Табасаран чĕлхи
| Табасаран чĕлхи | |
|---|---|
| Тăван ячĕ: | Табасаран чӀал |
| Патшалăхсем: | РФ |
| Регионсем: | Дагестан |
| Официаллă статус: | Дагестан |
| Калаçакансен пур йышĕ: | 126 136 сын[1] |
| Классификаци | |
| Категори: | Еврази чĕлхисем |
| Çурçĕр кавказ мăн çемье | |
| Çырулăх: | табасаран алфавичĕ |
| Чĕлхе кочĕсем | |
| ISO 639-1: | — |
| ISO 639-2: | |
| ISO 639-3: | tab |
| Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика | |
Табасаран чĕлхи (Табасаран чӀал) — табасаран халăхĕн чĕлхи, ытларах Дагестанра пурăнаççĕ.
Нах-дагестан çемьин Лезгин турачĕ шутне кĕрет[2][3]. Çывăх чĕлхе — лезгин чĕлхи, уйрăмах, агуль чĕлхи[3], вĕсемпе вăл тухăç лезгин чĕлхисен кĕçĕн туратне туса хурать.
1928 çултанпа çырулăхĕ латин никĕсĕпе пулнă, 1938 çултанпа — вырăс алфавичĕн никĕсĕпе.
Табасаран чĕлхипе «Табасарандин нурар», «Аку хяд», «Ас-Салам», «Табасарандин сес» хаçатсем тухаççĕ.
Çырулăхĕ
Хальхи табасаран алфавичĕ[4]
| А а | Аь аь | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д |
| Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ |
| Кь кь | КӀ кӀ | Л л | М м | Н н | О о | П п | ПӀ пӀ |
| Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Уь уь | Ф ф | Х х |
| Хъ хъ | Хь хь | Ц ц | ЦӀ цӀ | Ч ч | ЧӀ чӀ | Ш ш | Щ щ |
| ъ | ы | ь | Э э | Ю ю | Я я | Ӏ | ' |
Лингвистика характеристики
 |
Статьян çак пайне халлĕхе çырман. РУВИКИне хутшăнакан ĕмĕчĕпе, çак вырăнтаятарлă пай.
Эсир çак пая çырса проекта пулăшма пултаратăр. |
Ӑнлантарусем
- ^ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
- ^ Ханмагомедов Б.-Г. К. Табасаранский язык // Языки мира: Кавказские языки. — М., 1999. «Табасаранский язык относится к лезгинской группе дагестанских языков».
- ^ 1, 2 Магометов А. А. Табасаранский язык (Исследования и тексты). — Тбилиси, 1965. 398 с.: «Табасаранский язык относится к лезгинской группе дагестанской ветви иберийско-кавказских языков. Из лезгинских языков к табасаранскому наиболее близок агульский язык.» (Стр. 1)
- ^ Ханмягьмадов Б. Гь., Къурбанов Къ. К. . — Мягьячгъала: ООО «Издательство НИИ педагогики». — 128 с. — ISBN 978-5-94328-256-0.
Литература
- Алексеев М. Е., Шихалиева С. Х. Табасаранский язык. — М.: Academia, 2003. ISBN 5-87444-196-4
- Магометов А. А. Табасаранский язык: Исследование и тексты. — Тбилиси, 1965.
- Народы Кавказа. Т. 1. — М., 1960.
- Услар П. К. Этнография Кавказа. Языкознание. VII. Табасаранский язык. Тбилиси, 1979. — 1072 с.
Сăмахсарсем
- Гаджиев А. Русско-табасаранский школьный словарь. Махачкала: Дагучепдгиз, 1957.
- Генко А. Н. . — М.: Academia. — 332 с. — (Справочники. Энциклопедии. Словари). — 800 экз. — ISBN 5-87444-167-0. (куç.) (1930-мĕш çç. хатĕр.)
- Ханмагомедов Б. Г.-К., Шалбузов К. Т. Табасаранско-русский словарь. — М.: Наука, 2001. 477 с. ISBN 5-02-022620-3. Включает грамматический очерк табасаранского языка, сост. К. К. Курбановым (с. 395—476).
Каçăсем
Викисăмахсарти сăмах йышĕ табасаран чĕлхин категоринче «Табасаран чĕлхи»
- Entry in the Red Book of the Peoples of the Russian Empire
- Sample text
- The consonant system of Tabasaran
- Description at Languages of the World 2019 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- Entry at the Rosetta Project 2007 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ.
- Тема: Нитрикский диалект табасаранского языка 2019 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
 РФ чĕлхисем |
|
|---|---|
| Федераци чĕлхи | |
| Федераци субъекчĕсен чĕлхисем | |
| Официаллă статусри чĕлхесем | |