Атăл

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Атăл
выр. Волга
Характеристика
Тăршшĕ 3530 км
Бассейн  лаптăкĕ  1 361 000 км²
Шыв системи Каспи тинĕсĕ
Шыв тăкакĕ 8060 м³/ç (Волгоград патĕнче)
Шыв юххи
Шыв пуçламăшĕ
 • Вырнаçу Волговерховье ялĕ,
(Осташково районĕ)
 • Çӳллĕшĕ 228
 • Координатсем 57°15′04″ с. ш. 32°28′25″ в. д.GЯO (T)
Шыв вăрри Каспи тинĕсĕ
 • Çӳллĕшĕ -28 м
 • Координатсем 45°41′50″ ҫ. ш. 47°51′45″ х.т. д.GЯOШаблон:Картта/Бк/L
Юханшыв тайлăмĕ 0,07 м/км
Вырнаçни
Патшалăх Раççей ФедерацийĕFlag of Russia.svg Раççей Федерацийĕ
РПШР 08010100112110000000017[9], 08010400312112100000019[10], 08010100412110000000017[11], 08010400712110000000017[12], 11010002412110000000017[13], 11010000312110000000017[14], 08010100812110000000017[15] тата 11010002212110000000017[16]
АтăлМир (Земля) çинче
Атăл (Мир (Земля))
Blue 0080ff pog.svg — шыв пуçламăшĕ, Blue pog.svg — шыв вăрри

Атăл (Европа пайĕннчи юханшыв. Атăл дельтин пĕчĕк пайĕ чи пысăк юханшывсенчен пĕрри тата Европăра чи пысăкки.

Тăршшĕ — 3530 км (шыв управĕсене тăвиччен — 3690 км), бассейнăн шыв пухав лаптăкĕ — 1 361 000 км².

Атăл çинче таваттă миллионер-хуласем (пуçĕнчен вăррине çити): Чулхула, Хусан, Самар, Волгоград.

Тавралăхĕ

Валдай çӳллĕшĕнче пуçланса Каспи тинĕсне юхса кĕреть. Европăра чи пысăк юханшыв шутланать. Тăршшĕ 3 530 çухрăм (шывусравĕсем туса хуриччен 3 690 çухрăм). Шыв-çĕрĕн лаптăкĕ 1 360 пин çм² çитет.

Атăл юпписем

Атăл çийĕ, NASA спутникĕнчен сăнасан. Вăтам тата Анат Атăлçи хулисем курăнаççĕ.

Атăла пурĕпе 200 пĕчĕкрех шыв юхса кĕрет. Чи пысăккисем Селижаровка, Унжа, Мăн Иргиз, Еруслан, Ахтупа.

Шыв пуçламăшĕ

Вăтам Атăл

Анат Атăл

Юханшывăн кун-çулĕ

Атăл çинче нумай шывуправĕсем пĕвелесе электроэнерги хăватлăхне кăларакан станцисем чылай туса лартнă. Вăтам ĕмĕрсенче юханшыва Итиль е Этель, ĕлĕххи чăвашсем, хасарсем "Атăл" (вĕсен тĕп хули те Атăл ятлă пулнă) тенĕ. Аваллăхра (хальхи эрăн I ĕмĕрĕсем) Ра тесе палăртнă.

Степан Разин перси еликне Атăла пăрахать.

Этимологи

Юханшывăн "Атăл" ячĕ авахи хун-пăлхарсен Атăл Юхан-шыв çырма тенине пĕлтерет. Вырăссем тата Европăра (тĕнчере те) юханшыва "Волга" теççĕ, çак сăмах вара çармăссен "çутă" тени пулать.

Пăлхар (болгар е булгар) этнонимĕпе çыхăннă географи палăртăвĕсем (топонимсемпе гидронимсем) Çĕр çинче чылай.

Юханшывпа çыхăннă хуçалăх ĕçĕсем

Юханшывпа çыхăннă ӳнер ĕçсем

Çав. пекех

Вуламалли

  • Рыбаков Б. А. Геродотова Скифия. М., 1979.

Каçăсем


Шаблон:Чăваш Енĕн юханшывĕсем Шаблон:Атăл урлă каçăсем Шаблон:Атăл çинчи шыв усравĕсем

  1. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  2. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 12. Нижнее Поволжье и Западный Казахстан. Вып. 1. Нижнее Поволжье / под ред. О. М. Зубченко. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 287 с.
  3. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  4. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  5. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  6. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  7. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  8. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  9. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  10. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 12. Нижнее Поволжье и Западный Казахстан. Вып. 1. Нижнее Поволжье / под ред. О. М. Зубченко. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 287 с.
  11. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  12. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  13. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  14. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  15. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.
  16. ^ Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 10. Верхне-Волжский район / под ред. В. П. Шабан. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 528 с.