Тамерлан

Тамерлан (Уксах Тимур, Тимур), — тĕнче çĕнтерсе илнĕ, Шахризабз) хулинче çуралнă. Отрар хулинче чирлесе вилнĕ. Историксем вăл нарăсăн 18-мĕшĕнче вилнĕ теççĕ, палăкĕ çинче вара нарăсăн 15-мĕшĕнче вилнĕ тесе çырса хăварнă.

Этимологи

Ячĕ тĕрĕк чĕлхинчен Тимĕртен (железный) палăртат. Хăркăссем Темирдей. Ытти чухне "Усах Тимĕр" тесе чĕннĕ.

Пурнăçĕ

Тимур ачалăхĕ вăхăтĕнче Джагатай патшалăхĕ саланса кайнă. Туклук-Тимура лартнă. Вăл вара Хĕвелтухăçри Туркестанра, Кульджин Енĕнче, Çичшывра хуçа пулнă.

Пĕрремĕш тĕрĕс эмирĕсем шучĕнче Казаган (Кеша Хаджи патĕнче хĕсметре тăнă. Мавераннахрта Туклук-Тимур çĕнтерсе илнĕ, Хаджи Хурасана тарнă. Тимур ханпа калаçса татăлса Кеша хуçи пулса тăнă.

Аваллăхра Тимур чăвашсемпе нумай вăрçнă, 1390-1395 çулсенче чăваш халăхĕн 50-90% вĕлернĕ, салатса янă.

Тимурăн виçĕ мăн харçи

Тимерлан патшалăхĕ.

Çавăн пекех пăхăр

Чакатай улусĕ

Вуламалли

Каçăсем

Тамерлан - природа зла Истори программи, "Эхо Москвы" радио.
Тамерлан çинчен кăссайсем "Виртуальный Самарканд" историллĕ çулçӳревлĕх проекчĕ.
Тимур Великолепный. 2007 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ. Журнал «Вокруг Света», №2 (2773), нарăс, 2005.

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тĕрĕсреххипе улăштармалла.

с • т Узбекистан историйĕ
Аваллăх	Бактри-Марги археологи комплексĕ (п.эрч. XXIII — п.эрч. XVIII ĕм.) • саксем, массагетсем, дахсем) (п.эрч. XVIII — п.эрч. IV) • Чач (— п.эрч. III ĕм.) • Фергана (— п.эрч. VI ĕм.) • Ахеменид патшалăхĕ (п.эрч. 558—330) • Александр Македонскин империйĕ (п.эрч. 334 — п.эрч. 312) • Грек-Бактри патшалăхĕ (п.эрч. 250 — п.эрч. 130 çç.)

(П.эрч. II ĕмĕр — 1055)	Кангюй патшалăхĕ (п.эрч. III ĕм. — п.эрч. V ĕм. варри) • Давань (п.эрч. II — п.эрч. I ĕм.) • Уструшана (IV — V ĕм.) • Чаганиан (V — IX ĕм.) • Илак (V — XIII ĕм.) • Хионитсен патшалăхĕ (IV — V ĕм.) • Кидаритсен патшалăхĕ (Эфталитсен патшалăхĕ (V — VI ĕм.) • Анăçри хаканлăх (603—698) • Тюргеш хаканлăхĕ (698—766) • Огуз патшалăхĕ (750—1055) • Карлук хаканлăхĕ (766—940)

Ислам çĕнсе илни (661—750)	Омейяд халифачĕ (661—750) • Аббасид халифачĕ (750—1258) • Тахирид эмирачĕ (821—873) • Саффарид эмирачĕ (861—1003) • Саманид эмирачĕ (875—999)

Тĕрĕк патшалăхĕсем (840—1221)	Газневид султаначĕ (963—1187) • Караханид патшалăхĕ (840—1040) • Анăç-Караханид ханлăхĕ (1040—1212) • Тухăç-Караханид ханлăхĕ (1042—1212) • Сельджукидсен патшалăхĕ (1037—1194) • Хорезмшахĕсен султаначĕ (1077—1231)

Монголсем çĕнсе илни (1221—1269)	Каракитай ханлăхĕ (1141—1212) • Чагатай улусĕ (1224—1340) • Джучи улусĕ (1224—1360)

Çĕнĕ вăхăт	Могулистан (Тухăç Чагатай улусĕ) (1346—1370) • Тамерлан империйĕ тата Тимуридсен патшалăхĕсем (1370—1500) • Хива ханлăхĕ (1512—1920) • Коканд ханлăхĕ (1709—1876) • Ташкент патшалăхĕ (1784—1809) • Кундуз ханлăхĕ (1800—1850) • Раççей империн Вăтам Азири харпăрлăхĕсем (Сырдарья • Фергана) • Самарканд облаçĕсем • Туркестан автономийĕ (1917—1918) • Вăхăтлăх Фергана правительстви (1919—1920)

Çĕнĕрех вăхăт	Туркестан АССР (1918—1924) • Бухара ХСР (1920—1924) • Хорезм ХСР (1920—1923) • Хорезм ССР (1923—1924) • Бухара ССР (1924) • Узбек ССР (1924—1991) • Узбекистан Республики (1991-па)