Хула евĕр паçулкă

Хула евĕр посёлок (х.е.п.) — СССР тата РФ хула тăвас политикинче пурăну вырăнĕн тĕсĕ. Хăйĕн калăпăшĕпе хулапа ял хушшинче шутланать. Халăх йышĕ унта хуларан сахалтарах, ялтан ытларах. Паçулкăра вăтамран 5-50 пин çын пурăнать.

Критерисем

Ялпа танлаштарсан, çак паççулкăсенче пурăнакан халăх (85 % сахал мар) ял хуçалăх ĕçĕнче пулмалла мар. Х.е.п. совет тапхăрĕнче 3 пин çынтан сахал мар пурăнмалла, хулара — 12 пин çынтан сахал мар тесе палăртса хунă. Час-часах х.е.п. пĕр тĕп («хула тăвакан») завод пулнă. Çав хушăрах «рабочи паççулки» палăрту та пур. Чылай çĕрте çак ăнланусем (Раççей, 1991 çулччен — РСФСРта) пĕр пекех. Çав чухнех пурнăçра тĕрлĕ çĕрте усă кураççĕ. Х.е.п. — паçсулкă тĕсне кăтартакан географи терминĕ, рабочи паççулки (р.п.) — административлă-хуçалăх ăнланăвĕ.

ХЕП Раççейре

Хальхи вăхăтра хăш пурăну вырăнне посёлок шайне кĕртмелли пирки йĕрке çук. Ку ыйтăва вырăнти администраци татса парать. 2006 çул пуçламăшĕ тĕлне Раççейре пурĕ 1359 хула евĕрлĕ посёлок шутланнă. 2002 çулхи çырав тăрăх Раççейри чи пысăк посёлок Краснодар Енĕнчи Пашковски пулнă. Унти халăх йышĕ 43,0 пинпе танлашнă. 104 пĕчĕк посёлокра пĕр пинрен кая çын пурăнать. Тата вунпĕррĕшĕнче — 100 çынран та сахалтарах.

ХЕП Чăваш Енче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çĕнĕ Лапсар, Вăрнар, Вăрмар,

ХЕП Украинăра

ХЕП постсовет урăх çĕршывĕсенче

Çак тĕс СССР йышĕнчи урăх республикăсенче те сыхланса юлнă. Белорусире «Гарадскі пасёлак» терминологипе усă кураççĕ.

ХЕП Польшăра

Польшăра, совет хула тăвас моделĕпе, çакăн евĕр пурăну вырăнĕсем 1954—1972 çç. пулнă. Халĕ унта пур пурăну вырăнĕсем икĕ категорине çеç уйрăлаççĕ: хулапа ял.

Çавăн пекех

Халăх йышĕпе йĕркеленĕ хула евĕр посёлоксен ят-йышĕ

Каçăсем

Вуламалли

Проценко С. М. Селище міського типу // Географічна енциклопедія України. — Т. 3. — К., 1993. — С. 173.

п • с • т Пурăнан вырăнсем, урамсем тата Раççейри адреслĕ ытти объектсен тĕсĕсем (почтă адресĕн элеменчĕсем)
Шай 1	Автономи тăрăхĕ (АО) • Автономи облаçĕ (Аобл.) • Хула^3,4 (г.) • Ен • Облаç (обл.) • Республика (Респ.)

Шай 2	Район (р-н) • Территори^3,4,5 (тер.) • Улус⁴ (у.)

Шай 3	Вулăс⁴ • Дача паççулки⁴ (дп) • Курорт паçсулки⁴ (кп) • Хула евĕр паççулкă⁴ (хеп) • Почтă уйрăмĕ^4,5 (п/у) • Ĕçтеш (завод) паççулки⁴ (ĕп) • Ял администрацийĕ (я/а) • Ял территорийĕ (я/тер) • Ял тăрăхĕ (я/т) • Ял муниципаллă йĕркелĕвĕ (я/мй) • Ял тăрăхĕ (я/тăр) • Ялканаш (я/к)

Шай 4	Аул⁵ • Выççăлкăсем / Выççăлкă ⁵ (выççăл.) • Хула⁵ • Ял⁵ (я.) • Чукун çул чарăну (иртӳ) пункчĕ⁵ (ч/ç_ип) • Чукун çул будки⁵ (ч/ç_будки) • Чукун çул казарми⁵ (ч/ç_казарм.) • Чукун çул платформи⁵ (ч/ç_платф.) • Чукун çул станцийĕ⁵ (ч/ç_ст.) • Чукун çул посчĕ⁵ (ч/ç_посчĕ) • Уйăрăш⁵ (ч/ç_рзч.) • Заимка • Казарма⁵ • Местечко⁵ (м.) • Микрорайон⁵ (мкр.) • Пурăнан вырăн⁵ (пв) • Утрав⁵ • Планировка районĕ⁵ (п/р) • Паççулкă тата станци / Станци çумĕнчи паççулкă⁵ (ст/п) • Ял евĕр паççулкă⁵ (п.) • Починок⁵ • Промăçлă зона (промзона) • Разъезд⁵ (рзд.) • Чиркӳ ялĕ⁵ (ч.я.) • Слобода⁵ (сл.) • Станица (ст-ца) • Станци⁵ (ст.) • Хуттăр⁵ (х.)

Шай 5	Аллейă • Аэродром • Çыран • Бульвар (б-р) • Вал • Въезд • Ту / Тăвайки • Кил карти • Çул / Çул-сукмак (çул) • Выльăх-чĕрлĕх карти (вк) • Заезд • Квартал (кв-л) • Километр (км) • Ункă • Йĕр • Çыранçи (ç.х.) • Парк • Каçу • Тăкăрлăк (тăк.) • Платформа (платф.) • Лаптăкка (пл-ка.) • Лаптăк (пл.) • Полустанок (полуст.) • Проезд • Прачак • Прачак • Проспект (пр-кт) • Пăралук • Сад • Сквер • Çурт-йĕр (ç-й.) • Тракт • Тупик (туп.) • Урам (ур.) • Пай (пай) • Шоссе (ш.)

Шай 6	Çурт (ÇУРТ)
Çӳлти индекссем шай кăтартаççĕ

п • с • т Пурăнан вырăнсем
Раççейри пурăнан вырăнсем:	Арбан • Аул • Выççăлкă • Хула • Дача паççулки • Ял • Заимка • Кишлак • Курорт паçулкă • Местечко • Погост • Паççулкă • Хула евĕр паçулкă • Станци çуиĕнчи поçолăк • Починок • Рабочий паçулкă • Сала • Слобода • Станица • Улус • Кил йăви • Участок • Хутор

Çав. пекех:	Агломераци • Вахта паçулкă • Юнашар хула • Городок • Хула территорийĕ • Жира • Кибуц • Коммуна • Коттедж паçулкă • Кутан • Мегалополис • Мăнхула • Мошав • Мыза • Односелье • Посад • Предместье • Хулаçум • Рядок • Сельцо • Фольварк • Присёлок