Атăлçи пăлхарĕсем

Атăлçи пăлхарĕсем
Атăлçи пăлхарĕсем
Хальхи ят	булгар
Археологи культури	Салта-маяц культури (ирхи тапхăрĕ)
Чӗлхе	пулхăр, тĕрĕксем
Тӗн	ислам (ханафит мазхабĕ, накшбандийя), танкăрлăх
Тӑванла халӑхсем	хасарсем, аварсем, тăнай пăлхарĕсем, хура пăлхарсем
	РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Атăлçи пăлхарĕсем (пулхăрсем) — Атăлçи Пăлхарĕнчи пурăнан халăхсен пулхăр йăхĕсен ушкăнĕ. VII ĕмĕрти 2-мĕш пайĕнче Вăтам Атăл çине Азов тинĕсĕ таврашĕнчен, Аслă Пăлхар (VII ĕмĕрте Донпа Кубань хушшинче пулнă патшалăх йĕркеленĕвĕ) аркансан, куçса килнĕ.

Пĕрлехи хыпарсем

Атăлçи пăлхарĕсен пурăнан пӳрчĕ. XI—XII вв. ТРНМ экспозицийĕ.

Атăл-Кама пăлхарĕсем вырăнти финн-укăр чĕлхе ушкăнне кĕрекен йăхсемпе хутшăннă.

Вăрçă енĕпе вăйлă организациленнĕ пулхăрсем килнипе Атăл-Кама регионĕнче Вăтам Атăл çинче тĕрĕк чĕлхисем сарăлма тытăннă. Атăл-Кама пăлхарĕсем вырăнти йăхсене чăмăртаса феодаллă патшалăха никĕсленĕ.

Вĕсемпе Атăлçи тата Камăçи хăшпĕр халăхĕсен (чăвашсен, хусан тутарĕсен тата ур.) генезисĕ çыхăннă.

Вăтам ĕмĕрсенчи тухăç литературинче атăлçи пăлхарĕсене яланах тĕрĕксем тенĕ, вĕсен тăванĕсем — хасарсем (чĕлхепе), пӑртассем (культурăпа)^[1].

Этнонимпа халĕ ускурни

Литература

Ашмарин Н. И. К вопросу о волжских болгарах и их отношении к нынешним чувашам. — Казань, 1902.
Лаушкин А. В. К сложению негативного образа волжских булгар в летописании // Вестник Нижегородского университета им. Н.И. Лобачевского. 2019. № 4. С. 34-37.

Асăрхавсем

^ Матвеева Г. И. К вопросу об этнической принадлежности племен именьковской культуры // Славяне и их соседи. Место взаимных влияний в процессе общественного и культурного развития. Эпоха феодализма (сборник тезисов). — 1988.( ӗҫлемен каҫӑ)

Каçăсем

Болгары волжско-камские // БСЭ

Ку тĕнче халăхĕсем пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] Матвеева Г. И. К вопросу об этнической принадлежности племен именьковской культуры // Славяне и их соседи. Место взаимных влияний в процессе общественного и культурного развития. Эпоха феодализма (сборник тезисов). — 1988.( ӗҫлемен каҫӑ)

[1]

п • с • т Атăлçи Пăлхар
Истори	Атăлçи Пăлхар ислам йышăнни • Владимир Святославович аслă кнеçĕн пăлхар харçи (985) • Монгол-пăлхар çапăçăвĕ (1223 е 1224) • Монголсен хĕвеланăç харçи • Монголсем Атăлçи Пăлхара ярса илни • Пӳлере хӳптĕрлени • Ылтăнту çапăçăвĕ • Ылтăн Уртан Пăлхар Улусĕ • Кашан кнеçлĕхĕ • Вырăс кнеçĕсен пăлхар харçи (1376)

Тытăмçăсем	монголсем киличченхи тапхăр Алмуш • Абдуллах ибн Микаил монголсем чухнехи тапхăр Булат-Тимур • Хосан

Географи	тĕп хуласем Пăлхар • Пӳлер • Кивĕ Хусан Хуласем

Пурăнан халăх	Пулхăрсем (Атăлçи пăлхарĕсем) • Пушкӑртсем • Пӑртассем • Пÿлерсем • Çăваçсем • Çĕтĕк пăлхарсем • Бесермансем

Экономика	Атăл сутă-илӳ çулĕ