Ксенон
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сĕлтĕлле металсем | Сĕлтĕлле-çĕрле металсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çăмăл металсем | Металлоидсем | Инертлă газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ксенон / Xenon (Xe) | |
---|---|
Атом номерĕ | 54 |
Ансат япалалăхăн курăмĕ | Тĕссĕр, тутăсăр тата шăрсăр пархатарлă газ |
Атом палăрăмĕсем | |
Атом масси (моль масси) |
131,29 а. е. м. (г/моль) |
Атом радиусĕ | ? (108)[1] пм |
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон) |
1 170,0 (12,13) кДж/моль (эВ) |
Электронсен конфигурацийĕ | [Kr] 4d10 5s2 5p6 |
Химилле палăрăмсем | |
Ковалентла радиус | 140[1] пм |
Ион радиусĕ | 190[1] пм |
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе) |
2,6 |
Электрод потенциалĕ | 0 |
Оксидлав капашĕсем | 0, +1, +2, +4, +6, +8 |
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем | |
Тачăлăх | 3,52 (при −109 °C) г/см³ |
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш | 20,79[2] Дж/(K·моль) |
Ăшăяраслăх | 0,0057 Вт/(м·K) |
Шăрану температури | 161,3 K |
Шăраннин пайлавла ăшши | 2,27 кДж/моль |
Вĕрев температури | 166,1 K |
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ | 12,65 кДж/моль |
Моль калăпăшĕ | 42,9 см³/моль |
Ансат япалалăхăн кристалл решетки | |
Решетке тытăмĕ | кубла енĕпе центьăрланă |
Решетке периочĕ | 6,200 Å |
c/a танлашăнни | — |
Дебай температури | n/a K |
Xe | 54 |
131,29 | |
5s²5p6 | |
Ксенон |
Тĕпчесе уçнин историйĕ
Элемента 1898 çулта акăлчан тĕпчевçисем — У. Рамзай тата М. Треверс криптон çумĕнчи пĕчĕк хутăш тесе (грек чĕлхипе ксенос - ют).
Тупăçлани
Ксенона металлурги завочĕсенче ксенон-криптон концентратне пуçтарса, ректификацилесе тупăçлаççĕ.
Усă курни
Хаклă пулин те, ксенона улăштарма май çук:
- Ксенона хĕртмелли лампăна, хăват газоразряд тата импульс çутăн (лампăсен колбинчи газ атомĕн пысăк йывăрăшĕ вольфрам хĕртмелли çип çийĕнчен тарма чарать) çуткуçĕсене тултараççĕ.
- Радиохастар радиографие и медицинăра диагностика енĕпе, вакуумлă хатĕрсене сывлăш кĕмест-и тесе тĕрĕслеççĕ.
- Ксенонăн фторичĕсемпе металсене сӳрĕклетес (пассиваци) тĕллевĕпе усă кураççĕ
Хими пахалăхĕсем
«Сӳрĕк газсенчен» çак газа пĕрремĕш хими элеменчĕсемпе çыхăнтарнă.
Изотопĕсем
Физиологиллĕ ĕçĕсем
- Ксенон газĕ сиенсĕр, анчах та наркоза кĕртме пултарать, ытлашши концентрациллĕ чух (80 % ытла) сывлăш çитмесĕр пăвăну (асфикси) пулать.
- Ксенон фторичĕсем наркăмăшлă, сывлăшри ПДК — 0,05 мг/м³.
Асăрхатарусем
- ^ 1, 2 тата 3 Size of xenon in several environments (акăлч.). www.webelements.com. Тĕрĕсленĕ 6 Ҫурла уйӑхӗн 2009.
- ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.). Химическая энциклопедия: в 5 т.. — Советская энциклопедия, 1990. — Т. 2. — С. 548-549. — 671 с. — 100 000 экз.
Каçăсем
- Ксенон Webelements çинче
- Ксенон Хими элеменчĕсен халăх валли вулавăшĕнче
- Ксенон — анестетик тата сиплĕх япали
- Ксенон автомобиль индустринче( ӗҫлемен каҫӑ)
Ксенонăн геохимийĕ
- АНОМАЛЬНЫЙ КСЕНОН ЗЕМЛИ( ӗҫлемен каҫӑ)