Иртыш (юханшыв)
| Иртыш | |
|---|---|
| китай 额尔齐斯河каз. Ертіс | |
| |
| Характеристика | |
| Тăршшĕ | 4248 км |
| Бассейн лаптăкĕ | 164 300 км² |
| Шыв системи | Обь → Кара тинĕсĕ |
| Шыв тăкакĕ | 3000 м³/ç (вăрринче) |
| Шыв юххи | |
| Шыв пуçламăшĕ | юханшывсем пĕрлешни: Джалгызагат-Хэ и Ул-Тургэн-Хэ |
| • Вырнаçу | Монголипе Китай чикки |
| • Координатсем | 47°24′52″ с. ш. 90°12′56″ в. д.GЯOШаблон:Картта/Бк/L |
| Шыв вăрри | Обь |
| • Вырнаçу | Ханты-Мансийск |
| • Координатсем | 61°04′50″ с. ш. 68°49′50″ в. д.GЯO (T) |
| Юханшыв тайлăмĕ | 0,03 м/км |
| Вырнаçни | |
| Патшалăхсем |  КХР,  Казахстан,  Раҫҫей Федерацийӗ
|
| РПШР | 14010100112115300000027[2] |
Иртыш, — Азире юхакан юханшыв, Обь юханшывăн тĕп юппи. Тăршшĕ 4370 çухрăмпа танлашать. Китай (525 çухрăм), Казахстан (1835 çухрăм) тата Раççей (1835 çухрăм) çĕрĕсем урлă юхать. Бассейн лаптăкĕ — 1643 пин км².
Иртыш çалкуçĕ Китай енчи Алтайăн тăвĕсенче вырнаçнă. Китайран вăл Хура Иртыш ятлăскер Казахстанри Зайсан котловинине юхса кĕрет. Çапла вăл Зайсан кӳллине лекет. Унсăр пуçсăр ку кӳлле Тарбогатай тата Саур хребечĕсенчен, Рудаллă Алтайран пит нумай юханшыв юхса кĕрет. Иртыш вара Зайсан кӳлĕрен çурçĕр-хĕвеланăçнелле Бухтарма ГЭСĕ урлă юхса тухать. Çавăн пекех юханшыв çинче Шульбин ГЭСĕ вырнаçнă.
Кимĕсем юханшыв тăрăх ака уйăхĕпе чӳк уйăхĕчен ишме пултараççĕ.
Иртыш çинче çак хуласем вырнаçнă: Усть-Каменогорск, Семипалатинск, Павлодар, Омск, Тара, Тобольск, Ханты-Мансийск.
Юпписем
Раççей юханшывĕсем |
|
|---|---|
| Юханшывсем |
• Атӑл (Хура Атăл, Чулман Атăл) • Тан • Урал • Печора (Уса) • Обь (Иртыш (Ишим, Тобол (Тура)), Кеть, Бия, Катунь) • Енисей (Ангара, Чулай Тунгуска, Анат Тунгуска) • Лена (Вилюй (Марха), Алдан (Амга), Олёкма, Витим) • Индигирка • Колыма (Омолон, Мăн Анюй, Кĕçĕн Анюй) • Амур (Шилка (Ингода, Онон), Аргунь, Зея, Бурея) |
- ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 3. Нижний Иртыш и Нижняя Обь / под ред. Г. Д. Эйрих. — Л.: Гидрометеоиздат, 1964. — 432 с.
- ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 3. Нижний Иртыш и Нижняя Обь / под ред. Г. Д. Эйрих. — Л.: Гидрометеоиздат, 1964. — 432 с.