Шывамăш
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сĕлтĕлле металсем | Сĕлтĕлле-çĕрле металсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çăмăл металсем | Металлоидсем | Инертлă газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Шывамăш / Hydrogenium (H) | |
---|---|
Атом номерĕ | 1 |
Ансат япалалăхăн курăмĕ | тĕссĕр, тутăсăр тата шăршсăр газ |
Атом палăрăмĕсем | |
Атом масси (моль масси) |
1,00794 а. е. м. (г/моль) |
Атом радиусĕ | 79 пм |
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон) |
1311,3 кДж/моль (эВ) |
Электронсен конфигурацийĕ | 1s1 |
Химилле палăрăмсем | |
Ковалентла радиус | 32 пм |
Ион радиусĕ | 54 (−1 e) пм |
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе) |
2,20 |
Электрод потенциалĕ | |
Оксидлав капашĕсем | 1, −1 |
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем | |
Тачăлăх | 0,0000899 (при 273K (0 °C)) г/см³ |
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш | 14,235[1] Дж/(K·моль) |
Ăшăяраслăх | 0,1815 Вт/(м·K) |
Шăрану температури | 14,01 K |
Шăраннин пайлавла ăшши | 0,117 кДж/моль |
Вĕрев температури | 20,28 K |
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ | 0,904 кДж/моль |
Моль калăпăшĕ | 14,1 см³/моль |
Ансат япалалăхăн кристалл решетки | |
Решетке тытăмĕ | гексагоналлă |
Решетке периочĕ | a=3,780 c=6,167 Å |
c/a танлашăнни | 1,631 |
Дебай температури | 110 K |
Шывамăш (хими элеменчĕсен периодикăллă системинчи пĕрремĕш тата чи çăмăл элемент. икĕ атомран тăрать: Н2. Атомĕнче пĕр ЯМР-спектроскопи меслечĕпе, органикăллă япалалăхсен анализĕсене ирттереççĕ.
Шывамашĕн хăшпĕр изотопĕсен пайăр ячĕсем пур: 1H — трити (T).
H | 1 |
1,00794 | |
1s1 | |
Водород |
Истори
Палăртăвĕ пулса тăни
Хими пахалăхĕсем
Металмаррисемпе хутшăнни
Чĕртсе ярсан е платинă катализаторĕ çӳмĕнче йӳçамăшпе пĕрлешĕнет.
- O2 + 2H2 → 2H2O, реакцийĕ сирпĕнӳпе иртет.
Шывамăшĕн иккĕ капĕпе йӳçлĕамăшĕн пĕр капĕ пĕрлешнине кĕмсĕртӳ газĕ теççĕ.
Ăшăтнă чухне шывамăш каялла таврăнмалла кӳкĕртпе хутшăнни:
- S + H2 ⇄ H2S
Азотпа — ăшăтнă чух, çӳллĕ пусăмлă катализатор (тимĕр) пулăшнипе:
- N2 + 3H2 → 2NH3
Галогенсемпе галогеншывамăшсене туса хурать:
- F2 + H2 → 2HF, реакцийĕ сирпĕнӳпе тĕттĕмре пур температурăра та пулса иртет,
- Cl2 + H2 → 2HCl, реакцийĕ сирпĕнӳпе, çутă çĕртре кăна, пулса иртет.
Хăрăмпа вĕри ăшăтнă чухне хутшăнать:
- C + 2H2 → CH4
Сĕлтĕ тата сĕлтĕ çĕр металлĕсемпе хутшăнни
Шывамăш хастар гидридсем туса хурать:
- Na + H2 → 2NaH
- Ca + H2 → CaH2
Гидридсем — тăвар евĕр, хытă япала, çăмăллăн шывра уйрăлса ирĕлеççĕ:
- CaH2 + 2H2O → Ca(OH)2 + 2H2 ↑
Металсен оксичĕсемпе (яланах тенĕ пекех, d-элеменчĕсемпе) хутшăнни
Оксидсем металлсене таран чĕрĕлеççĕ:
- CuO + H2 → Cu + H2O
- Fe2O3 + 3H2 → 2Fe + 3H2O
- WO3 + 3H2 → W + 3H2O
Усă курмалли
- Шывамăш энергетики
Атомлă шывамăшĕпе Атом-шывамăшне пĕçерсе çыпăçтарни чухне усă кураççĕ. Водорда вакуумра пысăк ток парсан нейтронсем çуралаççĕ.
Изотопĕсем
Асăрхавсем
- ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.). . — Мускав: Советская энциклопедия. — Т. 1. — С. 400-402. — 623 с. — 100 000 экз.
Вуламалли
- Начала химии. Современный курс для поступающих в вузы: Учебное пособие для вузов /Н. Е. Кузьменко, В. В. Еремин, В. А. Попков. — М.: Издательство «Экзамен»,2005.
Каçăсем
Шывамăш изотопĕсем |
|
---|---|
çав. пекех: Шывамăш, Нуклидсен тапăлĕ |