Калифорний

**Элементсен периодла тытăмĕ**
H																	He
Li	Be											B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg											Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca	Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr	Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	*	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	**	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og

	*	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu
	**	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr

Cf	98
251,0796
[Rn] 5f¹⁰ 7s²
Калифорни

Калифорни — 98 хими элеменчĕ. Атом масси 251,0796; Cf тесе паллă тăваççĕ(лат. Californium), актиноидсен шутне кĕрет.

Истори

Сиборг ушкăнĕ туса илнĕ. Калифорнин пĕрремĕш хытă çыхăнăвĕсене: ²⁴⁹Cf₂O₃ тата ²⁴⁹CfOCl 1958-мĕш çулта уйăрнă.

Ячĕ пулни

Калифорни университечĕ яте панă. Авторсем каланă тăрăх вĕсем Америка пионерĕсен ĕмĕр каялла Калифорнине çитме мĕнле йывăр пулнă, çавăн пекех çĕнĕ элемент тупма вăй хумалла пулнă.

Уйăрни

Калифорние е CfF₃ литипе хутшăнтарса уйăраççĕ:

CfF₃ + 3Li = Cf + 3LiF,

е калифорни оксидне Cf₂O₃ кальципе:

Cf₂O₃ + 3Са = 2Cf + 3СаО.

Ытти экстракци е хроматографи майĕсемпе уйăраççĕ.

Физика тата хими пахалăхĕсем

Калифорни питĕ çăмăл вĕçекен металл. Икĕ модификаци пур. 600 °C сахалрах пулсан a-модификаци гексагоналлă решёткăпа (параметрĕсем: а = 0,339 нм, с = 1,101 нм), 600 °C çӳллĕрех пулсан — b-модификаци кубла гранецентрланă решёткăпа. Металл 900 °C ирĕлĕт, 1227 °C вĕрет.

Хими пахалăхĕсемпе лантаноидсем евĕрлĕ. Калифорнин галогенидсемпе (CfHal₃) оксигалогенидĕсене (CfOHal) синтезланă. Калифорнин диоксидне (CfO₂) туса илме калифорни оксидне (Cf₂O₃)10 МПА пусăмра кислородпа хĕртсе çунтараççĕ. Cf³⁺ çыхăнăвĕсене вăйлă окислительсемпе хутшăнтарса Cf⁴⁺ ионĕсене растворсене тăваççĕ. Калифорнин хытă йодидне (CfI₂) ситнезланă. Шыв растворĕсенче Cf³⁺ электрохимикăлла Cf²⁺ туса илеççĕ.

Изотопĕсем

Каçăсем

Ку — ҫырса пӗтермен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе е хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.

Актиноидсем
Актини \| Тори \| Протактини \| Уран \| Нептуни \| Плутони \| Америци \| Кюри \| Беркли \| Калифорни \| Эйнштейни \| Ферми \| Менделеви \| Нобели \| Лоуренси