Турккăсем

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Турккăсем
Хальхи ят туркк. Türkler
Йышӗ 65000000—81000000[53]
Сарӑлни

Flag of Turkey.svg: 55500000—59000000[1][2][3][4]
ГерманиFlag of Germany.svg Германи: 2852000—3500000[5][6][7]
СириFlag of Syria.svg Сири: 750000—3500000[8][9][10][11]
ИракFlag of Iraq.svg Ирак: 500000—3000000[12][13][14]
БолгариFlag of Bulgaria.svg Болгари: 588000—800000[15][16][17]
Flag of the United States.svg АПШ: 500000[18][19][20]
ФранциFlag of France.svg Франци: 500000[21][22]
Аслă БританиFlag of the United Kingdom.svg Аслă Британи: 500000[23][24][25]
НидерландFlag of the Netherlands.svg Нидерланд: 400000—500000[26][27]
АвстриFlag of Austria.svg Австри: 350000—500000[28][29][30]
АвстралиFlag of Australia.svg Австрали: 300000[31]
БельгиFlag of Belgium.svg Бельги: 200000[32][33]
Flag of Canada.svg Канада: 190000[34]
ГрециFlag of Greece.svg Греци: 120000—130000[35][36][37]
ШвейцариFlag of Switzerland.svg Швейцари: 120000[38]
ШвециFlag of Sweden.svg Швеци: 100000—150000[39][40]
Flag of Russia.svg РФ: 105058 (2010)[41]
Flag of Kazakhstan.svg Казахстан: 107000 (2016)[42]
Çурçĕр МакедониFlag of North Macedonia.svg Çурçĕр Македони: 77959[43]
ДаниFlag of Denmark.svg Дани: 60000[44]
КăркăсстанFlag of Kyrgyzstan.svg Кăркăсстан: 39534 (2011, хак.)[45]
РумыниFlag of Romania.svg Румыни: 28226—80000[46][47][48]
Flag of Italy.svg: 21000[49][50]
Flag of Azerbaijan.svg Азербайджан: 12000[51]

Flag of Ukraine.svg Украина: 8844 (2001)[52]
Чӗлхе турккă
Тӗн преимущественно ислам (суннизм, а также суфийские тарикаты)
Йышне кӗрет терĕк халăхĕсем
Этнос ушкӑнӗсем
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем
Турккăсем

Турккăсем (хăйсем тӳрк теççĕ, туркк. Türkler, пĕрремĕш хисеплĕ Türk) — 55-58 млн йышлă халăх, Турцин тĕп халăхĕ. Турккă чĕлхипе калаçаççĕ.

Пулса тухни

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Турккă халăхĕн этногезĕнче XI—XIII ĕмĕрсенче Кĕçĕн Азие куçса килнĕ выльăх ĕрчетекен огуз тата туркмен йăхĕсем, çаплах вырăнта пурăнан йăхсем хутшăннă. Этногенезра çаплах грек, эрмен, грузин, арап, курд, кăнтăр славян, румын, албан тата урăх элементсем пур[54]. Турккă этносĕ XV ĕмĕрте чăмăртаннă, турккă нацийĕ XX ĕмĕрĕн пĕрремĕш вунçуллăхĕсенче йеркеленнĕ[54].

Этноним

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çавăн пекех: Турккă-османсем

1923 çулчен тăван ячĕ — османсем. Осман империйĕ аркансан Мустафа Кемаль халăхăн ятне улăштарма шутланă. Иккĕ варианта сĕннĕ — анатолисем тата турккăсем. Иккĕмĕш версине кăмăлланă, республикăна — Турккă Республикине куçарнă.


Пĕтĕм Раççейри халăх çыравĕпе Раççейре 2002 çулта 92 415 туркă-османĕ пурăннă[55].

Чĕлхе

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕп статья: Турккă чĕлхи


Мĕнпур тĕнчери турккă диаспори

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕп статья: Турккă диаспори
Турккăсем 1911 çул тĕлнелле пурăннă территори


Çавăн пекех пăхăр

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ Milliyet. 55 milyon kişi 'etnik olarak' Türk. Тĕрĕсленĕ 21 Утӑ уйӑхӗн 2011.
  2. ^ KONDA Research and Consultancy, Social Structure Survey 2006
  3. ^ Library of Congress – Federal Research Division. Country Profile: Turkey. Пӑхнӑ кун: 6 Нарӑс уйӑхӗн 2010. Архивланӑ 4 Нарӑс уйӑхӗн 2012 ҫул.
  4. ^ CIA. The World Factbook. Тĕрĕсленĕ 27 Утӑ уйӑхӗн 2011.
  5. ^ European Institute. Merkel Stokes Immigration Debate in Germany. Пӑхнӑ кун: 15 Чӳк уйӑхӗн 2010. оригиналтан архивланӑ 22 Утӑ уйӑхӗн 2011 ҫул.
  6. ^ Kötter, I; Vonthein, R; Günaydin, I & Müller, C (2003), "Behçet's Disease in Patients of German and Turkish Origin- A Comparative Study", in Zouboulis, Christos (ed.), Advances in Experimental Medicine and Biology, Volume 528, Springer, p. 55, ISBN 0306477572 
  7. ^ Haviland, William A.; Prins, Harald E. L.; Walrath, Dana & McBride, Bunny (2010), Anthropology: The Human Challenge, Cengage Learning, p. 675, ISBN 0495810843 
  8. ^ Özkaya 2007, 112.
  9. ^ International Strategic Research Organization, An Aspect that Gets Overlooked: The Turks of Syria and Turkey, <http://www.usak.org.tr/EN/myazdir.asp?id=2784>. Проверено 2 Нарӑс уйӑхӗн 2013.  , Wayback Machine çинчи 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнчи копийӗ.
  10. ^ A unified Syria without Assad is what Turkmen are after, <http://www.todayszaman.com/news-289267-a-unified-syria-without-assad-is-what-turkmen--are-after.html=>. Проверено 2 Нарӑс уйӑхӗн 2013. ( ӗҫлемен каҫӑ).
  11. ^ ORSAM Report No: 83, The Turkmens of Syria, Quoted from page 16 (in Turkish): "Değişik kaynaklar ve saha çalışmasında elde edilen verilerden yola çıkarak Suriye Türkmenlerinin toplam nüfusu 3,5 milyon civarındadır."
  12. ^ Park 2005, 37.
  13. ^ Phillips 2006, 112.
  14. ^ Taylor 2004, 28.
  15. ^ National Statistical Institute of Bulgaria. 2011 Population Census in the Republic of Bulgaria (Final data). National Statistical Institute of Bulgaria (2011).
  16. ^ Sosyal 2011, 369.
  17. ^ Bokova 2010, 170.
  18. ^ Encyclopedia of Cleveland History. Immigration and Ethnicity: Turks. Пӑхнӑ кун: 7 Нарӑс уйӑхӗн 2010.
  19. ^ The Washington Diplomat. Census Takes Aim to Tally'Hard to Count' Populations. Пӑхнӑ кун: 5 Ҫу уйӑхӗн 2011.
  20. ^ Farkas 2003, 40.
  21. ^ Leveau & Hunter 2002, 6.
  22. ^ Fransa Diyanet İşleri Türk İslam Birliği. 2011 YILI DİTİB KADIN KOLLARI GENEL TOPLANTISI PARİS DİTİB’DE YAPILDI. Пӑхнӑ кун: 15 Нарӑс уйӑхӗн 2012. оригиналтан архивланӑ 7 Кӑрлач уйӑхӗн 2012 ҫул.
  23. ^ Шаблон:Harvard citation no brackets
  24. ^ UK immigration analysis needed on Turkish legal migration, say MPs, The Guardian (2011-08-01). Тĕрĕсленĕ 1 Ҫурла уйӑхӗн 2011.
  25. ^ Federation of Turkish Associations UK. Short history of the Federation of Turkish Associations in UK(недоступная ссылка — история) (19 Ҫӗртме уйӑхӗн 2008). Пӑхнӑ кун: 13 Ака уйӑхӗн 2011. Архивланӑ 13 Ака уйӑхӗн 2011 ҫул.
  26. ^ Netherlands Info Services. Dutch Queen Tells Turkey 'First Steps Taken' On EU Membership Road. Пӑхнӑ кун: 16 Раштав уйӑхӗн 2008. оригиналтан архивланӑ 13 Кӑрлач уйӑхӗн 2009 ҫул.
  27. ^ Dutch News. Dutch Turks swindled, AFM to investigate. Пӑхнӑ кун: 16 Раштав уйӑхӗн 2008.
  28. ^ Turkey's ambassador to Austria prompts immigration spat, BBC News (2010-11-10). Тĕрĕсленĕ 10 Чӳк уйӑхӗн 2010.
  29. ^ Andreas Mölzer. In Österreich leben geschätzte 500.000 Türken, aber kaum mehr als 10–12.000 Slowenen. Пӑхнӑ кун: 16 Юпа уйӑхӗн 2011. оригиналтан архивланӑ 21 Авӑн уйӑхӗн 2008 ҫул.
  30. ^ CBN. Turkey's Islamic Ambitions Grip Austria. Пӑхнӑ кун: 16 Юпа уйӑхӗн 2011.
  31. ^ Avustralya’dan THY’ye çağrı var, Milliyet (2013-03-12). Тĕрĕсленĕ 8 Ҫу уйӑхӗн 2013.
  32. ^ King Baudouin Foundation 2008, 5.
  33. ^ De Morgen. Koning Boudewijnstichting doorprikt clichés rond Belgische Turken. Пӑхнӑ кун: 15 Чӳк уйӑхӗн 2010. оригиналтан архивланӑ 29 Утӑ уйӑхӗн 2012 ҫул.
  34. ^ 2006 Census of Canada: Topic-based tabulations | Ethnic Origin (247), Single and Multiple Ethnic Origin Responses (3) and Sex (3) for the Population of Canada, Provinces, Terr … // statcan.ca
  35. ^ Republic of Macedonia State Statistical Office 2005, 34.
  36. ^ Knowlton 2005, 66.
  37. ^ Abrahams 1996, 53.
  38. ^ The Federal Authorities of the Swiss Confederation. Diaspora und Migrantengemeinschaften aus der Türkei in der Schweiz. Пӑхнӑ кун: 16 Раштав уйӑхӗн 2008.
  39. ^ Swedish International Development Cooperation Agency. Turkiet är en viktig bro mellan Öst och Väst. Пӑхнӑ кун: 14 Ака уйӑхӗн 2011. оригиналтан архивланӑ 11 Авӑн уйӑхӗн 2012 ҫул.
  40. ^ Businessman invites Swedes for cheap labor, regional access. Hürriyet Daily News. Пӑхнӑ кун: 14 Ака уйӑхӗн 2011.
  41. ^ Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010
  42. ^ Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2016. , Wayback Machine çинчи 2012 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи копийӗ (Национальный состав населения.rar)
  43. ^ Перепись населения Республики Македонии (макед.). Государственное статистическое управление Республики Македонии (2002). Пӑхнӑ кун: 23 Утӑ уйӑхӗн 2015.
  44. ^ Statistikbanken. Danmarks Statistik. Пӑхнӑ кун: 17 Раштав уйӑхӗн 2011. оригиналтан архивланӑ 14 Утӑ уйӑхӗн 2012 ҫул.
  45. ^ National Statistical Committee of Kyrgyz Republic 2009.
  46. ^ Romania – National Institute of Statistics 2011, 10.
  47. ^ Phinnemore 2006, 157.
  48. ^ Constantin, Goschin & Dragusin 2008, 59.
  49. ^ Sabah. Eyvah Türkler geldi! Пӑхнӑ кун: 24 Юпа уйӑхӗн 2011.
  50. ^ ntvmsnbc. Roma'da bir Türk Film Festivali. Пӑхнӑ кун: 24 Юпа уйӑхӗн 2011.
  51. ^ Turk in Azerbaijan (англ.). Шаблон:Нп5. Пӑхнӑ кун: 3 Авӑн уйӑхӗн 2019.
  52. ^ &n_page=5 Всеукраинская перепись населения 2001 года. Распределение населения по национальности и родному языку. Государственный комитет статистики Украины.
  53. ^ CIA The World Factbook. Turkey. Пӑхнӑ кун: 13 Ҫӗртме уйӑхӗн 2011.
  54. ^ 1, 2 Турки( ӗҫлемен каҫӑ)
  55. ^ Всероссийская перепись населения 2002 года. Национальный состав населения - Федеральная служба государственной статистики 2016 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.

Литература

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Кураков, Л. П. Чăвашсемпе турккăсем хушшинчи çыхăнусем: ĕлĕххи тата хальхи : [монографи] / Л. П. Кураков, Н. Г. Краснов, А. Р. Губанов ; Раççей Федерацийĕн вĕрентÿпе ăслăлăх министерстви, И. Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университечĕ. - Шупашкар : Чăваш университечĕн изд-ви, 2010. - 135 с., [10] л. ил. : фот. ; 20 см. - Библиогр.: с. 126-134 (134 ят). - 3000 экз. - ISBN 978-5-7677-1382-0. - [2010-1096]

Чувашско-турецкие связи : прошлое и настоящее : монография.

Каçăсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕрĕк халăхĕсем

Азербайджансем | Алтайсем | Балкарсем | Пушкӑртсем | Гагаузсем | Долгансем | Сарă уйгурсем | Казахсем | Караимсем | Каракалпаксем | Караманлисем | Карапапахсем | Карачайсем | Кашкайсем | Крым тутарĕсем | Крымчаксем | Кумандисем | Кумăксем | Кăркăссем | Ногайсем | Саларсем | Тутарсем | Теленгитсем | Телеутсем | Тофаларсем | Трухменсем | Тупаларсем | Тувасем | Турккăсем | Турккă-месхетисем | Туркменсем | Туркомансем | Узбексем | Уйгурсем | Хакассем | Челкансем | Чăвашсем | Чулăмсем | Шорсем | Юрюксем | Якутсем

Çăлкуç — «https://cv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Турккăсем&oldid=1427052»