Лапсар

Лапсар
	Ял-хула
Лапсар
	Лапсар ялĕ
Ялав	Герб
	55° с. ш. 46° в. д.GЯO
Патшалӑх	Раҫҫей Федерацийӗ
Федераци субъекчӗ	Чăваш Ен
Муниципаллă район	Шупашкар
Ял тăрăхĕ	Лапсар
Историпе географи
Сехет тӑрӑхӗ	UTC+3:00
Халӑх йышӗ
Халӑх йышӗ	▼475 ҫын (2020);
Национальноҫсем	чăвашсем
Конфессисем	православсем
Цифра идентификаторӗсем
Телефон кочӗ	+7 83537
Почта индексӗ	429016
ОКТМО кочӗ	97644444101
Код ОКАТО (2014 ҫулччен)	97205873002
Карттӑна кӑтарт/пытар
	Лапсар

Лапсар ялĕ Чăваш Енĕн Шупашкар районӗнчи ял. Шупашкар хулинчен пиллĕк çухрăмра вырнаçнă. Лапсар çумĕнче Çĕнĕ Лапсар ятлă паçулкă пуçланса кайнă.

Этимологи

Ĕлеххи хутсем çине ял ячĕ тĕрлĕрен çырăнса юлнă. Чи малтан вăл «Янымово» ятпа палăрать. Ку, паллах, вырăсла документ пулнăран, чăвашла ячĕ епле пулнине палăртма май çук. Янымовăран Ассакасси ялĕ уйрăлса тухнă теççĕ.

Халăхра çавăн пекех Лапсар-Шăхча ят паллă. Ку ят Ашмарин хатĕрленĕ 17 томлă сăмах пуххине те кĕнĕ. Унта Шăхча ятпа ытти ялсем те çырăнса юлнă: Çатра-Шăхча (хальхи Çатракасси), Çĕньял-Шăхча (хальхи Çĕньял), Вăрманкас-Шăхча (хальхи вăрманкас), Варпуç-Шăхча (хальхи хăш яла тӳр килни паллă мар). Ĕлĕкрех ку ялсем тĕп тĕмĕ шутланнă пулĕ.

"Шăхча" тени вара Шăхач ялĕн (Чăваш республикинчи Патӑрьел районӗ) ятне аса илтерет. куҫарнӑ лапник шывӗ

Кун-çулĕ

Киремет вăрманĕ хĕлле.

Революциччен ял Шупашкар уесӗн Шупашкар вулăсне кĕнĕ. 1927 çулхи юпан 1-мĕшĕнче районсене хута кĕртнĕ хыççăн Шупашкар районне лекнĕ.

1927 çулхи юпан 1-мĕшĕнче ялта Çатра-Сапсар ял советне туса хунă. 1935 çул пуçламăшĕнче Лапсар ял канашне пăхăнма пуçланă. Ку вăл кăрлачăн 31-мĕшĕнче пулса иртнĕ. 1939 çулта Лапсар ял канашне каллех Çатра-Лапсар ял канашĕ ятне панă.

1954 çулта ял канашĕсен тытăмлăхне çĕнĕрен пăхса тухнă. Пĕчĕк ял канашĕсене пĕтерсе пысăккисене тунă — çĕртмен 14-мĕшĕнче 6 яла пĕрлештерсе Лапсар ял тăрăхне туса хунă. Ун йышне Чăркаш, Карачура, Çатракасси, Вăрманкас ялĕсем кĕнĕ.

2005 çулта ял Лапсар ял тăрăхне кĕме пуçланă.

Çутçанталăк

Лапсар ялĕ çырма-çатраллă вырăнта ларать. Çывăхра чылай вăрман упранса юлнă. Унта халăх мăйăр, кăмпа пуçтарать.

Халăх йышĕ, ял тытăмĕ

Халӑх йышӗ
2002^[2]	2010^[3]	2012^[4]	2020^[5]
506	↗599	↘495	↘475

100

200

300

400

500

600

2002

2010

2012

2020

Ялта пĕр пĕве пур. Хальхи вăхăтра вăл типсе ларнипе пĕрех.

Урамсем: Комсомол, Шоссе, Шупашкар (ку урама çавăн пекех Киремет урамĕ теççĕ. Ун пĕр енĕ Киремет енне тухнă пулнă).

Вырăнсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Чул çăл.
Петёк çырми.

Паллă çынсем

Федорова Любовь Владимировна, чăваш халăх артисчĕ.
Плотников Николай Алексеевич, унчченхи чăваш википедин администраторĕ.

Ӑнлантарусем

^ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya
^ http://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460 (паллӑ мар).
^ https://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm (паллӑ мар).
^ https://web.archive.org/web/20150909142112/http://gov.cap.ru/HOME/158/smo/msu-317.doc (паллӑ мар).
^ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya (паллӑ мар).

Вуламалли

Каçăсем

Лапсар ялĕн сайчĕ 2012 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ. (истори, çыннисем, картти)

Ку Чăваш Енĕн географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[_bb269f5efc12a657-1] ttps://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya

[2] ttp://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460 (паллӑ мар).

[3] ttps://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm (паллӑ мар).

[4] ttps://web.archive.org/web/20150909142112/http://gov.cap.ru/HOME/158/smo/msu-317.doc (паллӑ мар).

[5] ttps://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya (паллӑ мар).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]