Сӗнтӗрвӑрри районӗ

Сĕнтĕрвăрри районĕ
	муниципаллӑ район
Сĕнтĕрвăрри районĕ
	Ӳкерчĕк:Coat of arms of the Mariinsko-Posadsky Municipal District.gif
Ялав	Герб
	55° с. ш. 46° в. д.GЯO
Патшалӑх	РФ
Кӗрет	Чăваш Ен
Адм. центрӗ	Сӗнтӗрвӑрри хула
Историйӗпе географийӗ
Йӗркеленӗ вӑхӑт	1927, авӑн, 5
Лаптӑк	686,06 (14-мӗш вырӑн);
Сехет тӑрӑхӗ	MSK (UTC+3)
Халӑх йышӗ
Халӑх йышӗ	▼19 353 ҫын (2021);
Халӑх йышлӑхӗ	33,1 ҫын/км²
Халӑхсем	чăвашсем - 79,4%, вырăссем - 19%
Конфессисем	христиансем
Официаллӑ чӗлхе	чăваш, вырăс
Цифрӑллӑ идентификаторсем
Телефон кочӗ	+7 83542
Почта индексӗ	429240
	Официаллӑ сайт
	РУВИКИ.Медиа ҫинчи материалсем

Сĕнтĕрвăрри районĕн картти

Сĕнтĕрвăрри районĕ, — Чăваш Республикин (РФ) администрациллĕ-территориллĕ виçи тата муниципаллă йĕркеленĕвĕ (муниципаллӑ район).

Чăваш Ен çурçĕр енче вырнаçнă. 1927 çулхи авăнăн 5 туса хунă. Çурçĕрпе хĕвелтухăç чикки Атăл юханшывĕ тăрăх иртет. Хĕвеланăç енче Шупашкарпа Çĕрпӳ районĕсемпе, кăнтăр енче Куславкка районĕпе юнашар вырнаçнă. Хĕвеланăçпа хĕвелтухăç енелле 27 çухрăма, çурçĕртен кăнтăралла 36 çухрăма сарăлнă. Лаптăкĕ 686,1 км² танлашать. Район пуçлăхĕсем Шупашкартан 36 çухрăмра ларакан Сӗнтӗрвӑрри хулинче вырнаçнă.

Халăх йышĕ

1999 çул пуçламăшĕ валли районта пĕтĕмпе 28,2 пин çын пурăннă. Вĕсенчен 11,1 пин(39%) — хула çыннисем, 17,1 пин(61%) — ял çыннисем шутланнă. хула çыннисем Сĕнтĕрвăрри хулинче пурăнаççĕ, ял çыннисем — 78 ялта. Ялсенче вăтамран 243 çын пурăнать.

Ытларах пайĕпе чăвашсем (79,4%) пурăнаççĕ.

Администрациллĕ пайлану

Çул-йĕр

Районта юханшыв тата автомобиль транспорчĕсем аталаннă. Автомобиль çулĕсен тăршшĕ 129 çухрăмпа танлашать. Юханшыв çулĕсем — 45 çухрăм.

Атăл çинче Сĕнтĕрвăрри пристанĕ вырнаçнă. Ун урлă строительство тата ытти таварсене турттараҫҫӗ. Çыранĕсем çинче ни епле те сооружени туса хуман, тултарас-пушатас ĕçсене хăй тĕллĕн пулнă çыран çинчех иртереççĕ.

Автомобиль транспорчĕ çинче пĕтĕм калăпăшран тавар турттарăвĕсен калăпăшĕ 47%, пассажир турттарăвĕсен калăпăшĕ 87% çитет. Автомобиль транспорчĕ çине районти турттарас ĕçсен ытларах пайĕ килет.

Паллă çынсем

Александров Николай Александрович — паллă вĕрентӳçĕ тата мусăкçă.
Васильев Константин Михайлович — живописец, архитектор, театр ӳкерçи.
Вдовина Ираида Григорьевна — чăваш халăх юррисене пухаканĕ, вĕсене юрлаканĕ.
Вдовичева Евгения Аркадьевна — живописец.
Григорьева Ольга Виссарионовна — спортсмен.
Ефремов Георгий Осипович — прозăç.
Зайцев Юрий Антонович — живописец.
Золотницкий Николай Иванович — чăваш чĕлхи тĕпчевçи, энтограф.
Иванов Пётр Иванович — актёр.
Исаев Геннадий Ильич — живописец.
Канаш Альберт Георгиевич — сăвăç, публицист.
Константинов Геннадий Николаевич — йывăçа касса кăларакан.
Мадеева Галина Тимофеевна — актриса.
Мартьянова Любовь Васильевна — сăвăç, прозăç.
Николаев Андриян Григорьевич — космонавт.
Николаев Яков Николаевич — чăваш Паттăрĕ.
Николаева Елена Николаевна — спортсмен.
Овчинников Николай Васильевич — живописец, график.
Осипов Фёдор Прокофьевич — живописец.
Родионов Виктор Иосифович — актёр.
Рыбкин Анатолий Петрович — живописец.
Салампек Иван Яковлевич — чăваш прозăçи, драматургĕ.
Сироткин Михаил Яковлевич — литература тĕпчевçи, тишкерӳçи, фольклор пухаканĕ.
Тихонова-Стасенко Мария Матвеевна — актриса.
Усли Василий Михайлович — чăваш сăвăçи, куçаруçи.
Фёдоров Михаил Фёдорович — сăвăç, этнограф.
Фёдоров Николай Васильевич — Чăваш Республикин пĕрремĕш президенчĕ.
Филлипов Орест Иванович — живописец, график.
Хирбю Григорий Яковлевич — композитор.
Хлебников-Шанар Геннадий Яковлевич, — литература тĕпчевçи, тишкерӳçи.
Шарабрин Иван Георгиевич - ăсчах.

Литература

Дмитриев С. К. «Мариинский Посад: Исторический очерк.» — Чебоксары: Чувашское книжное издательство, 1990 — 173с.
«Мариинско-Посадская сторона — новь и старина: летопись района.» — Чебоксары: Чувашское книжное издательство, 1999. — 149с.

Ӑнлантарусем

Каçăсем

Ку Чăваш Енĕн географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[97_8006001-1] Чувашская Республика. Общая площадь земель муниципального образования

[_a52c0e625b0def47-2] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx

[1]

[2]