Аспарух

Хан Аспарух палăкĕ. Болгари.

Аспарух (Танайçи Пăлхар патшалăхне никĕслекенĕ. 700 çулта аварсемпе е хасарсемпе çапăçса паттăррăн пуçне хурать.

Истори

Аспарух Аслă Добруджи хулине туртса илсе Висанти императорĕ Константин IV пăлхар çĕрĕсене пăхăнтарасшăн вăрçнă, анчах та висантисем Аспарух çарĕсене çĕнтерейме пултарайман. Висанти танайçи пăлхарсене 681 çулта ирĕклĕ патшалăх тесе йышăннă, килĕшӳ хутне çырнă. 689 çулта Аспарух лăпкăлăх хутне пăсса Висанти çарĕсене Фраки çĕрĕнче çапса аркатать. Унăн ывăлĕ-хĕрĕ пулман, çавăнпа ун хыççăн астула Тулă ăрăвĕнчи Тервел çарпуçĕ йышăнать.

Вуламалли

• Именник болгарских ханов.
• Никифор, патриарх Константинопольский, "Краткая история со времени после царствования Маврикия".
• Феофан Исповедник, "Жизнеописания византийских царей".
• Бичурин Н.Я., «Собрание сведений».
• Попов А., «Обзор хронографов русской редакции», 1866.
• «Летопись византийца Феофана от Диоклетиана до царей Михаила и его сына Феофилакта», 1884-1887.
• Кури Вантер, "Чăваш халахĕн историйĕ", Шупашкар, "Ялав" библиотеки, 1990.
• Мизиев И.М., «История Карачаево-балкарского народа».
• Артамонов М.И.
• Иоахим Вернер, "Захоронение в Малом Перещеннине и Кубрат, хан болгарский", "Софийские новости" хаçат, 1985, кӑрлач, 9 кунĕ.
• Ю. Немет, венгр тĕпчевçи, ""
• Ив. Шишманов, Танайçи болгар тĕпчевçи, ""
• К. Иречек, "История болгар", Варшава, 1877.
• Гумилев Л.Н., "Древние тюрки"
• Каховский В.Ф., "Происхождение чувашского народа", 2003.
• "Краткая история Болгарии (С древнейших времен до наших дней)", "Наука" кĕнеке кăларăвĕ, Мускав, 1987.
• Евгени Константинов, "Дрезговини" (Ĕнтрĕк), роман, София, "Народна младеж" кĕнеке кăларăвĕ, 1960.
• Юхма Мишши, «Авалхи чăвашсем», 1996, Шупашкар.

Курмалли

• "Аспарух хан", кинофильм, реж. (?), Евгени Константиновăн "Дрезговини" (Ĕнтрĕк) романĕ çийĕн, София, Болгари.