Ҫӗнӗ Тутаркасси
| Ял-хула | |
| Ҫӗнӗ Тутаркасси | |
|---|---|
| 56°00′53″ с. ш. 47°33′32″ в. д.GЯO | |
| Патшалӑх |
 Раҫҫей Федерацийӗ |
| Федераци субъекчӗ | Чăваш Ен |
| Муниципаллă район | Шупашкар районӗ |
| Ял тăрăхĕ | Тутаркасси ял тӑрӑхӗ |
| Никӗсленӗ | 1978 |
| Сехет тӑрӑхӗ | UTC+3:00 |
| Халӑх йышӗ | |
| Халӑх йышӗ | 3753 ҫын (2012) |
| Цифра идентификаторӗсем | |
| Почта индексӗ | 429509 |
| ОКТМО кочӗ | 97644448101 |
| Код ОКАТО (2014 ҫулччен) | 97244848001 |
|
|
|
.svg)
1978
Ҫӗнӗ Тутаркасси, — Чăваш Республикин Шупашкар районĕнчи посёлок. Вӑл Тутаркасси ялӗ (Ҫавал шывӗ хӗрринче вырнаҫнӑ) ҫумӗнче йӗркеленнӗ, ҫапла май ятне те унтан илнӗ.
Хальхи вӑхӑтра Шупашкар муниципаллӑ округӗ шутне кӗрет, вырӑнти тытӑма Тутаркасси территори пайӗ пурнӑҫлать.
Посёлок тытӑмӗ
Посёлок Шупашкартан 37 ҫухрӑмра, район центрӗ шутланакан Кӳкеҫрен 15 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ[1].
Посёлокри урамсем: Октябрь 70 ҫул урамӗ, Ҫыран урамӗ, Парк урамӗ, Кудряшов тӑкӑрлӑкӗ, Промышленность урамӗ.
Историйӗ
Посёлока 1978 ҫулхи ҫӑвӑн 24-мӗшӗнче «КПСС XXV пухӑвӗ» совхозӑн администраци центрӗ ҫумӗнчи посёлок пек йӗркеленӗ. Ун чухне вӑл Макаҫ ял канашӗ шутӗнче пулнӑ. 1991 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен Тутаркасси ял канашне пӑхӑнма пуҫланӑ. 2006 ҫул пуҫламӑшӗнче Тутаркасси ял тӑрӑхӗн шутне кӗнӗ[2].
Посёлока Тутаркасси, Юртукасси, Тури Макаҫ, Анатри Макаҫ, Анаткас, Йӑлӑмкас, Улатӑркасси ял ҫыннисенчен йӗркеленнӗ[1].
Посёлокра ӗлӗкхи тимӗрҫ лаҫҫи упранса юлнӑ, унта Емельян Пугачёв ҫарӗ валли хӗҫ-пӑшал туптанӑ. Хальхи вӑхӑтра унта ял хуҫалӑх ҫимӗҫӗсен склачӗ[2].
Халӑх йышӗ
1979 ҫулта посёлокра 1250 арҫын, 1392 хӗрарӑм пурӑннӑ. 1989 ҫулхи ҫырав кӑтартӑвӗсем тӑрӑх — 1923 арҫын, 2056 хӗрарӑм. Посёлокра тӗрлӗ халӑх ҫыннисем пурӑнаҫҫӗ: чӑвашсем, вырӑссем, тутарсем тата ыттисем[2].
| 2002[3] | 2010[4] | 2012[5] | 2020[6] |
|---|---|---|---|
| 3549 | ↘3427 | ↗3753 | ↘2954 |
2002 ҫулта посёлокра хӗлӗн-ҫӑвӗн пурӑнакан халӑх йышӗн 3549 ҫынпа (чӑвашсем 88 %)[7], 2010 ҫулта 3427 ҫынпа[8] танлашнӑ.
Паллӑ ҫыннисем
- Батманов Владимир Николаевич (1980 ҫ.ҫ.), техника ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент.
- Григорьев Владимир Николаевич (1951 ҫ.ҫ.), вӗрентекен.
- Григорьев Дмитрий Владимирович (1983 ҫ.ҫ.), ирӗклӗ кӗрешӳпе аппаланакан спортсмен.
- Ишов Акмаль Караматуллавевич (1983 ҫ.ҫ.), ҫӑмӑл атлетика спортсменӗ.
- Скворцов Николай Иванович (1955 ҫ.ҫ.), инженер-механик.
Культура
Посёлокра вӑтам шкул, пултарулӑх ҫурчӗ, ача пахчи, ял вулавӑшӗ, пульница, ача-пӑча ӳнер шкулӗ вырнаҫнӑ.
Палӑксем: Пуҫ хунӑ чикӗ хуралҫисен палӑкӗ, Афган вӑрҫине хутшӑннӑ салтаксене халалланӑ палӑк.
Экономика
Посёлокра Раҫҫей шайӗнчи суту-илӳ тытӑмӗсен лавккисем пур: Красное&Белое, Магнит, Бристоль. Ҫавӑн пекех Ozon тата Wildberries тытӑмӗсен тавар памалли пунктсем вырнаҫнӑ. Ытти лавккасем те посёлокра пур.
Ӑнлантарусем
- ^ 1, 2 https://энциклопедии.наследиечувашии.рф/a/article/2802.html
- ^ 1, 2, 3 Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района. — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 296–297. — 505 с.
- ^ http://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460.
- ^ https://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm.
- ^ https://web.archive.org/web/20150909142112/http://gov.cap.ru/HOME/158/smo/msu-317.doc.
- ^ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya.
- ^ Коряков Ю.Б. База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России". lingvarium.org. Пӑхнӑ кун: 8 Раштав уйӑхӗн 2021. Архивланӑ 16 Чӳк уйӑхӗн 2017 ҫул.
- ^ Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, населенных пунктов Чувашской республики по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года. — Чувашстат, 2012. — 82 с.
Вуламалли
- Чуваш. Респ., Адм. Чебоксарского района, МБУК "Центральная библиотека" Чебоксарского района. Энциклопедия Чебоксарского района. — Центральная библиотека Чебоксарского района, 2014. — Т. 1. — С. 296–297. — 505 с.
