Мамлюк-кăпчак чĕлхи
Мамлюк-кăпчак чĕлхи — вăтам ĕмĕрсенче Дешт-и-Кыпчакран Египета куçса кайса унта пурăннă кăпчаксен чĕлхи. Вĕсене унта мамлюксем тенĕ.
Ку чĕлхе XV ĕмĕр тĕлне сÿнсе ларнă, анчах та вăл чĕлхепе çырнă çăлкуçсем сыхланса юлнă. Паянхи кунчченех.
Вуламалли
- Наджип, Э. Н. Исследования по истории тюркских языков, XI-XIV вв. — Наука, 1989. — С. 80. — 281 с.
- Наджип, Э. Н., Благова, Г. Ф. Мамлюкско-кыпчакский язык // Языки мира: Тюркские языки. — М.: Институт языкознания РАН, 1996. — С. 75—116. — (Языки Евразии). — ISBN 5-655-01214-6.
Каçăсем
- Сайт о кыпчакском языке, его памятниках
- Информация по армяно-кыпчакскому языку
- Страница Александра Гаркавца на academia.edu
Тĕрĕк чĕлхисем, чĕлхевĕсем, диалекчĕсем, калаçăвĕсем |
|||
---|---|---|---|
пратĕрĕк † | |||
Пăлхар ушкăнĕ |
пулхар † | Авалхи тĕрĕк
авалхи кăркăс (енисей-кăркăс) † | орхон-енисей (ватă тĕрĕк) | уйгур рунă (орхон-уйгур) † | ||
Туçи алтай (вар-хĕвелтухăç) ушкăнĕ1 |
кăркăс-кăпчак3: çурçĕр кăркăс, ферган-кăпчак (†), кăнтăр кăркăс), кăнтăр алтай (диал.: хăй алтай (ойрот), теленгит, телеут) | çурçĕр алтай1: шор челхин кондом диалекчĕ2, чулăм челхин анат чулăм диалекчĕ2, çурçĕр алтай (диал.: кумандă, челкан) | тапалар3 | ||
Карлук ушкăнĕ |
карлук-уйгур: авалхи уйгур †, карахан (карахан-уйгур) †, халаджа (аргу)1 | карлук-хорезм: литература çыруллă ватă чĕлхесем — хорезм-тĕрĕк †, тĕрĕк чĕлхи †, хальхи — или-тĕрĕк, лобнор ‡1, хотан2, хотон (†) ‡1, кăнтăр кăркăс — карлук диалекчĕсем2 | ||
Кăпчак ушкăнĕ |
нухай-кăпчак: алабуга-нухай2, аçтăрхан-нухай2, крым тутар чĕлхин çеçенхир диалекчĕ, узбек-нухай (узбек чĕлхин кăпчак диалекчĕсем) ‡2, ферган-кăпчак — нухай-кăпчак диалекчĕсем2, кăнтăр кăркăс — нухай-кăпчак диалекчĕсем2, юртă-нухай2 | атăл-кăпчак: çĕпĕр-тутар, мишер) | половец-кăпчак: авалхи половец †, караим крым тутар1 (крым диалекчĕ2, крым тутар чĕлхин вăтам диалекчĕ, кумăк), мамлюк-кăпчак † | ||
Огуз ушкăнĕ |
авалхи огуз † | печенег †1 | салар | çурçĕр узбек (икан-карабулак) | хăй огуз: диалектсем) | айналлу2 | афшар2 | балкан-гагауз | кашкай2 | салчук2 | сири-туркмен2 | сонкор-тĕрĕк | кипр) | трухмен) | хорасан-тĕрĕк (диал.: боджнурди) | хорезм (ӳспек чĕлхин огуз диалекчĕсем)2 | цалк2 | крым тутар чĕлхин кăнтăр çыранĕн диалекчĕ | ||
Саян (тобас) ушкăнĕ |
çеçенхир: кёк-мончак (диал.: мончак, цэнгэл), тухăç тăва, сойот-цатан (диал.: сойот, урянхай, цатан), Хакас (кăркăс) ушкăнĕ
сарăк-югур (хара-йогур) | фуюй-кăркăс | хакас-алтай: шор чĕлхин мрас диалекчĕ2, чулăм чĕлхин вăтам калаçăвĕ2, Якут ушкăнĕ
ака теекен | о-теекен, çав шутра долган2, якут литератури | ||
Çырулăх |
орхон-ениçей рунисем | яналиф | ||
Асăрхавсем: 1 чĕлхе е чĕлхе ушкăнĕн классификацийĕ тавлашуллă, чĕлхе ушкăнĕ гипотезăллă (Терĕк чĕлхисен классификацийĕ пăхăр); 2 «чĕлхе» термина уса курни йăнăш («чĕлхе е диалект» проблема пăхăр); 3 кăпчак, пулас; † çухалнă чĕлхесем, пулас; ‡ хутăш чĕлхесем |