Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович

Иоаким Максимов-Кошкинский
	Иоаким Максимов-Кошкинский
Çуралнă чухнехи ят:	Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович
Çуралнă вăхăт:	1893, авӑн, 14
Çуралнă вырăн:	Кăнна Кушки ялĕ, Пӑва уесĕ, Чӗмпӗр кӗпӗрни, Раҫҫей империйӗ
Вилнĕ вăхăт:	1975 çул, ҫурла, 30
Вилнĕ вырăн:	Мускав, РФ
Професси:	режиссёр, актёр, драматург, киносценарист, çыравçă, тăлмач.
Гражданлăх:
Театр:	Чăваш патшалăх К. Иванов ячĕллĕ академи драма театрĕ

Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович (1893 ҫулхи авӑнӑн 2-мӗшӗ(18930902), Кӑнна Кушки, Пӑва уесӗ, Чӗмпӗр кӗпӗрни — 1975 ҫулхи ҫурлан 30-мӗшӗ(19750830), Мускав, СССР) — совет драматургӗ, куҫаруҫи, актёрӗ, театрпа кино режиссёрӗ, киносценарист, çыравçă. Чăваш АССР халăх артисчӗ (1933 ç.), РСФСР тава тивĕçлĕ ӳнер ӗçченӗ (1968).

СССР Писательсен союзӗн пайташӗ (1934). Чӑваш драма театрӗн илемлӗх ертӳҫи, тӗп режиссёрӗ (1918—1925), «Чӑвашкино» тата «Востоккино» студисен актёрӗ тата режиссёрӗ (1925—1932), Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн илемлӗх ертӳҫи тата директорӗ (1932—1937), актёрӗ (1940—1945).

Пурнăçĕпе ĕçĕ-хĕлĕ

Яким Максимов Чӗмпӗр кӗпӗрнин Пӑва уесӗнчи Кӑнна Кушки ялӗнче ҫуралнӑ.

1911 ҫулта Чӗмпӗрти чӑваш учителӗсен шкулӗнчен вӗренсе тухса Хусана куҫса кайнӑ, унта Хусанти ӳнер шкулне(выр.)чăв. вӗренме кӗнӗ. 1913—1914 вӗренӳ ҫулӗнче тӑваттӑмӗш класра вӗреннӗ, унта 1916 ҫулта та вӗреннӗ. Максимов земство стипендиачӗ шутланнӑ. 1917—1918 вӗренӳ ҫулӗнче Хусанти Казанка юханшывӗн айлӑмӗнчи Иккӗмӗш Подлужная урамӗнче тара тытнӑ пӳлӗмре пурӑннӑ, унта 30 ытла тӗрлӗ ҫӗрте вӗренекен чӑваш ҫамрӑкӗсем пурӑннӑ, прачечнӑйсенче вара вӗсен ентешӗсем ӗҫленӗ.

Ӳнер шкулӗнче вӗреннӗ ҫулсенче ӳнерҫӗ профессийӗ пирки ӗмӗтленни майӗпен сӳнсе пынӑ, ун вырӑнне ҫӗнни — артист пулас килни — ҫуралнӑ. 1912 ҫулта вӑл хула театрне статиста вырнаҫнӑ. Часах ӑна аслӑ статист туса хунӑ, вара вӑл массовкӑна паллакансене, чи малтанах тусӗсене, явӑҫтарма тытӑннӑ. Вӗренӳ тапхӑрӗнче Хусанти драма тата опера театрӗсенче ӳнерҫӗ-декоратор, актёр, режиссёр пулӑшуҫи пулса ӗҫленӗ.

Раҫҫейри революцисемпе Граждан вӑрҫине хутшӑнни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Чӑваш наци пӗрлӗхӗ ҫумӗнче йӗркеленнӗ Хусанти вӗренекен чӑваш ҫамрӑкӗсен пӗрлешӗвӗ пухӑвӗсене хутшӑннӑ. Пётр Фёдоров эсерпа туслӑ пулнӑ, чӑваш эсерӗпе Дмитрий Петров-Юманпа тӑванлӑ пулнӑ. Пӗр вӑхӑт сулахай эсерсен шутне кӗрсе Хусанта вырнаҫнӑ Чӑваш сулахай социализм комитечӗн(выр.)чăв. (ЧЛСК) пайташӗ пулнӑ.

1917 ҫул вӗҫӗнче И. С. Максимов пуҫарнипе Хусанта актёр ӗҫне юратакансен ушкӑнне йӗркеленӗ, вӑл 1918 ҫулхи кӑрлачӑн 14(27)-мӗшӗнче пӗрремӗш хут А. Н. Островскийӗн «Хӑв пурӑнас килне пек ан пурӑн» пьесине чӑвашла лартнӑ.

1918 ҫулхи пуш уйӑхӗнче ӑна Хусан кӗпӗрни канашӗ ҫумӗнчи чӑваш ӗҫӗсен комиссариачӗн шкул тулашӗнчи вӗрентӗвӗн пайӗн заведующине суйланӑ, анчах та реорганизацие пула унта ӗҫлесе ӗлкӗреймен.

Граждан вӑрҫине хутшӑннӑ. Хусан шуррисен аллине куҫнӑ чухне театр хӑйӗн ӗҫне пӑрахнӑ, Иоаким Максимов хӑй ирӗкӗпе Хӗрлӗ Ҫар ретне тӑнӑ. 1918 ҫулхи авӑнӑн 16-мӗшӗнче РККА Тухӑҫ фрончӗн 5-мӗш ҫарӗн(выр.)чăв. штаб политотделӗн тин ҫеҫ йӗркеленнӗ Чӑваш уйрӑмӗн заведующине лартнӑ; Хӗрлӗ Ҫар Хусана ирӗке кӑларнӑ хыҫҫӑн шурӑ чехсем майлисене репрессилеме хутшӑннӑ.

1918 ҫулхи авӑнӑн 28-мӗшӗнче И. С. Максимов Чӑваш сулахай социализм комитечӗн хастарӗсем пулнӑ ҫичӗ ҫын шутӗнче (А. П. Лбов, Д. С. Эльмень тата ыттисем) Хусанта Чӑваш коммунисчӗсен комитетне йӗркелеме хутшӑннӑ. 1918 ҫулта Хусанти ӳнер училищинчен вӗренсе тухнӑ.

1918 ҫулта энтузиастсен ушкӑнӗпе пӗрле Чӑваш совет куҫса ҫӳрекен театрӗ йӗркеленӗ. 1919 ҫулхи пуш уйӑхӗнче И. С. Максимова ҫар хӗсметӗнчен хӑтарнӑ, РСФСР Наркомнацӑн Чӑваш уйрӑмне янӑ, Хусанти Чӑваш театрӗн илемлӗх ертӳҫи пулма ҫирӗплетнӗ.

Граждан вӑрҫи хыҫҫӑнхи ӗҫӗ-хӗлӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1920 ҫулта Шупашкара куҫса килет, унта Хусантан Чӑваш театрӗ куҫса ларнӑ. И. С. Максимов-Кошкинскипе театрпа килнисен йышӗнче ҫаксем пулнӑ: С. Л. Петров-Горский, И. А. Андреев-Шевле, К. М. Васильев, Д. К. Кузьмина, Ф. Д. Дмитриева, О. И. Ырзем, Е. С. Игнатьева тата ыттисем те — труппа йышӗ туллиех пулман. «Кирек мӗнле актёрсене те сцена ҫинчех вӗрентсе, вӗсене спектакльти «спектакле» кӗртмелле пулчӗ, — ҫырнӑ 1921 ҫулхи февраль—март уйӑхӗнчи ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен отчётра.

И. С. Максимов-Кошкинский 1921 ҫулта РКП (б) хулинчен кӑларса янӑ.

В 1925—1931 — режиссёр, сценарист и художественный руководитель киностудии «Чувашкино», организатор чувашского профессионального театра, студии «Чувашкино» 1932—1945 — Чӑваш академи театрӗн илемлӗх ертӳҫи тата актёрӗ.

1933 ҫулта Иоаким Степанович чи малтан Чӑваш АССР халӑх артисчӗ ятне тивӗҫнӗ. «Садур тата Илемпи» пьеса авторӗ (1933). 1934 ҫултанпа СССР ҫП членӗ.

Мускавра е Шупашкарта пурӑнтӑм. 1936—1937 вӗренӳ ҫулӗнче Изида хӗрӗ Мускавра пӗр ҫул вӗреннӗ, унта Максимовсен колхоз лапамӗнчи 16/18-мӗш ҫуртри хваттерте пӳлӗм пулнӑ. 1937 ҫул тӗлне Иоаким Максимов-Кошкинский Чӑваш патшалӑх академи театрӗн директорӗ тата илемлӗх ертӳҫи пулса ӗҫлет. Мускавсӑр пуҫне Шупашкарта та ул адреспа пурӑнать. Чернышевского, д. 10, кв. 1.

Тытса хупни тата ирӗке тухни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вырӑнти спецслужбӑсем «приглявались» к И. С. Максимов-Кошкинскому уже в конце 1920-х годов. ОГПУ чӑваш уйрӑмӗ 1929 ҫ. акан 5-мӗшӗнче Чӑваш фотокинематографи управленийӗн ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен сарнӑ доклад хучӗ (1362/с) тата унӑн ертӳҫи И. С. Максимов-Кошкинский хатӗрленӗ. Ӑна тӑватӑ экземплярпа пичетлесе Мускава (ОГПУ Информотдельне), партин Чӑваш обкомне тата ВКП (б) Облаҫри тӗрӗслев комиссине янӑ. 1930-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче И. С. Максимов-Кошкинские хирӗҫле ӗҫсем фабрикациленнӗ чухне айӑплавран вунӑ ҫул маларах янӑранисем шӑтса тухайман, ӑна «национализме» тесе тата контрреволюци ӗҫ-хӗлне пурнӑҫа кӗртнӗшӗн айӑпланӑ.

1937 ҫулхи раштавӑн 7-мӗшӗнче И. С. Максимов-Кошкинские ст енӗпе айӑпласа прокуратурӑн ҫӗнӗ постановленине кӑтартаҫҫӗ. 58 п. 7 и ст. 58 п. 11. РСФСР УК («Проводил националистической пропаганду со сцены, является активным участником буржуазно-националистической организации, использовал свою служебное положение директора в корыстных цели, всемерно тормозил учёбу и выдвижение талантливых актёроввых"). 1938 ҫулхи пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш АССР прокурорӗ ст урлӑ квалификацилет. 58 п. 7 на ст. РСФСР 109 УК («Злоупотребление властью или служебным положениемы») тата ӗҫе нарсуда параҫҫӗ.

1938 ҫул хи июль уйӑ хӗн 17- мӗ шӗн че суд пул нӑ, ун ҫин че « чӑт са» по ст рои тельст во ӗҫӗ 154 УК РСФСР не является. И. С. Максимов-Кошкинский хӑй ҫакӑн ҫинчен ҫапла ҫырать: «Вӑл мана нимле ӳпкев те паман, ӗҫе те элекпе кӑна пуҫарса янӑ, ҫакӑ вара судра пӗтӗмпех палӑрнӑ, мӗншӗн тесен хӑй пуҫарса яраканӗ (актриса Тимофеева) хӑйӗн кӑтартӑвне пӑрахӑҫланӑ». Апла пулин те Шупашкар хулин Халӑх сучӗ ст урлӑ квалификациленӗ. 109 на ст. 111, И. С. Максимов-Кошкинские ҫак статьяпа 3 ҫуллӑха ирӗклӗхсӗр хӑварма приговор йышӑннӑ, ст. 154 УК РСФСР — 5 ҫҫ. тӗлне (пӗр ҫӗре — «к отрому сроком сроком на пяком (5) лет с зачётом предварительного заключения с 13. 06. 1937 г. без поражения в правах. осуждённому меру пресечения оставить пресечения, то есть под стражейю").

ЧАССР Аслӑ Сучӗн Аслӑ Сучӗн Уголовнӑй кассаци коллегине 1938 ҫулхи августӑн 11-мӗшӗнчи палӑртнипе Шупашкар хулин Халӑх сучӗн приговорне пӑрахӑҫланӑ, ӗҫе Чӑваш АССР прокуратурине тӗпчеме янӑ. Чӑваш АССР Верховнӑй сучӗн уголовнӑй ӗҫӗсен суд коллегийӗн 26-27. 11. 1939 ҫулхи ҫӗнӗ приговорӗ: «На основании ст. 58-10,58-11 ч. 1 РСФСР УК сакӑр (8) ҫуллӑха суйлав прависене ҫапса аркатнипе виҫӗ ҫуллӑха наказани панӑ хыҫҫӑн сакӑр (8) ҫул хушши ирӗклӗхсӗр хӑвармалла. Авалхи йӗркесене — хурал аллинче тытса тӑрассине — пӑхӑнса тӑмалла» (1 Кор. И. С. Максимова Чӑваш АССР халӑх артисчӗн ячӗсӗр хӑвараҫҫӗ.

РСФСР Аслӑ сучӗн 15. 02. 1940 ҫулхи уголовнӑй ӗҫӗсен суд коллегине палӑртнипе суд приговорне 1939 ҫулхи чӳкӗн 26-мӗшӗнче пӑрахӑҫланӑ, ӗҫе ҫав суда малтанхи следстви стадийӗнчен тӳресен урӑх йышӗнче ҫӗнӗлле пӑхса тухма тавӑрса панӑ.

Юлашкинчен И. С. Максимов-Кошкинский тӗлӗшпе ӗҫе 1940 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче чарса лартнӑ. Реабилитаци никӗсӗ: «За неказанностью собранных по дело доказательств, следственное дело по обвинению Максимова-Кошкинского И. С. прекратить и из стражи освобождать. Дело сдать на хранение в 1 спецотделение НКВД ЧАССРРРӗ» (чӑв. Максимов-Кошкинскисен ҫемйине Шупашкарпа Мускавра хваттерсем тавӑраҫҫӗ.

1940 ҫул хыҫҫӑнхи ӗҫӗ-хӗлӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1940 ҫулта ирӗке тухнӑ хыҫҫӑн Иоаким Степановичпа Тани Юн театра таврӑннӑ ҫыравҫӑсен кану ҫуртне ҫул тытаҫҫӗ. Кану ҫуртӗнче вӑл пӗтӗмлетӳре пуҫланӑ «Пугачёв парнив» (Дар Пугачёва) пьесӑна ҫырса пӗтерет, унта арӑмӗ валли ятарласа Нина рольне ҫырнӑ. Анчах Чӑваш драма театрӗн коллективӗ ырланӑ пьесӑна ВКП (б) Чӑваш обкомӗн секретарӗ Я. К. Павлов хистенипе постановка ҫумне ҫирӗплетмеҫҫӗ.

Театрта ирӗке тухнӑ хыҫҫӑн ӗҫлесси Максимов-Кошкинскисен четне вырнаҫтармасть, вара вӗсем Мускава пурӑнма тухса каяҫҫӗ, унта реабилитаци хыҫҫӑн каялла таврӑннӑ хваттер пур. Мускаври «Союздетфильм» студире 1941 ҫулта И. С. Максимов-Кошкинский Марк Донской режиссёр фильмӗнче роле сӑнарланӑ, ӑна ӳкерме 1941 ҫулхи хӗлле-ҫуркунне Загорскра тӑрӑшнӑ. СССР литература фончӗ Максимов-Кошкинскисене тавӑрусӑр ссуда панӑ, СССР СНК ҫумӗнчи ӳнер ӗҫӗсен комитечӗ И. С. Максимов патӗнче Н. В. Гоголӗн «Ревизора» чӑвашла куҫарнӑ, СССР НКВД арестленӗ хыҫҫӑн ҫухатнӑ библиотека тӗлӗшпе сиен кӳнӗ.

Анчах та, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫлансан Максимовсем Шупашкара эвакуацилеҫҫӗ, унта 1945 ҫулччен актёрсем пулса малалла ӗҫлеҫҫӗ, пӗлӗшӗ патӗнче ӳкерӗннӗ хваттерте пурӑнаҫҫӗ. Театр гастролӗсемпе вӑрҫнӑ ҫулсенче вӑл пӗтӗм Чӑваш Республикине ҫитсе тухнӑ, 4 пьеса ҫырнӑ. Чӑваш АССР 25 ҫул тултарас умӗн (1945 ҫулта) парти обкомӗ И. С. Максимова документлӑ фильм валли сценари ҫырма хушнӑ. Анчах ҫак вӑхӑтра Чӑваш театрӗн директорӗн Г. В. Мордковичӑн приказӗпе Иоаким Максимова ӗҫрен кӑларнӑ. Сценари ҫырнӑччӗ. Театртан ӗҫрен тухсан радиокомитета ӗҫе вырнаҫрӑм. Театртан кӑларса ярсан Максимов-Кошкинский патӗнче хваттер хуҫи арӑмӗпе хирӗҫсе кайнӑ, ӑна Кошкинскисем ӳкернӗ. Кошкинскисем эвакуаци хыҫҫӑн кирлӗ вӑхӑтра таврӑнман пирки, Иоаким Кошкинский радиокомитет кабинетне пурӑнма куҫнӑ. Юлашкинчен Иоаким Степановичӑн арӑмӗ те театртан хӑйӗн пуҫарӑвӗпе тухса кайма шут тытнӑ. Кӗҫех ҫемье Мускава тухса каять.

1946 ҫулта «Сенкер иккӗ» (Сенкер иккӗ) пьеса ҫырать. 1947 ҫулта Иван Правов режиссёр «Алмазыв» (Свердловск киностудийӗ илемлӗ фильмсен) фильмӗнче рольне вылять; 1949 ҫулта И. С. Максимов-Кошкинский Марк Донской фильмӗнче вылять «Алитет уходит в горыв» (Киностудия им. М. Горький).

1954 ҫулта «Константин Ивановка» пьеса ҫырать. 1956 ҫулта КПССМаксимов-Кошкинский Иоаким Степанович членӗ пулса тӑрать // Вӗсемпе Чӑваш Ен мӑнаҫланать: вӗсен ячӗсене ЧАССР Ӗҫ Мухтавӗпе Паттӑрлӑх Хисеп Кӗнекине кӗртнӗ / сост.: М. В. Демидов, А. В. Выйкин. – Чебоксары, 1987. – С. 70-71. Либретто авторӗ опер, оперетт, вырӑс тата ют ҫӗршыв авторӗсен пьесисене чӑвашла куҫарнӑ.

1969-1975 ҫулсенче И. С. Максимов-Кошкинский Ленин урамӗнчи 14-мӗш ҫуртра Шупашкарта пурӑннӑ. Таньӑпа Юн вӑл юлашки кунчченех «Кувшинский» кану ҫуртне канма тӑтӑшах килсе тӑрӗ. Мускавра вилнӗ.

Ҫемье

Арӑмӗ — Татьяна Степановна Максимова-Кошкинская (хӗр чухне — Бурашникова, 1903—1977) — театр актриси тата пӗрремӗш чӑваш киноактриси (хушма ячӗ — Тани Юн), драматург, тӑлмач.
Хӗрӗ — Изида Иоакимовна Максимова-Кошкинская (1930—1963), Петр Михайлович Градов (1925—2003) сӑвӑҫа качча тухнӑ. Тӑлмач пулса ӗҫленӗ. Автомобиль катастрофинче вилнӗ.
Мӑнукӗ — Татьяна Петровна Градова, «Ы» и другие приключения Шурика» фильмра ӳкерӗннӗ (канӑҫсӑр хӗрача Лена сӑнарӗ).
Мӑнукӗ — Андрей Петрович Градов (1954 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче ҫуралнӑ) — совет тата раҫҫей киноактёрӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ.

Ӗҫӗсем

Максимов-Кошкинский, И. С. Икӗ пьесӑ / И. Максимов-Кошкинский, В. Ржанов. — Шупашкар : Чӑвашгосиздат, 1958. — 31 с.
Максимов-Кошкинский, И. С. Драмӑсем / И. Максимов-Кошкинский. — Шупашкар : Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 211 с.
Максимов-Кошкинский, И. С. Сатурпа илем : виҫӗ пьесӑ / И. Максимов-Кошкинский. — Шупашкар : Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 175 с.
Максимов-Кошкинский, И. С. I. Уй чӳк : прологлӑ, 4 пайлӑ драма ; II. Ютра : 1 пайлӑ комеди : [пьесӑсем] / И. С. Максимов-Кошкинский. — Мускав : СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1928. — 77 с.
5. Максимов-Кошкинский, И. С. Чӑваш театӑрӗпе чӑваш кино / И. С. Максимов-Кошкинский // Халӑха вӗрентес ӗҫ. — 1930. — № 6. — С. 40-41.

Кинематограф

Актёр ӗҫӗсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1927 — «Хура юпа»;
1941 — «Романтики» — Ульхвыргын;
1947 — «Алмазы» — Филипп Иваныч Иляшев;
1949 — «Алитет уходит в горы» — шаман.

«Алмазы» фильмра Филипп Иваныч Иляшев сӑнарӗнче (1947).

Режиссёр ӗҫӗсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1927 — «Хура юпа», чӑвашла.

И. С. Максимов-Кошкинский вилтӑприйӗ.

Сценарисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1927 — «Хура юпа», чӑвашла.
1929 — «Сарпике», чӑвашла.

Шупашкарти Ленин проспектӗнчи 14-мӗш ҫурт ҫинчи асӑну хӑми.

Актёр псевдонимӗсем

Киремет,
Эсрел,
Кушкӑсем

Хисепӗсем

Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ (1933),
Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫле ӳнер ӗҫченӗ,
РСФСР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ (1968),
Ленин орденӗ,
Ӗҫлӗх Хӗрлӗ Ялав орденӗ,
Чӑваш АССР Ӗҫ Мухтавӗпе Паттӑрлӑх Хисеп Кӗнекине кӗртнӗ (1967).

Астӑвӑм

Тепӗр хут 1956 ҫулта реабилитациленӗ. Шупашкар хулин мемориал ҫӑвинче пытарнӑ.
Шупашкарта Максимов-Кошкинский ячӗпе бульвар хисепленсе тӑрать.
Вӑл пурӑннӑ ҫурт ҫине (Ленин проспектӗнчи 14-мӗш ҫурт) асӑну хӑми вырнаҫтарнӑ.

Ӑнлантарусем

Вуламалли

Иоаким Степанович Максимов-Кошкинский (1893-1975) : к столетию со дня рождения : буклет. — Чебоксары : Чувашия, 1975.
Абрамов, В. А. И. С. Максимов-Кошкинскин прозӑри ӑсталӑхӗ / В. А. Абрамов // Чӑваш филологийӗпе культури : ӑслӑлӑх конф. материалӗсем. — Шупашкар, 1998. — С. 3-5.
Абрамов, В. А. И. С. Максимов-Кошкинскийӗн прозӑри ӑсталӑхӗ / В. А. Абрамов // Вопросы чувашского литературоведения и критики = Чӑваш литература пӗлӗвӗн тата критикин ыйтӑвӗсем : тез., ст., рец., обзоры / В. А. Абрамов. — Чебоксары, 2018. — С. 92-99.
Агивер, Х. Халӑх чӗринчи ят // Агивер, Х. Илем тӗкӗрӗ / Х. Агивер. — Шупашкар, 1991. — С. 85-93.
Андреева, Н. Чӑваш театрӗн ашшӗ : (И. С. Максимов-Кошкинский ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнӑ май) / Н. Андреева // Хыпар. — 2003. — 11 авӑн.
Дедушкин, Н. С. Хисепӗ те чыслӑ ят // Ялав. — 1993. — № 9. — С. 22-23
Дмитриев, В. Мӑнаҫлӑ палӑк кирлех! : [Иоаким Степанович Максимов-Кошкинский ҫинчен] / В. Дмитриев // Республика. — 2018. — 10 окт. (№ 39). — С. 5 : сӑн ӳкерчӗк.
Ефимов, Г. Хӗн витӗр савӑнӑҫа курнӑ / Г. Ефимов // Тӑван Атӑл. — 1993. — № 9. — С. 65-67.
Иоаким Максимов-Кошкинский (1893-1975) // Чӑваш сӑмахлӑхӗ : 10-мӗш класӑн вӗренӳпе вулав кӗнеки / Н.Г. Иванова, В. П. Никитин, С. С. Самсонова пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар, 1996. — II пай. — С.446.
Кӗрнеклӗ кун-ҫул, асаплӑ шӑпа : [И. С. Максимов-Кошкинский режиссерпа Тани Юн артистка ҫинчен] / В. Петрова хатӗрленӗ // Хресчен сасси. — 2019. — 23 кӑрлач/январь (№ 2). — С. 5 : сӑн ӳкерчӗк.
Кузьмина, В. Ҫул кӑтартакансем / В. Кузьмина // Ялав. — 2003. — № 3. — С. 100-102.
Максимов-Кошкинский те — фронтра : [ҫыравҫӑ-драматургӑн 1919 ҫ. ӗҫӗсем ҫинчен] // Хыпар. — 2018. — 13 утӑ/июль. — С. 12.
Павлова, И. Сӳнми икӗ ҫӑлтӑр / И. Павлова // Знамя = Ялав (Куславкка районӗ). — 2021. — 10 сентябрь. — С. 7 : сӑн ӳкерчӗк.
Паллӑ режиссера икӗ ҫул хӗн-хур айӗнче усранӑ / О. Горшкова хатӗрленӗ // Хыпар. — 2003. — 17 авӑн.
Сачкова, Л. Яланах асра «илемлӗ шуйттан» / Л. Сачкова // Хыпар. — 2006. — 14 пуш. — С. 8.
Фролов, В. Чӑваш наци театрӗн ашшӗ / В. Фролов // Тӑван Атӑл. — 1993. — № 9. — С. 62-65.
Чӑваш театрӗн ашшӗ : [Иоаким Максимов-Кошкинский ҫинчен] // Канаш (Чӗмпӗр Ен). — 2018. — 14 авӑн/сентябрь (№ 37). — С. 6 : сӑн ӳкерчӗк.
«Шурӑ страницӑсем» ҫинчен… : [Иоаким Максимов-Кошкинский ҫыравҫӑ-драматург ҫинчен] // Хыпар. — 2018. — 4 авӑн/сентябрь. — С. 3 : сӑн ӳкерчӗк.
Агаева, Е. В. Становление и развитие театрального искусства в Чувашии в 20-30-е годы XX века / Е. В. Агаева, О. А. Данилова, Р. В. Михайлова // Вестник Чувашского университета. Исторические науки. — 2019. — № 2. — С. 5-11.
Афанасьев, П. Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович / П. Афанасьев // Писатели Чувашии / П. Афанасьев. — Чебоксары, 2006. — С. 248-250.
Галкин, А. В. Великое достижение чувашских кинематографистов / А. В. Галкин // Архивы и наука: опыт взаимодействия : материалы межрегион. науч.- практ. конф. — Чебоксары, 2010. — С. 50-52.
Галкин, А. В. К вопросу об истории чувашского кино / А. В. Галкин // Вестник Чувашского университета. Гуманитарные науки. — 2008. — № 4. — С. 17-22. — Библиогр.: с. 22 (7 назв.).
Галкин, А. В. Киностудия «Чувашкино» в 1926-1932 годах / А. В. Галкин // Актуальные проблемы истории России ХХ века : материалы Регион. науч.-практ. конф. — Чебоксары, 2008. — С. 35-40. — Библиогр. в конце ст.
Григорьева, М. Н. Из истории художественной культуры Чувашии XX века : [о материалах по истории «Чувашкино», становлении чувашского национального кино] / М. Н. Григорьева // Сборник трудов молодых ученых Чувашского государственного университета имени И. Н. Ульянова. — Чебоксары, 2001. — С. 50-61. — Библиогр.: с. 60-61 (25 назв.).
Гусаров, Ю. Иоаким Максимов-Кошкинский: Чувашский театр родился на Подлужной улице Казани : Основатель чувашского театра учился на художника, а стал актером / Ю. Гусаров // Советская Чувашия. — 2018. — 23 янв. — С. 7 : фот.
Ефремова, Н. Свидетельства большой жизни и большого кино / Н. Ефремова // Советская Чувашия. — 2007. — 2 марта.
Иоаким Степанович Максимов-Кошкинский: 1893-1975. Отец театра / подгот. М. К. Антонов // Выдающиеся люди Чувашии. — Чебоксары, 2002. — С. 137-144.
Кириллов, К. И. С. Максимов-Кошкинский в контексте чувашской культуры XX века / К. Кириллов // Вестн. Чуваш. нац. акад. — 1994. — № 2. — С. 196-197.
Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович // В трагические годы : репрессированные чувашские писатели, журналисты и ученые = Синкерлӗ ҫулсенче : репрессие лекнӗ чӑваш писателӗсем, журналисчӗсем тата ӑсчахӗсем. — Чебоксары, 2013. — С. 109-120.
Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович // Чуваши Татарстана = Тутарстан чӑвашӗсем. — Чебоксары, 2006. — C. 509-510.
Матвеева, Г. И стали мгновения историей / Г. Матвеева // Советская Чувашия. — 2005. — 23 июля. — С. 5.
Павлова, И. Аплодисменты первому : 125 лет Иоакиму Максимову-Кошкинскому / И. Павлова // Грани. — 2018. — 27 окт. (№ 79). — С. 7 : фот.
Павлова, И. Любовь и кино в жизни Максимова-Кошкинского / И. Павлова // Грани. — 2021. — 7 авг. — С. 9 : фот. — (Личность в истории / ведущая полосы И. Павлова). — Содерж.: Патриарх заметил и благословил ; Две звезды ; Зависть и тюрьма ; Семья.
Родионов, В. Г. Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович / В. Г. Родионов // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2009. — Т. 3 : М-Се. — С. 17.. — См. текст
Романов, П. В. Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович / П. В. Романов // Краткая чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2001. — С. 259.
Сизов, П. В. И. С. Максимов-Кошкинский : [краткая информация] / П. В. Сизов // 100 лет Чувашской автономии в произведениях из собрания Чувашского государственного художественного музея : альбом / фото А. Л. Мартыновой. — Чебоксары, 2020. — С. 174 : ил.
Сироткин М. Я. Очерк истории чувашской советской литературы. — Чебоксары, 1956.
Сорокин, Н. М. Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович / Н. М. Сорокин, Е. А. Турхан // Чувашские писатели Татарстана / Н. М. Сорокин, Е. Турхан. — Чебоксары, 2015. — С. 97-100.
Ялгир, П. Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович / П. Ялгир // Литературный мир Чувашии / П. Ялгир. — Чебоксары, 2005. — С. 64.

Каçăсем