Ҫӗпрел районӗ

Çĕпрел районĕ
	муниципаллӑ район
Çĕпрел районĕ
	тут. Чүпрәле районы; выр. Дрожжановский район
Ялав	Герб
	54°46′ с. ш. 47°30′ в. д.GЯO
Патшалӑх	РФ
Кӗрет	Тутарстан
Адм. центрӗ	Кивĕ Çĕпрел чиркӳ ялĕ
Историйӗпе географийӗ
Йӗркеленӗ вӑхӑт	1930 ҫурла, 30
Лаптӑк	1029,5
Сехет тӑрӑхӗ	MSK (UTC+3)
Халӑх йышӗ
Халӑх йышӗ	▼20 429 ҫын (2023);
Халӑхсем	тутарсем, чăвашсем, вырăссем
Конфессисем	мăсăльман-суннитсем, православи христианĕсем
Официаллӑ чӗлхе	тутар, чăваш, вырăс
	Официаллӑ сайт
	РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Çĕпрел районĕ (тут. Чүпрәле районы, выр. Дрожжановский район) — Тутарстанăн районĕ. 1966 çулта йĕркеленĕ. Район администрациĕ Хусантан 200 çухрăмра ларакан Кивĕ Çĕпрел салинче вырнаçнă. Район лаптăкĕ 1029,5 км².

Района 1930 çулта йĕркеленĕ.

Район пуçлăхĕ — ?.

Тавралăхĕ

Çĕпрел районĕ республикăн кăнтăр-анăçĕнче вырнаçнă, Чăваш Республикипе, Чӗмпӗр облаҫӗпе чикĕ тытать.

Кун-çулĕ

Археологи ĕçĕсене ирттернĕ хыççăн Çĕпрел районĕнче авалхи пăлхарсем пурăннине палăртнă. Чăнлă юханшывĕ хĕрринче аваллăхри пурăну вырăнĕсене тупнă. XVII ĕмĕр варринче —XVIII ĕмĕрĕн пĕрремĕш чĕрĕкĕнче кунта хĕсметри тутарсем килсе вырнаçнă, юнашар ялсенче чăваш, ирçĕ пурăннă. Çак хĕсмет тутарĕсене кунти çĕрсене патшалăх чиккисенче хӳтлĕх тума Раççей ертӳçисем куçарнă. Ун чух çак çĕрсене "тискер уй" тенĕ, чăтлăх вăрман, аслă кӳлĕ, çăткăн шурлăх чылай пулнă, çутçанталăкра тискер кайăк тĕл пулнă, çав шутра мăнтай мамонтсем те.

Халăх йышĕ, район тытăмĕ

Наци йышĕ;

Районта хутăш халах пурнать: тутарсем — 16231 çын (58 %), чăвашсем - 11651 çын (41 %), вырăссем - 177 çын (0,6 %), ыттисем — 44 çын^[2].

Район шутне 52 пурăнан вырăн, 19 ял тăрăхĕ кĕрет.

Хуçалăхĕ

Промăçлăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çĕпрелти çу-сыр завочĕ,
УАО "Бурундук элеваторĕ" (Бурундуки поселокĕ), унăн шутĕнче: комбикорм завочĕ, арман, элеватор, ялхуçалăх предприятийĕ.

Ял хуçалăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çĕпрел районĕнче çурхипе кĕрхи тулă, кĕрхи ыраш, урпа, сĕлĕ, вир, пăрçа, хура тулă, сахăр кăшманĕ, çĕрулми ӳстереçççĕ. Шултра выльăх, сысна тата сурăх çитĕнтереççĕ.

Çутĕç

Районта 24 пĕрлĕ вăтам пĕлӳ паракан тата 8 тулли мар шкул вырнаçнă, вĕсенче 753 вĕрентӳçĕ ĕçлет 4610 çын вĕренет. 90-мĕш №-лĕ професси училищи Çĕпрел районĕн ăсталăх тĕпĕ шутланть. Районта ача-пăча тата çамрăк спорт шкулĕ, ĕçлет — вĕсенче 600 ытла çын тĕрлĕ спорт тĕсĕпе (хоккей, футбол, йĕлтĕр, кĕрешӳ, бокс, волейбол, баскетбол) ăсталăхне ӳстереççĕ.

Культура

Районта 49 Этеплĕх çурчĕ, çав шутра районăн Этеплĕх çурчĕ тата виçĕ автоклуб, 24 ял этеплĕх çурчĕ, 21 ял клубĕ, 32 вулавăш, икĕ музей тата мусăк шкулĕ вырнаçнă.