрӗ шутланать, кунта чукун ҫулсем пӗрлешеҫҫӗ. Машина туса кӑларасси (Danfoss компанин хапрӑкӗ), хими, пир-авӑр промышленноҫӗ аталаннӑ. Ҫавӑн пекех апат-ҫимӗҫ промышленноҫӗ те пур — хулара сӗт-ҫу продукчӗсене туса кӑларакан Arla Foods Данипе Швеци компанийӗн штаб-хваттерӗ вырнаҫнӑ.
Транспорт
2017 ҫулхи раштавӑн 21-мӗшӗнче ҫӗнӗ трамвай линин участокне — Вокзал–Университет пульници — хута янӑ. Маларах хулара 1904 трамвай пулнӑ — 1971 ҫулхи чӳкӗн 7-мӗшӗнче ӑна хупнӑ. 2006 ҫултанпа ҫӗнӗ лини тӑвассине сӳтсе явма тытӑннӑ, кайран 2013 ҫултанпа ӑна тума пуҫланӑ.
Культура
Хулара Орхус университечӗ (1928 ҫулта никӗсленӗ), опера театрӗ, ботаника сачӗ вырнаҫнӑ, нацишӗн питӗ пӗлтерӗшлӗ Орхусӑн Симфони оркестрӗ ӗҫлет.
Концерт залӗнче (дан. Musikhuset) тӑтӑшах музыка фестивалӗсем иртеҫҫӗ, ҫав шутра авӑн уйӑхӗн пӗрремӗш эрнинче ирттерекен, Европӑра питӗ паллӑ Орхус фестивалӗ те.
Паллӑ вырӑнсем
Чи паллӑ вырӑнсем — Кивӗ хулара: XIIII—XV ӗмӗрсенчи кафедрӑллӑ готика соборӗ (ҫӗршывӑн чи пысӑк чиркӗвӗ), Фрукирхе чиркӗвӗ (XI—XV ӗмӗрсем), кивӗ ратуша (1857). Палӑрса тӑраканнисен шутне ҫӗнӗ ратуша (1938—1942, архитекторӗ Арне Якобсен), университет ҫурчӗсен комплексӗ кӗреҫҫӗ. «Кивӗ хула» музейра Данири тӗрлӗ хуласенчи XVI—XVII ӗмӗрти туса лартнӑ 50 ытла ҫурт-йӗре пуҫтарнӑ. Ӳнер музейӗнче — XIX—XX ӗмӗрсенчи Дани живопиҫӗ. Аваллӑхӑн ум тапхӑрӗпе паллаштаракан музейра чылай авалхи артефакт упранать. Ҫавӑн пекех естествознани музейӗсем, ӑслӑлӑхпа медицина историйӗн, пушарсен тата вӗсенчен хӳтӗленмелли музейсем, Хӗрарӑмсен музейӗ, Орхус хулин музейӗ, викингсен музейӗ, обсерватори тата ытти йышшисем те пур. Хула варринче темиҫе илемлӗ фонтан (вӗсенчен чи палли — 1941 ҫулта туса лартнӑ ратуша умӗнчи «Сыснасен фонтанӗ») вырнаҫнӑ.
Орхус гаванӗнчен тухнӑ вырӑнтан, пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳрекен Орхус-Шелландс Одде паромӗнчен курӑнакан Исбьерге сӑнӗ, Дани
Орхус театрне Дани архитекторӗ Хэк Кампманн проектланӑ.
Aufgenommen каналти Albisser шпицӗнчен тунӑ Орхус DK гастроном, нарӑс уйӑхӗ
Орхус ратуши, Дани
.jpg)
Спорт
- Ҫул тупасси — 2006 ҫулта Орхусра ҫул тупасси енӗпе ҫуллахи тӗнче чемпионачӗ иртнӗ.
- Футбол — Орхус ФК, 1880 ҫулта никӗсленӗ, Данин Суперлигинче вылять.
Тӑванла хулисем
Аяларах Орхусӑн тӑванла хулисен списокне илсе кӑтартнӑ[8]:
Берген, Норвеги
Гётеборг, Швеци
Шаблон:Гренланди ялавĕ Какорток, Дани- Шаблон:20px Санкт-Петербург, Раҫҫей (1989)
Турку, Финлянди
Харбин, Китай
Партнёр хуласем
Вӗсен шутне ҫаксем кӗреҫҫӗ[8]:
Ҫавӑн пекех пӑхӑр
Ӑнлантарусем
- ^ http://goteborg.se/wps/portal/invanare/kommun-o-politik/internationellt-samarbete/nordiskt-samarbete/!ut/p/z1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfIjo8ziQw0NAi2cDB0NDEJ9nQw8_czDnDyd_Q09Q8z1wwkpiAJKG-AAjgb6BbmhigCASA6r/dz/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/
- ^ https://www.kiel.de/de/kiel_zukunft/kiel_international/aarhus.php
- ^ archINFORM (нем.) — 1994.
- ^ Атлас мира / Сергеева, С. И.. — ГУГК, 1982. — С. 80—81. — 270 000 экз.
- ^ Kommuner på landkortet — Danmarks Statistik. Пӑхнӑ кун: 29 Пуш уйӑхӗн 2011. Архивланӑ 6 Раштав уйӑхӗн 2010 ҫул.
- ^ Ааргус (выр.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1907. — Т. 1.
- ^ Danmarks Statistik — 2017.
- ^ 1, 2 Sister cities (англ.)(недоступная ссылка — история). City of Aarhus. Пӑхнӑ кун: 18 Ҫӗртме уйӑхӗн 2011. Архивланӑ 18 Нарӑс уйӑхӗн 2012 ҫул.
Каҫӑсем
- орхусӑн — Орхус официаллӑ сайчӗ(дан)
- Орхусри туризм(дан) — официаллӑ ҫул кӑтартмӑш
- Kvindemuseet i Danmark(дан) — Орхусри хӗрарӑмсен музейӗ
- Орхус хулана сӑнласа пани(выр.) — истори тата сӑнсем
|
Ку статьяна РУВИКИН Вырӑс уйрӑмӗнчи Орхус статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ. ' |
| ||||||||||||||||||||
