Теветкел Николай Александрович

Николай Теветкел
Çуралнă чухнехи ят:	Николай Александрович Петровский
Çуралнă вăхăт:	1937 утӑ, 11
Çуралнă вырăн:	Савкка, Йĕпреç районĕ, Чăваш АССР, РСФСР, СССР
Гражданлăх:	СССР, РФ
Ĕçлев тĕсĕ:	XX ĕмĕрти СССР, Раççей, Чăваш прозăçи, сăвăçи, драматургĕ, тăлмачĕ
Пултарулăх çулĕсем:	1960-мĕш çулсем — ?
Тĕлĕ:	проза, поэзи, публицистика, критика, куçару
Ĕçсен чĕлхи:	чăваш, вырăс
Парнесем:	Чăваш Енĕн тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1997 ç.)

Теветкел Николай Александрович (паспортра: Петровский, драматургĕ, тăлмачĕ. Çаплах публицистикăпа критика ĕçĕсемпе паллă.

СССР ÇП пайташĕ (1976 ç.), Чăваш Енĕн тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ (1997 ç.).

Биографи

1937 çулхи утă уйăхĕн 11-мĕшĕнче Чăваш Енри Йӗпреҫ районӗнчи Савкка ялĕнче çуралнă.

Сĕнтĕрвăрринчи профтехвĕрентĕшĕнче, Шупашкарти ӳнер вĕрентĕшĕнче, Мускаври М. Горький ячĕллĕ Литература институчĕ çумĕнчи Аслă литература курсĕсенче пĕлӳ илнĕ.

Шупашкарти пир-авăр комбинатĕнче ĕçленĕ.

Пултарулăх ĕçĕсем

Хаçат-журналта ун сăввисем трагеди Чăваш академи драма театрĕн сцени çине тухни пысăк ӳсĕм пулса тăрать. Унăн прозăра та ăнăçусем пур: «Хура сулă» кĕнеке. Сăваç чăваш поэзине сонета çирĕппĕн кĕртсе пысăк пултарулăх кăтартрĕ.

Чăвашла сонет ăсти. Европа классикĕсен – А. Рембо, В. Гюго, Р. Киплинг, А. Мицкевич нумай хайлавне чăвашла куçарнă. Çаплах халĕ эпир У. Шекспирĕн мĕнпур 154 сонетне чăвашла вулама пултаратпăр.

10 кĕнеке ытла пичетлесе кăларнă:

• «Çамрăклăх сăввисем» (1964);
• «Çын чĕртнĕ çутăсем» (1966);
• «Хура сулă» (1978);
• «Янравлă тӳпе» (1992);
• «Сонатсем» (1995);

Вуламалли

1. Чӑваш литературин антологийĕ, Д. В. Гордеев, Ю. А. Силэм хатĕрленĕ, Шупашкар, 2003. ISBN 5-7670-1279-2.
2. . Артемьева-Мокина, Н. Поэт, художник, тăлмач / Н. Артемьева-Мокина // Тантăш. – 2009. – 9 утă (№ 26). – С. 6.
3. Еливанова, Г. Теветкеллĕ Теветкел / Г. Еливанова // Тантăш. – 2007. – 20 раштав (№ 50). – С. 9.
4. Eфимов, Г. Ӳсĕм çулĕн вĕçĕ ан пултăр... / Г. Eфимов // Тантăш. – 2002. – 11 утă (№ 28). – С. 8.
5. Кузьмин, В. Парнас ҫинче / В. Кузьмин // Хыпар. – 2014. – 26 ҫурла. – С. 3 : сӑн ӳкерчӗк.
6. Руссакова, Л. Г. Н. Петровский-Теветкелӗн «Кун-ҫул курки» сонет кӑшӑлӗн стиль уйрӑмлӑхӗсем / Л. Г. Руссакова // Материалы всеросс. науч.-практ. конф. «Перспективные технологии для современного сельскохозяйственного производства» (Чебоксары; 22-23 окт. 2008 г.). – Чебоксары, 2008. – С. 373-375.
7. Сонет ĕмĕрĕ е Теветкел Микулай (Петровский) хăй сонечĕсен тĕнчи çинчен // Ялав. – 1997. – № 4-5. – С. 113-120
8. Степанова, Н. Теветкел тени – хастар тени / Н. Степанова // Хресчен сасси. – 2005. – 19 утă. – С. 8.
9. Теветкел, Н. А. Николай Теветкел: «Авӑрман арман пулас мар» / Н. А. Теветкел ; Е. Николаева [калаҫнӑ] // Хресчен сасси. Кил. – 2013. – 22 чӳк. – С. 5.
10. Теветкел, Н. А. Тепĕр хут куçару вăрттăнлăхĕ çинчен / Н. А. Теветкел // Хыпар. – 2010. – 7 авăн. – С. 3.
11. Эктел, В. П. Сонет вăртăнлăхĕ тата вăл Николай Петровский-Теветкел пултарулăхĕнче // Эктел, В. П. Пĕчĕк тĕнче те аслă / В. П. Эктел. – Шупашкар, 2002. – С. 83-87.
12. Эктел, В. П. Феникс : чун тĕпĕнче амаланан вучах // Эктел, В. П. Пĕчĕк тĕнче те аслă / В. П. Эктел. – Шупашкар, 2002. – С. 87-97
13. Афанасьев, П. Теветкель (Петровский) Николай Александрович // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Чебоксары, 2006. – С. 406-407.
14. Вновь трасса разума зовет нас в путь... // Столица-Ч. – 2002. – 10-16 июля (№ 28). – С. 16.
15. Жирнов, Н. Т. Николай Теветкель (Петровский Николай Александрович) // Жирнов, Н. Т. Ибресинский район / Н. Т. Жирнов, В. Н. Жирнов. – Чебоксары, 2004. – С. 149.
16. Жирнов, Н. Т. Николай Теветкель (Петровский Николай Александрович) / Н. Т. Жирнов // Ибресинский район : краткая энцикл. – Чебоксары, 2011. – С. 343.
17. Капитонова, И. Поэт, художник, переводчик / И. Капитонова // Наше слово (Мариинско-Посад. р-н). – 2007. – 18 июля. – С. 2.
18. Кузнецов, Г. Творческий мир Николая Теветкеля / Г. Кузнецов // За победу (Ибресинский р-н). – 2012. – 11 июля (№ 88). – С. 3.
19. Скворцова, О. В. Мотив пути в лирике Н. Теветкеля / О. В. Скворцова // Науч.-информ. вестн. докторантов, аспирантов, студентов. – 2009. – № 2 (14). – С. 162-165.
20. Ставский, М. Сонетом дышит и живет / М. Ставский // Лик. – 2008. – № 4. – С. 155-157.
21. Теветкел, Н. Небытие, входящее в реальность / Н. Теветкел // Республика. – 2001. – 8 авг. (№ 62-63). – С. 5.
22. Теветкель, Н. А. Ствол жизни : венок сонетов / Н. А. Теветкель ; перевод Е. Самченко // Лик. Литература. Искусство. Культура. – 2011. – № 1. – С. 78-83.
23. Трофимов, Г. Ф. Петровский Николай Александрпович (Теветкель) / Г. Ф. Трофимов // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 266.
24. Федоров, Г. И. Теветкель (Петровский) Николай Александрович / Г. И. Федоров // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 201.
25. Хузангай, А. На кончике луча : (тенюлицо поэта в зеркале сонета) // Хузангай, А. Поиск слова / А. Хузангай. – Чебоксары, 1987. – С. 148-152.
26. Ялгир, П. Теветкель (Петровский) Николай Александрович // Ялгир, П. Литературный мир Чувашии / П. Ялгир. – Чебоксары, 2005. – С. 113.

Каçăсем

• Çулăмлă çулсем 2015 ҫулхи Ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
• Леонид Атлай: Чӗремӗрсенче упранайнӑ ӗмӗрти ырӑпа Теветкелӗн таса сассин пӗрлӗхӗ
• поэту и переводчику Теветкелю исполнилось 79 лет( ӗҫлемен каҫӑ)