Тупаларсем

Тупаларсем
Тупаларсем
Хальхи ят	туба
Йышӗ	2000 ҫын;
Чӗлхе	тубаларский язык[d]
Йышне кӗрет	Тĕрĕксем тата Алтайсем

Тупаларсем (тăван ячĕ туба) — Алтай Республикинче пурăнакан тĕрĕк чĕлхиллĕ вак халăх.

Кун-çулĕ

Совет тапхăрĕнчи халăх çыравĕпе (1926 ç. пуçсăр) тупаларсене алтайсен йышне кĕртнĕ. 2000 çулта тупаларсене Раççей Федерацин вак халăхĕ шутне (Раççей Федерацин Правительствин 2000 çулхи пушăн 24-мĕшĕнчи 255 №-лĕ йышăнăвĕ) кĕртнĕ. 2002 çулхи Пĕтĕм Раççейри халăх çыравĕ вĕсене хăйсен чĕлхиллĕ уйрăм халăх тесе палăртнă.

Халăх йышĕ, вырнаçăвĕ

2002 çулхи Пĕтĕм Раççейри халăх çыравĕпе тупаларсен йышĕ РФ 1565 çынна çитнĕ, çав шутра Алтай Республикинче — 1 533 çын — ытларах Чой районĕнче.

Чĕлхе

Тупалар чĕлхи е çурçĕр алтай чĕлхисен ушкăнне (тавлашуллă), е кăпчак ушкăнĕн (алтай чĕлхе çемьин тĕрĕк турачĕ) кăркăс-кăпчак (хакас) кĕçĕн ушкăнне . Официаллă тупаларсене тата тупалар чĕлхине уйрăм халăх тата уйрăм чĕлхе тесе йышăннă. Анчах та этнографсем çĕнĕ классификаципе татăçуллă вĕсене çурçĕр алтай (куманди-челкан) чĕлхи шутне тупалар калаçăвĕ евĕр, е кăнтăр алтай (алтай) чĕлхи шутне кĕртеççĕ^[1]

Этеплĕх

Ӑнлантарусем

^ Баскаков Н.А. Тюркские языки, М., 1960, 2006

Вуламалли

Каçăсем

Ку Раççей çинчен вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] Баскаков Н.А. Тюркские языки, М., 1960, 2006

[1]