Чӗркаш
| Ял-хула | |||||
| Чӗркаш | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| 56°03′39″ с. ш. 47°12′32″ в. д.GЯO | |||||
| Патшалӑх |
 Раҫҫей Федерацийӗ |
||||
| Муниципаллӑ район | Шупашкар районӗ | ||||
| Халӑх йышӗ | |||||
| Халӑх йышӗ |
|
||||
| Цифра идентификаторӗсем | |||||
| Почта индексӗ | 429903 | ||||
| ОКТМО кочӗ | 97644444141 | ||||
| Код ОКАТО (2014 ҫулччен) | 97244844009 | ||||
|
|
|||||
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |||||
.svg)
Чӗркаш — Чăваш Республикин Шупашкар районӗнчи ял.
Ял тытӑмӗ
Хальхт вӑхӑтра ял Шупашкар хулипе ҫуммӑн вырнаҫнӑ. Район центрӗ шутланакан Кӳкеҫрен 8 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ. Чукун ҫул станцийӗ таран — 8 ҫухрӑм[2].
Чӗркаш уйӗнче ҫӗнӗ урамсем йӗркеличчен пӗр урам кӑна пулнӑ: Хӗвел урамӗ. 1990-мӗш ҫулсенче Симӗс урам хушӑннӑ.
Каярах хушӑннисем: Сад урамӗ, Ҫӗнтерӗвӗн 50 ҫул урамӗ, Хулаҫум урамӗ.
Ялта виҫӗ 5 хутлӑ ҫурт пур. Пӗрремӗшне 2014 ҫулта туса лартнӑ, иккӗмӗшне 2016 ҫулта, виҫҫӗмӗшне — 2019 ҫулта.
Хӗвел урамӗ варрипе тарӑн ҫырма — Киремет варӗ — иртет[2]. Ҫурҫӗр енче Киремет вӑрманӗ ятлӑ пӗчӗк вӑрман упранса юлнӑ.
Историйӗ
XIX ӗмӗртен пуҫласа 1927 ҫулччен Шупашкар уесӗн Шупашкар вулӑсне кӗнӗ. Ун хыҫҫӑн Шупашкар районӗ шутӗнче шутланнӑ[3].
1927 ҫулхи юпан 1-мӗшӗнче районсене тухса хурсан Карачура ял канашӗ шутне кӗнӗ. 1936 ҫулхи ҫӑвӑн 7-мӗшӗнче Лапсар ял канашӗнче шутланма пуҫланӑ. 1939 ҫулхи нарӑсӑн 26-мӗшӗнчен пуҫласа 1954 ҫулхи ҫӗртмен 14-мӗшӗччен каллех Карачура ял канашӗн йышӗнче пулнӑ, ун хыҫҫӑн Лапсар ял канашне пӑхӑнма тытӑннӑ. 1991 ҫултанпа 2006 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен Лапсар ял администрацине пӑхӑннӑ, ун хыҫҫӑн — Лапсар ял тӑрӑхӗ шутӗнче[3].
1866 ҫулччен кунти чӑвашсем патшалӑх хресченӗсем шутланнӑ, ҫӗр ӗҫӗпе аппаланнӑ, выльӑх-чӗрлӗх тытнӑ, чӑпта ҫапнӑ, вӑрман каснӑ[3].
1932 ҫулта Карачурари «Сапун» колхоза кӗнӗ. 1950 ҫулта Крупская ячӗллӗ колхоза кӗнӗ, 1959 ҫулта «Шупашкар чӑх-чӗп хапрӑкӗ» совхоз йышӗнче шутланма тытӑннӑ[3].
1880 ҫулта чиркӳ прихучӗн шкулне уҫнӑ[3].
Халӑх йышӗ
2002 ҫулта ку ялта хӗлӗн-ҫӑвӗн 176 ҫын (вӗсенчен чӑвашсем — 93 %) пурӑннӑ[4], 2010 ҫулта — 243 ҫын[5].
| 1858[6] | 1897[7] | 1926[8] | 1939[9] | 1979[10] | 1989[11] |
|---|---|---|---|---|---|
| 50 | ↗87 | ↗104 | ↗112 | ↗153 | ↘146 |
| 2002[12] | 2010[13] | 2012[14] | 2020[15] | ||
| ↗176 | ↗243 | ↘220 | ↗443 |
Паллӑ ҫыннисем
- Охотников Григорий Иванович (1924 — ?) — инженер-строитель.
Культура
Ял Шупашкарӑн Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗпе юнашар вырнаҫнӑран кунта ытлах нимех те ҫук. Лавккасем, ҫыхӑну уйрӑмӗ, культура ҫурчӗ — йӑлтах посёлокра.
Сӑнсен пуххи
Чӗркаш ялӗнчи ҫурт
Чӗркаш ялӗпе Ҫӗнӗ Лапсар
Чӗркаш ялӗпе Ҫӗнӗ Лапсар (2012)
.jpg)
Ӑнлантарусем
- ^ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya
- ^ 1, 2 Е.С. Емельянова. Энциклопедия Чебоксарского района : Чергаши (выр.). Энциклопедии. Цифровая библиотека НБ ЧР.
- ^ 1, 2, 3, 4, 5 Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района. — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 439. — 505 с.
- ^ Коряков Ю.Б. База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России". lingvarium.org.
- ^ Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, населенных пунктов Чувашской республики по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года. — Чувашстат, 2012. — 82 с.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/3472.html.
- ^ http://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460.
- ^ https://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm.
- ^ https://web.archive.org/web/20150909142112/http://gov.cap.ru/HOME/158/smo/msu-317.doc.
- ^ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya.
Вуламалли
- Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района. — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 439. — 505 с.
Каҫӑсем
- Е.С. Емельянова. Энциклопедия Чебоксарского района : Чергаши (выр.). Энциклопедии. Цифровая библиотека НБ ЧР.
