Раҫҫей Федерацийӗ

«РУВИКИ» ирӗклӗ энциклопединчи материал
Çак статьяна е уйрăма чăваш чĕлхин йĕркисене пăхăнса çĕнĕрен çырмалла.
Статьяна тата унăн уйрăмне статьясене çырмалли йĕркепе хатĕрлемелле, ăнланманлăха пĕтермелле.
Россия

Раҫҫей Патшалăхĕ

Flag of Russia.svg Coat of Arms of the Russian Federation.svg
Раҫҫей ялавĕ Раҫҫей гербĕ
125
Патшалăх чĕлхисем вырăс
Тĕп хула Мускав
Чи пысăк хула Мускав
Президент Владимир Путин
Премьер-министр Михаил Мишустин
Лаптăкĕ
 - Пĕтĕмпе 		1 вырăнта
17 075 200 км2
Халăх йышĕ
 - Пĕтĕмпе(2004)
 - Йышлăхĕ 		7 вырăнта
145 537 200
8,5/км²
Валюта ячĕ (RUB)
Вăхăт тăрăхĕ ГВ +02 пуçласа +12 таран
Патшалăх гимнĕ Раҫҫей гимнĕ
Тетел доменĕ .ru, .su, .рф
Тел. префиксĕ 7



Раҫҫей Патшалăхĕ, Раҫҫей (вырăс Российская Федерация, Россия) — Европăн хĕвелтухăҫ енĕпе Азин ҫурҫĕр енĕнче вырнаҫнă патшалăх.

Раҫҫейре 180 ытла (2002 ҫулхи шутлавĕпе) яхăн халăх пурăнать. Тĕп чĕлхе — вырӑс чӗлхи.

Раҫҫейри чĕлхесем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕплĕнрех Раҫҫей халăхĕсен чĕлхисем статьяна вулăр.

Раҫҫей Федерацийĕ — нумай нациллĕ ҫĕршыв. Тĕпчевҫĕсем каланă тăрăх, Раҫҫейри халăхсем 176 чĕлхепе калаҫаҫҫĕ. Вĕсен кашнин хăйсен историйĕ, шăпи, аталану ҫул-йĕрĕ, пуласлăхĕ.

Генеалоги енчен (пулса кайни, хурăнташлăх енчен) илсессĕн Раҫҫей халăхĕсен чĕлхисем тĕрлĕ чĕлхе ҫемйине кĕреҫҫĕ: инди-европа, алтай, ибери-кавказ, урал, палеоази. Кашни чĕлхе ҫемйи каллех уйрăм ушкăнсене пайланать.

Раҫҫей историйĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Раҫҫей патшалăхне историн тапхăрĕсенче темиҫе ятпа асăннă.

Халăх йышĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Раççейре 143,8 млн. çын, ытларахăшĕ, 4/5 пайĕ Европа енĕнче пурăнать: вырăссем (79,8 %), тутарсем (3,8 %), украинсем (3 %), чăвашсем (1,2 %), пушкӑртсем (0,9 %), чеченсем (0,9 %), эрменсем (0,8 %)[1]. Хула çыннисем 73%.

Раҫҫей Федерацийӗн тытӑмӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕп статья: Раççейĕн федераци тытăмлăхĕ


Раҫҫей Федерацийӗ субъектсенче пайланӑ. РФра 6 субъектсен тӗсӗсем пур, республикӑсем, енсем, облаҫсем, автономи тăрăхсем, автономи облаҫӗ тата федераллӑ пӗлтерӗшпе хулӑсем.


  • 900px

    900px

Субъектсен ят-йышӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Республикӑсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Енсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Облаҫсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Автономи тăрăхӗсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Автономи облаҫӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Федераллӑ пӗлтерӗшпе хулӑсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Раҫҫейӗн чи пысӑк хулисем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Kniivilä, Kalle. La strato de Tanja: Vivo en Rusio 1917-2017, Novjorko, eld. Mondial, 2017, 159 paĝoj.

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года 2022 ҫулхи Ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ. // Российская газета — Федераллӑ выпуск № 5660 (284). 22.12.2011
  2. ^ Раҫҫей конституцийӗн версийӗпе Крым ку Раҫҫей пайӗ, анчах Украина конституцийӗн версийӗпе Крым ку Украина пайӗ
  3. ^ Раҫҫей конституцийӗн версийӗпе Севастополь ку Раҫҫей пайӗ, анчах Украина конституцийӗн версийӗпе Севастополь ку Украина пайӗ

Каçăсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Commons-logo.svg Раҫҫей Федерацийӗ РУВИКИ.Медиа-ра?


Раççей Ку Раççей географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.
п • с • т
Европăри патшалăхсем

Австри • Азербайджан1 • Албани • Андорра • Армени² • Беларуҫ • Бельги • Болгари • Босни тата Герцеговина • Ватикан • Аслӑ Британи • Венгри • Германи • Греци • Грузи1 • Дани • Ирланди • Исланди • Испани • Итали • Казахстан1 • Кипр² • Латви • Литва • Лихтенштейн • Люксембург • Мальта • Молдави • Монако • Нидерландсем • Норвеги • Польша • Португали • Раҫҫей Федерацийӗ1 • Румыни • Сан-Марино • Серби • Словаки • Словени • Çурçĕр Македони • Турци1 • Украина • Финлянди • Франци • Хорвати • Черногори • Чехи • Швейцари • Швеци • Эстони

Пăхăнуллă территорисем: Акротири тата Декели • Аланд утравĕсем • Гернси • Гибралтар • Джерси • Мэн утравĕ • Фарер утравĕсем • Шпицберген • Ян-Майен

Йышăнман патшалăхсем: Абхази Республики³ • Косово Республики4 • Туçи-Карабах Республики • Днестрçум Молдави Республики • Силенд • Çурçĕр Кипр Турккă Республики5 • Кăнтăр Осети³

1Çаплах Азире. ² Культурăри уйрăмлăхсене пула, Европăна кĕрет, географийĕпе Азире вырнаçнă пулсан та.

³ ПНО шутĕнчи 4 патшалăх йышăннă. 4 ПНО шутĕнчи 70 патшалăх йышăннă. 5 Турци йышăннă.

п • с • т
Азири патшалăхсем

Азербайджан  • Афганистан  • Бангладеш  • Бахрейн  • Бруней  • Бутан  • Тухăçри Тимор  • Вьетнам  • Грузи  • Египет¹  • Иорданăн Анăç Çыранĕ  • Израиль  • Инди  • Индонези  • Иордани  • Ирак  • Иран  • Йемен  • Казахстан²  • Камбоджа  • Катар  • Кипр  • Кăркăсстан  • Китай  • КХДР  • Кувейт  • Лаос  • Ливан  • Малайзи  • Мальдив  • Монголи  • Мьянма  • Непал  • ПАЭ  • Оман  • Пакистан  • Раҫҫей Федерацийӗ²  • Сауд Аравийӗ  • Газа Секторĕ  • Сингапур  • Сири  • Таджикистан  • Таиланд  • Тайвань  • Туркмени  • Турци²  • Ӳспекстан  • Филиппин  • Шри-Ланка  • Кăнтăр Корея  • Эрмени  • Япони

¹ Ытларах енĕпе Африкăра вырнаçнă    

² пĕчĕк пайĕ çавăн пекех Европăра вырнаçнă

п • с • т
Мăн çирĕмлĕх
Çăлкуç — «https://cv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Раҫҫей_Федерацийӗ&oldid=1654071»